A variabilidade natural do clima en Galicia - MeteoGalicia

les grazas a que os forzamentos externos do sistema atmosférico, tales como a
temperatura superficial dos océanos e a cuberta vexetal evolucionan en escalas
de tempo máis lentas (da orde dun a tres meses), aínda así, non toda a variabilidade
climática pode explicarse en termos das variacións periódicas destes
forzamentos. O papel que desempeñan os forzamentos periódicos externos ao
sistema, as medias realizadas na predición estacional do clima, ou as interaccións
non lineares que ocorren no sistema climático como consecuencia dos procesos
de realimentación non están claramente definidos, e, xa que logo, afectan
á preditabilidade do clima. Ademais, a rexionalización da preditabilidade como
consecuencia de que certos fenómenos atmosféricos son máis predicibles
que outros implica unha orde de complexidade a maiores que debe terse
en conta. Por exemplo, as situacións de bloqueo anticiclónico cerca das costas
occidentais dos continentes para latitudes medias poden persistir durante semanas,
permitindo unha fácil predición das condicións meteorolóxicas a medio
e longo prazo.
Todas estas consideracións levaron a Von Newmann (1960) a distinguir tres
clases de predicións. A primeira clase referíase ás predicións diarias do tempo
atmosférico dun día para o seguinte; a segunda, ás predicións de medio a longo
prazo, da orde de semanas a meses e mesmo anos; pola súa parte, a terceira clase
de predición referíase ao equilibrio climático, ou solución estacionaria do clima.
Mentres que se percorreu moito camiño nas predicións de primeira e terceira
clase, son as predicións de segunda clase as que menos progresos tiveron ao estar
limitadas pola correcta especificación das condicións iniciais e de contorno.
Actualmente son moitos os centros de predición climática e meteorolóxica que
intentan abarcar predicións neste rango temporal sen moito éxito. Por outra
parte, Edward Lorenz distinguiu dous tipos de preditabilidade climática: preditabilidade
de primeiro e de segundo tipo (Lorenz, 1965). O primeiro tipo defínese
como a predición das propiedades estatísticas do clima dadas unhas
condicións iniciais. Este tipo correspóndese cunha variante da predición de
segunda clase das clasificacións de Von Newmann. Por outra parte, a preditabilidade
de segundo tipo refírese á resposta do sistema climático a cambios nos
forzamentos externos. Estas predicións refírense máis á obtención das medias de
longo termo das propiedades do clima, o que se corresponde en maior medida
coas predicións da terceira clase de Von Newmann.
No entanto, probablemente a contribución máis importante de Edward Lorenz
á física fose o descubrimento do que hoxe se coñece como teoría do caos
(Lorenz, 1963). A idea subxacente desta teoría é que pequenos erros nas condicións
iniciais conducen a solucións distintas exponencialmente diverxentes no
238 MODELIZACIÓN E PREDICIÓN CLIMÁTICA