A variabilidade natural do clima en Galicia - MeteoGalicia

[Figura 4.1]
Condicións de humidade
superficial, baseadas
en observacións de
satélites meteorolóxicos
da NOAA (anomalías
xuño-agosto, 2003)
demanda, establecéndoa como unha situación en que os recursos acumulados
non son suficientes para atender as demandas (Libro blanco del agua en España).
As secas non respectan fronteiras e son capaces de afectar á cantidade e á
calidade das subministracións alimentarias dos países afectados (o que actualmente
se denomina seguridade alimentaria).
Aínda que se puidese culpar a seca de ser a causa primaria da fame en moitos
lugares do mundo, unha análise máis profunda de cada caso seguramente
desvelará un conxunto de factores ambientais, sociais e políticos dentro dos cales
a seca é só un deles. Nun país desenvolvido, industrializado e de economía
sólida, a falta de alimentos debida a unha seca só se traduce en inconvenientes
de carácter económico, como un aumento de prezos nalgúns produtos. Porén,
a continuidade das subministracións rara vez se pon en perigo. Pola contra, nos
países subdesenvolvidos e pobres a situación é moi diferente, posto que a seca,
fundamentalmente a agrícola, adoita combinarse con outros factores socioeconómicos
e políticos para causar severas faltas de alimentos e produtos básicos
que xeran un alto potencial para a ocorrencia de fames negras ou no mellor das
casos para o empeoramento dunha economía xa deficiente.
Na maioría dos países de Europa as secas teñen lugar periodicamente. Durante
o verán de 2003, unha forte seca en Europa e especialmente na área de
produción de trigo de Ucraína e Rusia xerou perdas de máis de trinta millóns
de toneladas neses países, reducindo notablemente a subministración ao mercado.
A produción de trigo descendeu nun 10% na
Unión Europea e en arredor dun 10% tamén a de
cereais secundarios. Nos países de Europa oriental
e central producíronse reducións incluso maiores.
As condicións de seca comprometeron a colleita
de cereais na parte europea da antiga Unión Soviética,
a tal punto que Ucraína pasou en 2003 de ser
un exportador neto, no mercado internacional de
cereais, a converterse nun importador neto, mentres
que Rusia se mantivo como un exportador neto
pero non como un actor importante [figura 4.1].
En España, fundamentalmente na súa rexión
mediterránea, a seca é unha das principais adversidades vinculadas á variabilidade
do clima e resulta un elemento fundamental nos procesos de desertificación
detectados nalgunhas comarcas. Entre 1975 e 2001, máis de seis millóns
de persoas foron afectadas en diversos graos polas secas, o que sitúa este país á
cabeza de Europa en canto a vulnerabilidade á seca.
Lino Naranjo e Michael Glantz 163