Steije Hofhuis (pdf) - Jonge Historici Schrijven Geschiedenis

valt volgens hen nog moeilijk te zeggen. Duidelijk zou echter zijn dat de
terminologie van selfish gene theory aan herziening toe is.
In het bijzonder maken ze bezwaar tegen de terminologie over de
genen als replicators en organismen als vehicles. Genen zijn namelijk niet
het enige waarop uiteindelijk selectie plaatsvindt, aangezien ze
onderdeel zijn van complexe ontwikkelingsnetwerken. Verder hebben
de vehicles via de epigenetica ook effect op de replicators, wat het
misleidend maakt om ze tot passieve overlevingsmachines te reduceren
die alleen maar braaf de instructies van de genen uitvoeren. Echter ook
op een ander niveau zou de vehicle-terminologie misleidend zijn.
Jablonka en Lamb geven namelijk aandacht aan het concept
nicheconstruction, dat in de hedendaagse biologie erg populair aan het
worden is. Dit betreft het idee dat organismen met hun gedrag
veranderingen kunnen aanbrengen in hun omgeving, en daarmee ook
aan de eigenschappen die worden geselecteerd. Konijnen of mollen die
holen en gangen graven, veranderen bijvoorbeeld de omstandigheden
waarin ze leven, en daarmee ook de selectiedrukken. Met hun actieve
gedrag kunnen organismen dus het verloop van de evolutie wijzigen.
Net als de epigenetica heeft deze nicheconstruction een lamarckistisch
smaakje en bevrijdt het organismen uit hun louter passieve rol als
vehicles.
Het is uiteindelijk echter niet het darwinisme op zichzelf dat
Jablonka en Lamb ter discussie willen stellen. Zoals ze over hun boek
schrijven: ‘The challenge it offers is not to Darwin’s theory of evolution
through natural selection, but to the prevalent gene-based
unidimensional version of it.’ 150 De nieuwe darwinistische visie die zij
voor zich zien zal dan ook een alternatief moeten gebruiken voor ‘genen’
of ‘replicators’ als eenheid van selectie. Een terminologie die zich vastzet
in atomistische onafhankelijke informatieblokjes doet immers geen
recht aan de complexe ontwikkelingsnetwerken, de doorgave van
verworven eigenschappen en de actieve rol die organismen in hun
evolutie spelen. Om aan deze dingen toch recht te kunnen doen stellen
150 Ibidem, 4.
80