Leven lang leren voor vitaliteit
Leven lang leren voor vitaliteit
Leven lang leren voor vitaliteit
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Voorbeelden van meer reactief <strong>leren</strong> zijn de toeleveranciers die hun aanbod uitbreiden met<br />
kennisoverdracht. Onder het mom van klantenbinding en meerwaarde, geven zij niet alleen<br />
productgerelateerde adviezen, maar begeven zij zich ook buiten hun directe inhoudelijke terrein<br />
en bieden advies op maat en <strong>voor</strong>lichting. Ondernemers in de agrarisch sector bij<strong>voor</strong>beeld,<br />
zien onderwijsinstellingen dan ook niet als de primaire bron van kennis en informatie of als de<br />
plaats waar ze heen moeten om iets te <strong>leren</strong>. Daar<strong>voor</strong> hebben zij andere bronnen: hun netwerk<br />
van kennissen (inclusief toeleveranciers, afnemers, accountants, studieclubs, maar ook<br />
dorpsgenoten) en hun informatiebronnen (vakbladen, internet enzo<strong>voor</strong>t). Dat de vraag diffuus<br />
is en continu in ontwikkeling, blijkt uit het <strong>voor</strong>beeld van studieclubs, zoals dat in de paragraaf<br />
over netwerken is opgenomen.<br />
Samengevat betekent dit dat de minder prominente aanbieders van een leven <strong>lang</strong> <strong>leren</strong> zich<br />
<strong>voor</strong>al richten op reactief <strong>leren</strong> en – in het kader van hun eigen productontwikkeling en die van<br />
hun klanten – soms ook op pro-actief <strong>leren</strong>. Vaak betreft het nichemarkten waarin kennisoverdracht<br />
over ontwikkelingen zeer gericht plaatsvindt, dus met name gericht op reactief <strong>leren</strong>.<br />
Maar ook meer pro-actieve leerprocessen worden in gang gezet om innovaties te realiseren.<br />
45<br />
2.5.4 Stimulering van een leven <strong>lang</strong> <strong>leren</strong><br />
Als vierde dimensie van de vormgeving van het systeem kan worden verwezen naar het<br />
stimuleringsvraagstuk. Hoe wordt een leven <strong>lang</strong> <strong>leren</strong> vanuit de verschillende motieven en<br />
functionaliteiten gestimuleerd? Welk stimuleringsbeleid is mogelijk om dit verder te<br />
verbeteren? Daarbij kan een onderscheid worden gemaakt tussen beleid gericht op stimu<strong>leren</strong><br />
en beleid gericht op afdwingen.<br />
Ten aanzien van een leven <strong>lang</strong> <strong>leren</strong> als <strong>voor</strong>waarde <strong>voor</strong> participatie, ligt de nadruk in het<br />
beleid op afdwingen door middel van leerplicht (<strong>voor</strong>tgekomen uit het tegengaan van<br />
kinderarbeid). Dat past overigens in de maatschappelijke ontwikkelingen, waarin het volgen van<br />
onderwijs door kinderen een geaccepteerd verschijnsel is en ook na de leerplichtige leeftijd veel<br />
jongeren onderwijs volgen.<br />
Voor een leven <strong>lang</strong> <strong>leren</strong> als reactief verschijnsel lijkt een wisselwerking tussen stimu<strong>leren</strong> en<br />
afdwingen mogelijk. Enerzijds lijken de nadruk op eigen loopbaanverantwoordelijkheid en<br />
zelfsturing be<strong>lang</strong>rijke methoden om een leven <strong>lang</strong> <strong>leren</strong> in dit perspectief te stimu<strong>leren</strong>.<br />
Anderzijds kan deelname aan bij<strong>voor</strong>beeld trainingen en cursussen in werksituaties in