A variabilidade natural do clima en Galicia - MeteoGalicia

A VARIABILIDADE CLIMÁTICA NA DESTRUCIÓN DO IMPERIO INCA
En 1531, o conquistador español Francisco Pizarro comezou a súa conquista de Perú e, con ela, a total destrución
do fabuloso imperio dos incas. Nese ano, Pizarro atravesou coa súa tropa e os seus cabalos toda a costa do norte
de Perú, unha das zonas máis desérticas de América do Sur. Normalmente as condicións de sequidade extremas
impedirían o paso dos españois, que non poderían encontrar nin alimentos nin auga. No entanto, esta zona está
sometida a unha importante variación climática, asociada ao fenómeno de El Niño, onde cada certo número de anos
chove copiosamente, permitindo a aparición de vexetación, vida animal e reservas de auga.
O ano 1531 parece que foi especialmente húmido para esta zona, converténdose nun aliado adicional dos
conquistadores, axudando a deixar selada a sorte dunha das máis grandes civilizacións da América prehispánica
(Sears, 1895).
As sociedades poden responder á influencia da variabilidade climática de
moitas formas diferentes. De maneira xeral, elas adáptanse ás condicións medias
do clima na rexión onde viven. Por exemplo, baixo o criterio de que a experiencia
dos sucesos do pasado é a mellor guía para o futuro, os agricultores escollen
os tipos e formas de cultivos apropiados ás condicións climáticas medias de cada
lugar, mentres que, por outra parte, a variabilidade observada é a que determina
as datas de sementeira e recollida destas colleitas. Non obstante, moitas veces a
resposta ante o clima baséase nunha valoración dos feitos máis inmediatos ocorridos;
ou sexa, a pesar de que se estableceu un patrón xeral nas datas de sementeira,
moitas veces o agricultor non sementa mentres a chuvia non comezou
realmente ou as temperaturas non alcanzaron os valores esperados.
No proceso de adaptación ao clima, as sociedades tratan de reducir riscos e
capitalizar ganancias nos períodos climáticos favorables. Desta forma, por exemplo,
o almacenamento de auga en presas non só reduce os riscos de inundacións
en épocas de chuvias, senón que permite tamén utilizar esta auga para obter
maior produción agrícola noutras épocas de ano.
Desde o punto de vista do impacto do clima e a súa variabilidade na sociedade,
existen tres formas de enfocalo (Glantz, 2003):
Como condicionante do desenvolvemento socioeconómico. Este enfoque
considera o clima e a súa variabilidade como unha condición de contorno que
as sociedades teñen que aceptar e ás cales deben adaptarse para poder vivir e
prosperar, moldeando o seu carácter e condicionando dalgunha forma o seu desenvolvemento.
En Galicia, moitos exemplos poden ilustrar este condicionamento,
pois, quizais, como en moi poucos lugares de España, as tradicións e a
cultura encóntranse moi marcadas polo elemento condicionante do clima. De
feito, o estereotipo creado sobre o carácter do galego ten que ver, entre outras
cousas, coas duras condicións climáticas en que tiveron que desenvolverse moi-
160 IMPACTO SOCIOECONÓMICO DA VARIABILIDADE CLIMÁTICA