A variabilidade natural do clima en Galicia - MeteoGalicia

hemisferio Norte. TW98 subliña que a AO é esencialmente un modo anular cuxa
estrutura térmica lixeiramente asimétrica é inducida pola distribución das masas
de terra. Nun posterior traballo destes autores, publicado no ano 2000 (Thompson
e Wallace, 2000), ponse novamente de manifesto que a conexión estratosfera-troposfera
existe. Ademais, obsérvase que as variacións no vórtice polar
estratosférico do hemisferio Norte teñen lugar principalmente nos meses de
xaneiro a marzo, que é cando os patróns superficiais teñen un reflexo nos diferentes
niveis da estratosfera.
Así pois, varios traballos puxeron de manifesto que entre o vórtice polar estratosférico
e a NAO existe unha alta correlación, o que levou a intensas discusións
entre a comunidade científica internacional sobre a idoneidade de seguirnos
referindo ás dúas teleconexións como fenómenos diferentes. De feito, a NAO
aseméllase á AO, pero sen ter o centro de acción sobre o Pacífico. Porén, os
mecanismos físicos subxacentes a estas teleconexións son diferentes. Así, nos últimos
anos foi xurdindo un consenso no sentido de que a NAO é producida por
un fenómeno local de interacción atmosfera-océano no sector Atlántico, mentres
que a estrutura zonal da AO suxire a existencia dun modo anular determinado
polo vórtice polar estratosférico, distorsionado por factores zonais non simétricos
como a topografía ou o feito de que a temperatura superficial do Atlántico
oriental sexa maior que a do Atlántico occidental e a do Pacífico. Porén, a estrutura
AO non aparece nos niveis medios da troposfera, onde si o fai a NAO. Ademais,
non se encontra correlación entre os centros de acción no Pacífico nin no
Atlántico en superficie, como puxo de manifesto un recente traballo de tres investigadores
da Universidade de Reading, no Reino Unido (Ambaum et al., 2001),
o que en principio parece dar maior robustez ao paradigma sectorial representado
pola NAO fronte ao zonal representado pola AO. Porén, podería ocorrer que
o Atlántico se vexa máis influenciado en superficie pola oscilación ártica do que
lle ocorra ao Pacífico. Por outra parte, tanto Thompson como Wallace defenden
o paradigma anular baseándose principalmente en que as tendencias da AO nos
últimos trinta anos explican de forma satisfactoria a tendencia tanto de temperatura
como de chuvia no hemisferio Norte; pero, ademais, tamén explica a tendencia
na concentración de ozono na estratosfera. Polo tanto, estes autores pensan
que, aínda que a AO e a NAO se correspondan, o paradigma AO é máis completo
porque non se restrinxe á área do Atlántico norte e, ademais, explica tamén cambios
que afectan á estratosfera. Desta forma, nos próximos anos deberase atopar
a resposta definitiva ao dilema AO/NAO. Nun recente traballo do ano 2000, Wallace
propón resolver o dilema realizando diferentes simulacións numéricas. Así,
poderíase ver como se comporta a dinámica se se prescriben condicións de con-
Juan Taboada e Lino Naranjo 137