A variabilidade natural do clima en Galicia - MeteoGalicia

3. O papel do relevo na expresión climática
Cando falamos das condicións climáticas de Galicia, non podemos pensar
unicamente en aspectos relacionados coa dinámica atmosférica e oceánica. É
necesario ter en conta outros factores como o relevo, ou sexa, o conxunto de formas
do terreo que conforman o espazo xeográfico. Hai dous trazos que definen
con claridade o relevo de Galicia: a gradación de formas desde a costa cara ao
interior e a existencia dunha dicotomía horizontalidade/verticalidade en todo o
seu territorio (Pérez Alberti, 1982). O relevo do noroeste peninsular é un auténtico
crebacabezas de bloques afundidos e levantados que se suceden entre a costa
e os límites con Asturias, León, Zamora e Portugal. Bordeando a costa aparecen
diferentes niveis aplanados entre os 30-40 m e os 600 m de altitude. Estes últimos
encóntranse representados polas serras litorais, entre as que sobresaen a
Capelada, que se levanta entre as rías de Cedeira e Ortigueira; o Barbanza, entre
as rías de Muros-Noia e Arousa, ou os montes da Groba e a serra do Argallo, localizados
no sudoeste galaico, entre o océano Atlántico e a depresión tectónica do
Porriño-Tui [figura 1.5].
3.1. A costa
A costa de Galicia presenta notables particularidades de tipo bioxeográfico,
derivadas da súa peculiar forma e articulación. A súa apertura, moi recortada,
cara ao océano, con fortes variacións orográficas, acada a súa mellor expresión
nas rías. Unhas peculiaridades que xorden tamén da súa evolución morfolóxica
pasada e recente e da súa posición latitudinal e que lle imprime un marcado
carácter de área de transición climática.
As interaccións atmosfera-relevo son enormemente importantes neste
ámbito xeográfico, desempeñando un papel esencial nos totais pluviométricos.
En efecto, tanto a forma recortada como a presenza de barreiras orográficas próximas
á liña de costa (como as serras da Capelada, o Barbanza, a Groba) ou situadas
a poucos quilómetros desta (como Candán, o Suído e Faro de Avión)
provocan ascensos forzados das masas de aire de percorrido oceánico que
inflúen, de maneira notable, na súa inestabilización, facendo moito máis eficaces
as descargas de precipitación. Estes primeiros ascensos converten o relevo
costeiro no principal captador de chuvia da nosa rexión. Nas abas de poñente
das elevacións –a barlovento dos fluxos oceánicos– danse os óptimos pluviométricos,
tal como reflicten os rexistros dos observatorios situados nelas, como é o
caso de Estacas (Fornelos de Montes), onde a tan só 760 m de altitude nalgúns
anos superáronse os tres mil mm acumulados.
30 O CLIMA DE GALICIA