Steije Hofhuis (pdf) - Jonge Historici Schrijven Geschiedenis

Conclusie
‘To come very near to a true theory, and to grasp its precise application,
are two very different things, as the history of science teaches us.
Everything of importance has been said before by somebody who did
not discover it.’ 308
-Alfred North Whitehead
Dit verhaal begon met een tegenstelling. Aan de ene kant was er Daniel
Dennett met zijn voorspelling over het darwinisme als een universeel
zuur dat zich door alle barrières zal heen eten om een getransformeerd
landschap achter te laten. Aan de andere kant waren er de historici die
de geschiedwetenschap presenteren als een onneembaar bastion, waar
het darwinisme onmogelijk in kan doordringen omdat het daarvoor nu
eenmaal fundamenteel ongeschikt is. Voordat we aan het einde van dit
lange verhaal tot de conclusie zullen komen of Dennetts voorspelling
voor de geschiedwetenschap wellicht tóch bewaarheid kan worden, is
het eerst tijd voor een andere vraag. Want hoe zien wetenschappelijke
transformaties er doorgaans eigenlijk uit? En lijkt een eventuele
ophanden zijnde darwinistische omwenteling aan deze kenmerken te
voldoen?
Alfred North Whitehead gaf ons over de aard van
wetenschappelijke doorbraken in ieder geval al een belangrijke hint.
Inderdaad komen ze zelden tot stand doordat men allemaal dingen ziet
die nog nooit iemand eerder zag. Zo was reeds lang voor Alfred
Wegeners theorie over de schuivende continenten al opgevallen dat
Zuid-Amerika en Afrika als puzzelstukjes in elkaar lijken te passen. Dat
veel woorden uit de Indiase talen sprekend op die van Europa lijken,
was ook al opgemerkt ver voordat iemand een theorie over de
gemeenschappelijke oorsprong van de Indo-Germaanse talen zou
308 Merton, Social theory, 1.
166