Steije Hofhuis (pdf) - Jonge Historici Schrijven Geschiedenis

geselecteerd en behouden blijven. Opnieuw is de kritiek van Jablonka en
Lamb overtuigend en lijkt het er dus op dat de meme als een
wetenschappelijk onding kan worden weggezet. 168
Maar wat betekenen deze problemen van de memetica voor de
toekomst van het cultureel darwinisme? Jablonka en Lamb trekken
hierover zelf in ieder geval een eigenaardige conclusie. Op basis van hun
kritiek op de memetica wijzen ze namelijk ook het idee van
darwinistische culturele evolutie als zodanig af. En dat terwijl nu juist
hun kritiek op de selfish gene theory laat zien dat een darwinistische
evolutietheorie niet van een terminologie over atomistische replicators
en passieve vehicles afhankelijk hoeft te zijn. Bij veel sociale
wetenschappers en geesteswetenschappers valt dezelfde denkfout aan
te treffen. Het werk van Jablonka en Lambs toont ons dat het mogelijk
moet zijn om tot een culturele uitwerking van darwinisme te komen,
zonder daarbij de problemen van selfish gene theory uit de biologie te
importeren. Namelijk door een meer abstracte flexibele term voor de
eenheid van selectie te gebruiken, en tevens ruimte te laten voor de
actieve rol die mensen in de culturele evolutie spelen.
In dit kader is het belangrijk om op te merken dat er al geruime
tijd theorieën in opkomst zijn die aan precies deze wensen voldoen. Een
groeiende stroom publicaties is namelijk wel cultureel-darwinistisch,
maar niet memetisch van aard. In het bijzonder in de economie wordt
het idee van darwinistische selectieprocessen steeds serieuzer genomen.
Twee vertegenwoordigers uit de economie, Geoffrey Hodgson en
Thorbjorn Knudsen, stellen dat de memetica het interdisciplinaire
darwinistische onderzoek eerder heeft bemoeilijkt dan gestimuleerd. 169
Toch zien ze veel in een darwinistische visie op de economie, en
schrijven bijvoorbeeld: ‘The weeding out of firms that are unable to
meet customer preferences is a very common example of selection in
the social and economic domain.’ 170 Deze selectieprocessen worden
volgens hen vaak ook maar ten dele door mensen doelbewust gestuurd
168 Jablonka, Evolution, 193-232.
169 Ibidem, 227.
170 Hodgson, Darwins conjecture, 36.
91