Leven lang leren voor vitaliteit

ontwikkeling van een evenwichtige maatschappij en persoonlijke motieven tot ontwikkeling op
individueel niveau.
2.2.1 Economische motieven
De noodzaak tot verdere economische ontwikkelingen tot een kenniseconomie is een van de
belangrijkste motieven om het leven lang leren te promoten. In het rapport Leren in een
kennissamenleving (Onderwijsraad, 2003) wordt een aantal ontwikkelingen van de afgelopen
decennia beschreven die van belang zijn voor de notie van leren in die samenleving. De
samenleving kan worden gekenmerkt als postmodern, met ontwikkelingen als de actieve
welvaartstaat, marktdenken, particulier initiatief, individuele verantwoordelijkheid en een
toenemend belang van onderwijs en leren. De economie krijgt steeds meer het karakter van een
kenniseconomie. Er is sprake van kennisintensivering, kennis wordt belangrijker en neemt een
steeds centralere positie in. Het begrip kennis is inhoudelijk verbreed naar competentie en
kennisontwikkeling vindt in steeds meer en gevarieerdere contexten plaats. Deze transitie naar
een kennissamenleving (OCW, 2004) duidt er op dat de rol van kennis en leren verandert.
Centraal staat het besef dat kennis belangrijker wordt, dat kennisverwerving een doorlopend
proces zal gaan en moeten worden, dat kennis een breder begrip wordt en dat kennisverwerving
daarmee in een bredere context zal plaatsvinden.
15
Een veelgenoemd motief voor een leven lang leren is dat de halfwaardetijd van kennis in de
huidige kenniseconomie steeds verder afneemt. Zo is deze voor bepaalde beroepen gehalveerd
van 10 naar 5 jaar (Van den Hurk, 2002). Als gevolg van deze ontwikkelingen is er sprake van een
verschuiving van het belang van het hebben van kennis, naar het blijven opdoen van nieuwe
actuele kennis en daarmee naar de competentie om nieuwe kennis te verwerven. Dat uit zich
onder andere in onderzoeken naar flexibel vakmanschap (Woerkom, 2003), professionaliteit en
flexible expertise (Feltovich, Spiro et al., 1997), waarbij het niet alleen gaat om het niveau van
functioneren, maar ook om aanpassingsvermogen en mobiliteit op de arbeidsmarkt. Een leven
lang leren wordt zodoende gezien als een belangrijke voorwaarde om de ontwikkeling van een
kenniseconomie te realiseren, te ondersteunen en verder vorm te geven.