A variabilidade natural do clima en Galicia - MeteoGalicia

5.2. A banquisa polar
Chamámoslle banquisa ao xeo que se forma sobre o mar. Os océanos polares
están parcialmente cubertos de xeo, alcanzando a súa extensión máxima a
finais do inverno. A partir do comezo do desxeo, que é un fenómeno máis rápido
que a formación da banquisa, despréndense os icebergs. Este xeo actúa sobre o
intercambio térmico entre o océano e a atmosfera, arrefriando a atmosfera inmediatamente
superior e provocando fortes ventos. O xeo mariño conserva a calor
da auga que ten debaixo, evitando que esta se conxele e, polo tanto, dulcificando
o clima polar en inverno.
Os pequenos cambios na temperatura media global afectan de forma significativa
á banquisa polar e aos glaciares, co conseguinte impacto tanto no balance
da radiación (variación do albedo) como no ciclo hidrolóxico. Por último,
hai que sinalar que a banquisa polar inflúe sobre a circulación termohalina,
como se explicará no seguinte apartado.
5.3. A circulación termohalina
A circulación existente no océano debida ao vento abarca aproximadamente
un quilómetro de profundidade. Por debaixo, a renovación da auga prodúcese
a causa de correntes producidas por diferenzas de densidade, debidas a cambios
na temperatura (efectos térmicos) e a cambios na salinidade (efectos halinos). É
o que se denomina circulación termohalina. As propiedades de temperatura e
densidade son conservativas das masas de auga, é dicir, distintas masas de auga
poden ser identificadas por estes valores.
A circulación termohalina vén dada fundamentalmente pola formación de
masas de auga. Prodúcese a través de dous mecanismos: a convección profunda
e a subdución. Prodúcese por convección profunda en rexións con pouca estratificación
da densidade: rexións polares e subpolares. Consiste en que o estrato
mesturado superior se fai máis denso que a auga inferior e esta se afunde a maior
profundidade. En canto á subdución, é un mecanismo propio de rexións subtropicais.
A auga desde o fondo do estrato mesturado vai cara a maiores profundidades
debido ao transporte de Ekman (por efecto da forza de Coriolis) e a un
lento afundimento ao longo de superficies de densidade constante. A auga profunda
do Atlántico norte é o produto dun proceso de convección profunda no
océano Ártico, mar de Grenlandia e mar de Labrador.
Poderíase dicir que a circulación termohalina é unha gran corrente profunda,
máis lenta que as superficiais. Comeza no mar de Noruega, ata o que
120 VARIABILIDADE INTERANUAL DO CLIMA