A variabilidade natural do clima en Galicia - MeteoGalicia

ten dúas grandes zonas contrastadas en canto aos seus balances enerxéticos: a
rexión polar e a intertropical, separadas por un ámbito, o temperado, no que se
sitúa Galicia, e no que se entremesturan as características que definen as dúas
zonas anteriores [figura 1.2].
2.2. A dinámica atmosférica nas latitudes medias
Para entender todos os mecanismos circulatorios implicados na sucesión de
tipos de tempo de Galicia, cómpre situarnos nun marco amplo de análise, que
se estendería, por unha parte, entre o litoral oriental do continente americano
e a Rusia europea, e, por outra, entre o trópico e a conca polar.
Circulación en altura. A corrente en chorro
A península ibérica localízase nun escenario caracterizado por unha intensa
trasfega de masas de aire e dispositivos circulatorios nos niveis altos da troposfera.
Entre os paralelos 30º-60º N, aparecen grandes correntes do oeste que definen
unha circulación cerrada en torno ao Polo denominada vórtice circumpolar.
Este vórtice está suxeito a unha oscilación cíclica de difícil caracterización que
varía desde un réxime de circulación zonal rápido –seguindo o camiño dos paralelos
sen apenas ondulacións en todo o seu percorrido–, ata unha circulación
meridiana lenta, con importantes e profundos meandros que poden chegar a
provocar situacións de bloqueo, que favorecen o intercambio hidrotérmico e de
momento cinético entre as altas e as baixas latitudes. Asemade, o fluxo zonal no
seu conxunto e os mecanismos meteorolóxicos con el asociados sofren unha
expansión e un retraemento en latitude ao longo do ano de acordo coas estacións
astronómicas. De maneira que, en inverno, se despraza uns cantos graos
en latitude cara ao ecuador e, no estío, cara aos polos. Ademais, non se trata dun
cinto de ventos uniforme; ao contrario, presenta alternativamente zonas de diferente
concentración e intensidade, como se se tratasen das contas dun rosario.
Estas zonas de máxima intensidade denomínanse chorros ou jet streams. Se se
analizan os datos medios mensuais do vórtice, aparecen tres zonas nas que a concentración
é máxima, dúas delas formando o chorro polar de latitudes medias e
a terceira, o chorro subtropical. O chorro polar ou de latitudes medias, moito máis
móbil que o subtropical, está asociado, ademais, en superficie ao fenómeno de
frontoxénese.
Esta corrente en chorro é, en esencia, unha descontinuidade de orixe térmica
–separa masas de aire de características térmicas dispares– e dinámica,
22 O CLIMA DE GALICIA