A variabilidade natural do clima en Galicia - MeteoGalicia

superficial, prodúcese un fluxo de auga salgada e cálida cara ao norte, xa sexa
formando parte da corrente do Golfo, xa como corrente a profundidades intermedias
próximas aos oitocentos m. Esta auga, segundo se vai achegando cara á
parte setentrional, vai aumentando a súa densidade debido á evaporación producida
polos fortes ventos, á formación do xeo mariño, durante a que se separa
algunha parte dos sales, e por suposto, ao arrefriamento. Este último é producido
pola exposición da auga ao contacto coas masas de aire frío das latitudes
altas e á perda de calor latente na evaporación, o que pode facer descender a
temperatura da auga de 10 a 2 ºC. Esta calor liberada á atmosfera é a responsable
principal de caldear Europa occidental. Xa en latitudes máis altas, a auga
densa que se forma afúndese cara ao fondo e comeza a fluír cara ao sur, formando
parte da cinta transportadora global de augas profundas. Este feito é o que lle dá
o seu terceiro nome á circulación de augas profundas, circulación meridional
de retorno (en inglés, Meridional Overturning Circulation). O feito de que no
Pacífico a auga superficial estea máis fría que no Atlántico fai descender a evaporación
que sofre, evitando así que o fenómeno de creación de augas profundas
se dea tamén neste océano.
O feito de que haxa sitios onde a auga se estea afundindo fai supoñer que
deberá existir unha ascensión da auga noutros lugares, xa que, se non fose así, o
océano encheríase da auga do primeiro tipo. Os forzamentos e lugares de ascensión
da auga profunda non están tan claros como no caso da subsidencia. A
mediados dos anos sesenta, Munk suxire como se podería realizar este ascenso.
Para iso, calcula a velocidade de ascensión de auga fría necesaria para balancear
o mesturado de auga quente cara abaixo e manter o nivel de termoclina permanente
(Munk, 1966). A enerxía necesaria para o proceso de ascenso da auga a
través da mestura turbulenta da columna estimouse en 2,1 teravatios (Munk &
Wunsch, 1998). A pregunta que aínda está por esclarecer é de onde procede esta
enerxía. A primeira vista poderíase pensar que o quentamento da superficie producida
pola radiación solar sería o motor principal, pero non é así xa que, aínda
que o océano é de feito parcialmente movido por tales forzamentos, estes non
poden forzar o mesturado, pois o océano é unha máquina de calor ineficiente:
as diferenzas de temperatura non se transforman en traballo para moveren as
masas de auga. Outro dos candidatos para producir este mesturado pode proceder
do forzamento directo do vento sobre a superficie, arredor de 1,2 teravatios,
pero faltarían aínda 0,9 teravatios. Nos últimos anos propúxose que o mecanismo
para producir o resto de turbulencia necesaria procede do rozamento das correntes
de mareas cos montes mariños, os noiros continentais, etc., o cal se está confirmando
de forma empírica en estudos recentes (Egbert & Ray, 2000).
P. Montero, S. Torres, P. Carracedo e M. Barreiro 277