Steije Hofhuis (pdf) - Jonge Historici Schrijven Geschiedenis

Aan het vangen van levende vijanden werd in de Azteekse
samenleving dus een reusachtige waarde gehecht. Als we iets meer
kennis maken met hun wereldbeeld is dit echter niet verwonderlijk.
Volgens de Azteekse religie stond de mens namelijk in het krijt bij de
goden. Men leefde in het tijdperk van de vijfde zon, en dat was een leven
op de pof. Ooit, zo geloofden de Azteken, was de vierde zon gedoofd en
had de duisternis geheerst. In deze donkere, koude wereld waren de
goden bijeengekomen rond een vuur en toen zij zich warmden aan de
vlammen beseften zij hun verdriet over de ondergang van de vierde zon,
de aarde en het leven. Ze vroegen zich af wat ze konden doen om het
leven opnieuw te laten bloeien. Daarbij verzonnen ze een oplossing. Als
ze zich zouden offeren in het vuur, zo geloofden zij, kon er een nieuwe
zon geboren worden. Eén voor één zetten de goden zich dan ook over al
hun angsten heen en met ware doodsverachting sprongen ze in de
vlammen. Het was een daad van grootse opoffering, die inderdaad
bereikte wat hij beoogde. De zon verscheen weer aan de hemel, het licht
viel over de wereld en het leven keerde in zijn volle omvang terug. 198
De goden hadden zich dus voor de mensen opgeofferd. Hun dood
had het leven mogelijk gemaakt en de stervelingen stonden voor eeuwig
bij hen in het krijt. De zon en de goden waren dorstig naar bloed en het
moest ze dan ook gegeven worden. De Azteken sneden zichzelf in de
oren en armen om hun eigen bloed te offeren, maar dat was niet genoeg.
Er dienden ook mensen geofferd worden. De dorst van de goden en de
zon was nauwelijks te lessen en de Azteken moesten er dus op uit om
ook elders mensen voor het offer te halen. En zo kwam het dat hun
legers vele oorlogen voerden, waarin het levend vangen van de vijand
één van de centrale doelstellingen was. Wat de Azteken beschouwden
als de grootst mogelijke heldendaad, was dus inderdaad van niets
minder dan kosmologisch levensbelang. Mocht het namelijk ooit
mislukken om genoeg mensen voor het offer te vinden, dan zou het
vijfde tijdperk van de zon, en daarmee van de aarde en het leven, ten
einde komen. De duisternis zou wederkeren. 199
198 Carrasco, Daily life, 35-41. Smith, The Aztecs, 193.
199 Smith, The Aztecs, 154, 155, 212-218.
105