Steije Hofhuis (pdf) - Jonge Historici Schrijven Geschiedenis

hebben een diepgaand besef van historische dimensies, want zoals
bioloog en neuroloog Steven Rose het bijvoorbeeld stelt: ‘Nothing in
biology makes sense except in the light of history.’ 34 Er zijn wel
prominente evolutiebiologen die menen dat de evolutie enige mate van
voorspelbaarheid, of zelfs vooruitgang kent, maar de discussies hierover
zijn zeer genuanceerd. 35 Het darwinisme als algemeen principe blijkt
dus uitstekend te verenigen met dingen die historici zo hoog in het
vaandel hebben staan. De antropologen Boyd & Richerson richten zich
dan ook expliciet tot historici met de woorden: ‘The evolutionary
biologist knows complexity and diversity as intimately as the
historian.’ 36
Het bouwwerk van de wetenschap staat er dus anders bij dan
het door historici vaak wordt gepresenteerd. Het is geen lijn van een
harde natuurwetenschap via een halfharde sociale wetenschap naar een
zachte geschiedwetenschap. Waar sommige sociale wetenschappers een
achterhaald ideaalbeeld zijn blijven koesteren, hebben historici een
achterhaald vijandbeeld in stand gehouden. De Koude Oorloghistoricus
John Lewis Gaddis, die veel over de hedendaagse verhouding tussen
geschiedenis en natuurwetenschap heeft nagedacht, komt dan ook tot
de conclusie: ‘The methods of historians are closer to those of certain
natural scientists than to those of most social scientists’ 37 Achteraf
blijken historici in het grote project van de wetenschap dus niet de
boemelwagen te hebben gevormd, maar waren zij hun tijd in een aantal
opzichten juist ver vooruit! Het is een stand van zaken die op
interdisciplinaire congressen tot opmerkelijke situaties kan leiden.
Zo vond er in 1987 in Santa Fe een conferentie plaats van
economen en natuurwetenschappers, waarvoor uit beide domeinen
grootheden waren afgereisd. De economen toonden trots hun modellen
waarmee ze de exactheid van de natuurwetenschappen probeerden te
evenaren. Grote rekenkundige constructies lieten ze zien, waarmee ze
34 Steven Rose, Lifelines: life beyond the gene (2005) 156.
35 Chris Buskes, Evolutionair denken: de invloed van Darwin op ons wereldbeeld
(Amsterdam 2007) 403-430.
36 Boyd, Not by genes alone, 95.
37 Gaddis, Landscape, 71.
20