Leven lang leren voor vitaliteit

2.1.2 Definitie van leren en een leven lang leren
Biesta (2006) wijst erop dat het begrip ‘leven lang leren’ voor meerdere interpretaties vatbaar is
en in feite een samengesteld concept is (composite concept). Beleid, onderzoek en andere
actoren formuleren de bij hen passende definities die elkaar deels overlappen en vaak een
weergave bieden van de gehanteerde theorie of specifieke invalshoek die hen op dat moment
schikt.
10
Zo leggen Salomons en Perkins (1997) in hun studies over leren de nadruk op participatie van
interacterende individuen die situaties, activiteiten, inhouden en betekenissen met elkaar
delen. Kennis, begrip en betekenissen doemen als het ware geleidelijk op (emerge) en
verspreiden zich via interactie tussen de individuen. Participatie is in hun theorie een
kernconcept dat zowel het proces als het doel van leren stuurt.
Illeris (2002) heeft een uitgebreide studie naar verschillende leertheorieën gedaan en vat leren
breed op. Hij definieert het als ‘ieder proces dat leidt tot psychologische verandering van een
relatief duurzame aard dat niet te wijten is aan genetisch biologische omstandigheden zoals
groei en verouderen’. Psychologische ontwikkeling, socialisatie en kwalificatie zijn in deze
definitie geïntegreerd. Leren is een holistisch proces waarin leren via acquisitie en leren via
participatie (zie ook Sfard, 1998) als deelprocessen te onderscheiden zijn. Leren omvat drie
simultane en geïntegreerde dimensies: een cognitieve inhoudelijke dimensie, een emotionele
(psychodynamisch, attitude, motivatie) dimensie en een sociale, maatschappelijke dimensie.
Een met Illeris vergelijkbare definitie van een leven lang leren is moeilijk te vinden in de
beleidsgerichte literatuur. In het nationaal actieprogramma een Leven Lang Leren (OCW, 1998)
wordt een leven lang leren gedefinieerd als ‘Het door individuen ontplooien van leeractiviteiten
gedurende de gehele levensloopbaan op het moment, de plaats, in een methode en met de
inhoud die ertoe doet’. In de uitwerking van het actieprogramma wordt ruimschoots aandacht
besteed aan het economische aspect van een leven lang leren door de link met employability te
leggen (het vermogen van mensen om werk te krijgen en te behouden).
Een meer recent initiatief als het Nationaal initiatief Lang leve leren! (Mulder and Jansen, 2006)
definieert een leven lang leren als ‘alle activiteiten die mensen gedurende hun leven uitvoeren