A variabilidade natural do clima en Galicia - MeteoGalicia

Fenómenos tormentosos
O día 8 de xuño de 1993 unha baixa de orixe térmica aparece centrada sobre
o terzo norte peninsular, mentres que na topografía de 500 hPa se debuxa unha
valgada pouco profunda. Estamos ante unha típica situación propicia para o
desenvolvemento de actividade tormentosa a partir de procesos termoconvectivos,
favorecidos pola inestabilidade dinámica de niveis altos. Baixo tales circunstancias
foise xestando unha liña de núcleos tormentosos que penetrou polo leste
de Galicia, provocando precipitacións nas provincias de Lugo e Ourense. A actividade
tormentosa tivo especial protagonismo nas áreas de montaña sudoccidentais
e nas serras centrooccidentais. A sotavento deses conxuntos apenas se
recolleron precipitacións. Esta situación demostra novamente o papel modulador
do relevo no repartimento da chuvia [figura 1.10].
Situacións de estabilidade durante o período de chuvias
Na península ibérica, o verán é a estación en que os anticiclóns son os principais
protagonistas da dinámica atmosférica, destacando o anticiclón subtropical
dos Azores. É o responsable da ausencia de chuvias en practicamente todo
o territorio peninsular, se ben os períodos anticiclónicos de longa duración non
son un feito exclusivo do estío. Durante os meses de decembro-xaneiro, os observatorios
galegos rexistran, con certa frecuencia, un máximo de presión anual.
Os mecanismos sinópticos responsables de tales condicións son variados: a localización
do anticiclón dos Azores nunha posición latitudinal anormalmente elevada,
o paso de anticiclóns polares atlánticos de fin de familia e a expansión do
anticiclón centroeuropeo. Cando se produce unha frecuencia anormalmente
alta de situacións de abrigo aerolóxico sobre as nosas latitudes, os volumes de
precipitación reséntense e, sobre todo, provocan unha desorganización do
réxime anual de chuvias. É dicir, nestes anos secos, a distribución das precipitacións
faise máis imprevisible e o máximo anual pode ofrecer diversas e anómalas
localizacións. Ademais, se a duración destes episodios de seca invernal é
prolongada, pódense derivar serias repercusións ecolóxicas e económicas.
Resulta moi complicado alcanzar unha tipoloxía manexable de situacións
anticiclónicas nun escenario tan complexo dinamicamente como o noso. Unhas
dificultades que se incrementan nas estacións intermedias –primavera e outono–
debido aos cambiantes equilibrios termodinámicos que teñen lugar nestes períodos
do ano.
De maneira xenérica, pódese afirmar que existen dúas grandes clases de anticiclóns,
os cálidos e os fríos. Os primeiros xéstanse no seo dunha troposfera cálida
50 O CLIMA DE GALICIA