Π Ε Ρ Ι Ε ΧΟ Μ Ε ΝΑ
Π Ε Ρ Ι Ε ΧΟ Μ Ε ΝΑ
Π Ε Ρ Ι Ε ΧΟ Μ Ε ΝΑ
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Διαδρομές <strong>Μ</strong>ακεδονομάχων στη Δυτική <strong>Μ</strong>ακεδονία 131<br />
3. <strong>Π</strong>ορείες των αγωνιστών του 1896-1897<br />
Η πρώτη ελληνική ένοπλη αντίδραση απέναντι στη δραστηριότητα των<br />
Βουλγάρων κομιτατζήδων ήταν η επαναστατική κίνηση του 1896-1897 που έλαβε<br />
χώρα κυρίως στη Δυτική <strong>Μ</strong>ακεδονία. Οργανώθηκε από την <strong>Ε</strong>θνική <strong>Ε</strong>ταιρεία, η<br />
οποία εξόπλισε και απέστειλε στην τουρκοκρατούμενη <strong>Μ</strong>ακεδονία μια σειρά από<br />
ανταρτικά σώματα για να ενθαρρύνει τους ελληνικούς πληθυσμούς και να καλύψει<br />
το κενό της τότε κρατικής αδιαφορίας για το <strong>Μ</strong>ακεδονικό ζήτημα. Οι αρχηγοί<br />
και οι άνδρες των ανταρτικών σωμάτων ήταν, οι περισσότεροι, από τη Δυτική<br />
<strong>Μ</strong>ακεδονία, και η επαναστατική τους δράση διήρκεσε ένα περίπου χρόνο, κατά<br />
τη διάρκεια του οποίου πραγματοποίησαν μακρές πορείες στον δυτικομακεδονικό<br />
χώρο. Οι πορείες αυτές των ανταρτικών σωμάτων περιγράφονται από τον Γ.<br />
Λυριτζή στο έργο του Ἡ Ἐθνικὴ Ἑταιρεία καὶ ἡ δράσις αὐτῆς (Κοζάνη 1970), το<br />
οποίο έγραψε μετά από έρευνα σε τμήμα του αρχείου της <strong>Ε</strong>θνικής <strong>Ε</strong>ταιρείας και<br />
σε σύγχρονα του αγώνα δημοσιεύματα. Στον χάρτη 1 περιγράφονται οι γενικές<br />
πορείες των εξής επτά σημαντικότερων ανταρτικών σωμάτων που έδρασαν στη<br />
Δυτική <strong>Μ</strong>ακεδονία κατά το 1896-1897:<br />
α) Του Αθανασίου <strong>Μ</strong>προύφα (φωτ. 1) από το Στεζάχι (σημ. Αηδόνια Γρεβενών),<br />
που ήταν ο πρωταγωνιστής και πρωτομάρτυρας της επαναστατικής κίνησης, και<br />
ακολούθησε τη γενική πορεία Κάτω <strong>Π</strong>ιέρια – Βέρμιο – Βόρας – Αξιός.<br />
β) Του Τάκη <strong>Π</strong>ερήφανου από τη Νιζόπολη <strong>Μ</strong>οναστηρίου, ο οποίος αποσπάστηκε<br />
στη θέση Καρατάς Βερμίου από το σώμα του <strong>Μ</strong>προύφα και περιπλανήθηκε<br />
επί πολλούς μήνες στην περιοχή <strong>Μ</strong>οναστηρίου – <strong>Π</strong>ρεσπών – Καστοριάς, καθώς και<br />
στον χώρο της Βόρειας <strong>Π</strong>ίνδου.<br />
γ) Του Λάζου Βαρζή από τη Σιάτιστα, που επίσης αποσπάστηκε από το κύριο<br />
σώμα του <strong>Μ</strong>προύφα στο Καρατάς Βερμίου και κινήθηκε κατά μήκος της κορυφογραμμής<br />
Βαρνούντα – Βίτσι – Σινιάτσικου – <strong>Μ</strong>πούρινου.<br />
δ) Του Χρήστου Βερβέρα από το Κλεπίστι (σημ. <strong>Π</strong>ολυκάστανο Βοΐου), που<br />
κινήθηκε στην περιοχή <strong>Π</strong>ιερίων – Βερμίου.<br />
ε) Των Λεπενιώτη – Βράκα – Σαράντη από το <strong>Π</strong>εριβόλι Γρεβενών, οι οποίοι<br />
κινήθηκαν στην περιοχή Γρεβενών – <strong>Π</strong>ενταλόφου.<br />
στ) Του Γούλα Γκρούτα από το Κωστάντσικο (σημ. Αυγερινό Βοΐου), που κινήθηκε<br />
στην περιοχή Χασίων – Γρεβενών – Δοτσικού.<br />
ζ) Του Αλέξιου Βελούλα από το Καταφύγι Κοζάνης, που κινήθηκε στην περιοχή<br />
νότια του <strong>Μ</strong>πούρινου.<br />
Από τις παραπάνω πορείες προσφέρονται για υλοποίηση κυρίως οι εξής τρεις<br />
επιμέρους διαδρομές, που αποτελούν ειδικά τμήματα των γενικών πορειών των<br />
ανταρτικών σωμάτων:<br />
i) Διάσχιση της κορυφογραμμής του Βερμίου, από την Καστανιά προς τη θέση<br />
Καρατσαΐρ (όπου δόθηκε σημαντική μάχη) και από εκεί στην κορυφή Καρατάς,<br />
και συνέχιση της διαδρομής βόρεια μέχρι την κορυφή του Βόρα (Καϊμακτσαλάν),<br />
την οποία πραγματοποίησε το σώμα του <strong>Μ</strong>προύφα.<br />
ii) Διάσχιση της οροσειράς Βαρνούντα, από το χωριό Ακρίτας προς τη διάβαση<br />
<strong>Π</strong>ισοδερίου, και από εκεί προς την κορυφογραμμή του Βίτσι μέχρι την Κλεισούρα,
Change language