A variabilidade natural do clima en Galicia - MeteoGalicia

More documents

Recommendations

Info

de chuvia que se pode esperar durante esa época do ano ou incluso o número de días en que esta precipitación se produce. Pode ocorrer, no entanto, que unha vez realizada a viaxe, comprobemos que durante ese ano as condicións foron moi diferentes e se produza unha decepción ao respecto da información obtida dos datos climáticos. Isto é así porque quizais non tivemos en conta que o clima non se refire soamente aos valores medios, senón tamén á súa variabilidade. Se estudamos os climas a escala mundial, encontrarémonos con climas que poderiamos denominar estables, é dicir, con pouca variabilidade, como poden ser os tropicais, e outros climas nos que a variabilidade é maior, como poden ser os climas de latitudes medias, nos que se encontra Galicia. Outro aspecto en que a variabilidade do clima se manifesta moi claramente é nas variacións de fenómenos tales como El Niño ou a NAO (North Atlantic Oscillation). Unha vez comprendido o clima como media e variabilidade, debemos referirnos ao concepto de cambio climático que trataremos nas seguintes páxinas. Así, da explicación anterior é evidente que non debemos confundir a variabilidade climática co cambio climático. É dicir, o noso eventual viaxeiro non debe pensar que polo feito de que o clima non se comportase segundo as medias esperadas iso queira dicir que o clima desta localidade cambiase. Ponse de manifesto con este exemplo como, en xeral, non bastará soamente un evento meteorolóxico que se sitúe fóra da media para suxerir a idea do cambio climático. Dámonos conta entón de que non só o problema do cambio climático é difícil de abordar, senón que o propio concepto se presenta difícil de definir. Para fixar os conceptos, falaremos de cambio climático cando as medias dos valores atmosféricos cambien ou cando cambie a súa variabilidade ao longo de, polo menos, tres décadas. Así, un posible cambio climático sería o feito de que as temperaturas medias mostrasen unha tendencia sostida ao ascenso. Esta é quizais a idea máis ligada e máis estudada no tema que nos ocupa, pero tamén podería producirse un cambio climático polo feito de que aumentase a variabilidade. Desta maneira, nun caso extremo poderiamos encontrarnos con que se manteña a temperatura media anual a custa de invernos máis fríos e veráns máis calorosos. Así formulada a cuestión, teremos que estudar como varía o clima e que variables son as que o poden modificar, distinguindo entre estes factores os que aparecen de forma natural, tales como a actividade volcánica ou solar, ou os que o fan ocasionados pola actividade humana, tal como o incremento na concentración de gases de efecto invernadoiro na nosa atmosfera. O presente capítulo dividirase en dúas partes fundamentais. Na primeira parte tratarase o concepto de cambio climático, as súas causas e consecuencias a nivel xeral. Para analizar as causas do cambio climático, en primeiro lugar 188 O PROBLEMA DO CAMBIO CLIMÁTICO
explicarase o concepto de retroalimentación, que é clave para entender este problema. Explicaremos este concepto á vez que o do efecto invernadoiro, para poñer de manifesto como a complexidade do clima fai que os efectos non sigan de forma directa ás causas, o cal fai moi dificultoso os prognósticos de cambio climático. A continuación definirase outro concepto, que é o de forzamento radiante e que nos permitirá definir moi esquematicamente a resposta que se espera a cambios tales como o aumento dos aerosois atmosféricos ou dos gases de efecto invernadoiro. Deseguido faremos un resumo dos cambios observados ata o momento, así como dos que se esperan durante o próximo século. Por último, discutiranse brevemente as diferentes formas de enfrontarse a este problema, que poden resumirse na mitigación do problema, principalmente a través de acordos a nivel internacional, e na adaptación ás consecuencias. Unha segunda parte centrarase nos cambios meteorolóxicos detectados nos últimos anos en Galicia. 2. Cambio climático: causas e consecuencias 2.1. Efecto invernadoiro e retroalimentacións É ben coñecido que o planeta Terra recibe enerxía en forma de radiación solar. Esta radiación é devolta pola superficie terrestre en forma de radiación infravermella e parte desta radiación é atrapada polos gases da atmosfera (esencialmente auga e CO 2) e enviada novamente á terra [figura 5.1]. Este fenómeno denomínase efecto invernadoiro. Prodúcese de forma natural debido á composición da atmosfera. Se non existise este efecto, a temperatura media da Terra descendería máis de 30 ºC. Neste contexto sitúase o actual problema do cambio climático. O consumo enerxético mundial aumentou exponencialmente desde o inicio da revolución industrial e baseouse principalmente na queima de combustibles fósiles. Esta queima ten como subproduto a emisión de gases de efecto invernadoiro (CO 2 e outros) que fai que a fracción de radiación infravermella que é atrapada pola atmosfera e devolta á Terra aumente, coa consecuencia potencial dun incremento das temperaturas. Así presentado, o problema parece relativamente simple, posto que, cantos máis gases de efecto invernadoiro se acumulasen na atmosfera, maior debería ser a temperatura media na Terra. Porén, isto non é así debido a que o clima é producido pola interacción de varios subsistemas: atmosfera, hidrosfera, crios- Juan Taboada, Raquel Cruz e Ana Lage 189
Page 1:
A variabilidade natural do clima en
Page 5 and 6:
A variabilidade natural do clima en
Page 9 and 10:
Manuel Vázquez Fernández Conselle
Page 11 and 12:
Mauro Varela Pérez Presidente da F
Page 13 and 14:
Emilio Fernández Suárez Director
Page 15:
17 O clima de Galicia F. Castillo R
Page 19 and 20:
O clima de Galicia F. Castillo Rodr
Page 21 and 22:
[Figura 1.2] Balance radiante nas n
Page 23 and 24:
[Figura 1.3] O vórtice circumpolar
Page 25 and 26:
❚ Aire ártico marítimo. A rexi
Page 27 and 28:
do dispositivo dinámico-subsidente
Page 29 and 30:
densidade da auga e a acción da fo
Page 31 and 32:
[Figura 1.5] O relevo de Galicia. A
Page 33 and 34:
para un fluxo que deixe o continent
Page 35 and 36:
lucenses (A Terra Chá), mentres qu
Page 37 and 38:
tañas é un indicador da alta disp
Page 39 and 40:
3.4. As fosas tectónicas Outro dos
Page 41 and 42:
es que toman os distintos elementos
Page 43 and 44:
ártica. Isto facilita o paso de fr
Page 45 and 46:
tas situacións, de debuxo bastante
Page 47 and 48:
Situacións ciclónicas centradas (
Page 49 and 50:
[Figura 1.9] 23/08/1990: Exemplo de
Page 51 and 52:
[Figura 1.10] 08/06/1993: Exemplo d
Page 53 and 54:
[Figura 1.11] 8/12/1990: Exemplo de
Page 55 and 56:
Evidentemente, un dos factores xeog
Page 57 and 58:
[Figura 1.12] Mapa con sectores de
Page 59 and 60:
canles, e das serras do Suído e Fa
Page 61 and 62:
[Figura 1.14] Mapa de estacionalida
Page 63 and 64:
2500 2000 1500 1000 500 0 2500 2000
Page 65 and 66:
[Figura 1.16] Mapa con sectores de
Page 67 and 68:
[Figura 1.17] Mapa de temperatura m
Page 69 and 70:
Non existe ningún método de medid
Page 71 and 72:
Como pode observarse no mapa, a mai
Page 73 and 74:
[Figura 1.19] Mapa de balance hídr
Page 75 and 76:
Tamén é posible obter medidas dir
Page 77 and 78:
Tal como reflicte o mapa de dominio
Page 79 and 80:
Neste aspecto, cabe recordar que un
Page 81 and 82:
O home soporta diariamente as manif
Page 83 and 84:
Situacións de elevada precipitaci
Page 85 and 86:
secuencia dun curto pero intenso ep
Page 87 and 88:
No extremo oposto sitúanse as onda
Page 89 and 90:
A expansión da praga estivo relaci
Page 91:
— «Condicionantes atmosféricos
Page 95 and 96:
Variabilidade interanual do clima A
Page 97 and 98:
[Figura 2.1] Evolución das anomal
Page 99 and 100:
[Figuras 2.4 e 2.5] é o que se co
Page 101 and 102:
[Figura 2.7] Anomalías no crecemen
Page 103 and 104:
[Figura 2.8] Ciclo do carbono exist
Page 105 and 106:
desenvolver un estudo dos ventos a
Page 107 and 108:
A franxa que separa o aire tropical
Page 109 and 110:
❚ Fluxo do noroeste ciclónico: t
Page 111 and 112:
[Figura 2.11] Anomalías de precipi
Page 113 and 114:
[Figura 2.14] Anomalías de alturas
Page 115 and 116:
[Figura 2.16] Fases da NAO. A (a) r
Page 117 and 118:
con el deduciron que este non era s
Page 119 and 120:
[Figura 2.17] Versión esquemática
Page 121 and 122:
[Figura 2.18] Esquema da circulaci
Page 123 and 124:
6. Bibliografía BALDWIN, M. P., X.
Page 125:
Teleconexións
Page 128 and 129:
Os científicos alemáns Flohn e Fl
Page 130 and 131:
Sobre o Pacífico norte e Norteamé
Page 132 and 133:
de Alaska e outro de signo oposto s
Page 134 and 135:
pola súa sigla en inglés NAO (Nor
Page 136 and 137:
tamento anormal das temperaturas su
Page 138 and 139: torno zonalmente simétricas. A con
Page 140 and 141: unha intensificación da circulaci
Page 142 and 143: obter as variacións relativas de c
Page 144 and 145: esolto, sen necesidade de predicir
Page 146 and 147: mos citar, por exemplo, que no obse
Page 148 and 149: nunha altura determinada (500 hPa)
Page 150 and 151: de que durante este primeiro perío
Page 152 and 153: patrón EA presenta unha correlaci
Page 154 and 155: 8. Bibliografía AMBAUM, M. H. P.,
Page 157 and 158: Impacto socioeconómico da variabil
Page 159 and 160: directas. As implicacións da varia
Page 161 and 162: tas importantes actividades da soci
Page 163 and 164: [Figura 4.1] Condicións de humidad
Page 165: [Figura 4.2] Neste gráfico pódens
Page 168 and 169: George no Caribe e o Mitch en Centr
Page 170 and 171: campos para a próxima colleita. De
Page 172 and 173: 6. Recreación e ecoturismo O clima
Page 174 and 175: moi curtas, no mellor dos casos, da
Page 176 and 177: de negocio e xeración de emprego i
Page 178 and 179: Cambios nos eventos Máis eventos d
Page 180 and 181: anomalías son inducidas por cambio
Page 182 and 183: Cada sociedade está perennemente c
Page 185: O problema do cambio climático
Page 190 and 191: fera, biosfera e litosfera. A inter
Page 192 and 193: positivos tenden a quentar a superf
Page 194 and 195: século XX. Este ascenso foi de 0,6
Page 196 and 197: doiro. Chégase á conclusión clar
Page 198 and 199: que poderiamos pensar que os result
Page 200 and 201: Emisións de CO 2 (Gt C/ano) Cambio
Page 202 and 203: dous prognósticos preséntannos un
Page 204 and 205: 2. Estes valores media teñen unha
Page 206 and 207: sible, de toda a rexión galega. Se
Page 208 and 209: A figura 5.10 permítenos corrobora
Page 210 and 211: En xeral, esta análise revelou un
Page 212 and 213: A análise das temperaturas máxima
Page 214 and 215: É fundamental dispor dun bo coñec
Page 216 and 217: lidades como no caso da temperatura
Page 219: Modelización e predición climáti
Page 222 and 223: Dado que non se poden realizar expe
Page 224 and 225: aroclínicos que teñen en conta mo
Page 226 and 227: 2. Modelos de predición climática
Page 228 and 229: ATMOSFERA Fluxo turbulento de calor
Page 230 and 231: mén da tropopausa. No caso de reso
Page 232 and 233: nubes consiste en relacionalas dire
Page 234 and 235: A modelización climática veuse de
Page 236 and 237: habilidade dun GCM para reproducir
Page 238 and 239:
les grazas a que os forzamentos ext
Page 240 and 241:
[Figura 6.8] Predición das alturas
Page 242 and 243:
eventos. Os MGCAO complexos ofrecen
Page 244 and 245:
1. A capacidade de adaptación dos
Page 246 and 247:
trabállase con modelos locais que
Page 248 and 249:
Precipitación (mm) 5.3. Downscalin
Page 250 and 251:
Desde os traballos iniciais realiza
Page 252 and 253:
perature) pode predicirse ata aprox
Page 254 and 255:
8. Bibliografía ALVES, O., G. WANG
Page 257:
O océano e o clima
Page 260 and 261:
A hidrosfera componse do total das
Page 262 and 263:
2. Termoclina: por debaixo da capa
Page 264 and 265:
aos grandes centros de presión. Es
Page 266 and 267:
das altas presións subtropicais e
Page 268 and 269:
❚ Meteorización e precipitación
Page 270 and 271:
de retorno. No Atlántico norte pro
Page 272 and 273:
entes. Para iso, utiliza un esquema
Page 274 and 275:
zontal, a variación do parámetro
Page 276 and 277:
mel deseña un esquema tal e como o
Page 278 and 279:
Influencia da circulación profunda
Page 280 and 281:
6. Correntes ibéricas e a súa inf
Page 282 and 283:
occidentais dos continentes, véxas
Page 284 and 285:
Atlántico nordeste e que resulta d
Page 286 and 287:
sexa máis lixeiro e tenda a subir,
Page 288 and 289:
Mundial (World Ocean Circulation Ex
Page 290:
9. Bibliografía AKEN, H. W. V.: «
show all

A variabilidade natural do clima en Galicia - MeteoGalicia

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?