A variabilidade natural do clima en Galicia - MeteoGalicia

densidade da auga e a acción da forza gravitatoria. A densidade, á súa vez, está
controlada pola temperatura e a salinidade. O conxunto das correntes que teñen
lugar na profundidade dos océanos coñécese como circulación termohalina. Algúns
autores concíbena como unha xigantesca cinta transportadora de auga e,
polo tanto, de enerxía e de sales disoltos que implica todas as concas oceánicas.
Esta circulación ten a súa orixe no Atlántico norte. Nesta zona, a auga superficial
é rica en sales e, por iso, bastante densa. A súa elevada densidade vese incrementada
polo arrefriamento que sofren estas augas, especialmente en inverno
–mares de Labrador e Noruega–. Entón, a auga é o suficientemente densa como
para afundirse ata o fondo do océano formando unha enorme corrente descendente
(un fluxo equiparable a toda a chuvia que se recolle no planeta: 20 millóns
de metros cúbicos). Este proceso de formación das augas profundas nordatlánticas
implica unha liberación xigantesca de enerxía que permite que a temperatura
de Europa nordoccidental sexa entre 5 e 10 ºC máis elevada do que sería
se non existise.
Esta corrente, unha vez que alcanza unha profundidade de equilibrio a varios
miles de metros, comeza a fluír case horizontalmente ao longo de todo o
Atlántico ata a súa parte meridional. Alí, nas proximidades do continente antártico,
incorpóranselles novas augas densas e frías, cuxa orixe se relaciona coa
formación de xeo e a imposibilidade dos sales de incorporarse ás estruturas
cristalinas, polo que elevan a salinidade relativa das augas non conxeladas. As
augas densas e frías seguen o seu percorrido arredor da Antártida, estendéndose
cara ao norte polo Índico e o Pacífico. Alí, nos mares tropicais de Indonesia,
a corrente incorpora calor e augas menos salinas. Isto provoca que se inicien correntes
de retorno, formadas por augas menos frías e densas que xa non viaxan a
tanta profundidade, as cales flúen desde o Pacífico (pasando entre Australia e
Asia) e o Índico para chegaren, finalmente, ata o Atlántico norte. Aínda que non
existen estimacións precisas, parece obvio que esta circulación desempeña un
papel esencial no sistema climático.
A corrente termohalina adopta máis dun estado de equilibrio a partir das
interaccións non lineares entre o océano e a atmosfera. Dependendo dos mecanismos
de retroalimentación, estes cambios desenvólvense a diversas escalas
espazo-temporais: desde algúns anos ata séculos e desde o rexional ata efectos
globais. Comprobouse que esta reorganización do sistema océano-atmosfera
pode darse de forma moi abrupta, en poucas décadas, e iso explicaría, en certa
medida, o carácter abrupto de eventos como o Younger Dryas, durante o cal o
paro da circulación termohalina no Atlántico norte sería o desencadeador do
arrefriamento producido.
F. Castillo Rodríguez, A. Martínez Cortizas e R. Blanco Chao 29