Π Ε Ρ Ι Ε ΧΟ Μ Ε ΝΑ
Π Ε Ρ Ι Ε ΧΟ Μ Ε ΝΑ
Π Ε Ρ Ι Ε ΧΟ Μ Ε ΝΑ
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
220 <strong>Ι</strong>ωάννης <strong>Π</strong>απαλαζάρου<br />
χωριού. Την ώρα που μιλούσε μαζί τους, δέχτηκε ξαφνικά ομοβροντίες πυροβολισμών<br />
από πολλά σπίτια του χωριού όπου οι <strong>Ρ</strong>ουμανίζοντες είχαν εγκαταστήσει τους<br />
κομιτατζήδες του βοεβόδα Λούκα από την προηγουμένη. Ως εκ θαύματος γλίτωσε ο<br />
Ακρίτας, κυρίως γιατί είχε την πρόνοια να ακροβολίσει τους περισσότερους άντρες<br />
του γύρω από το χωριό 9 (<strong>Ε</strong>ικ. 1). Στο δεύτερο περιστατικό τραυματίστηκε σοβαρά<br />
στο αριστερό του πόδι ο Σπυρομήλιος (Καπετάν <strong>Μ</strong>πούας) όταν, στην πορεία του<br />
προς την Καρατζόβα, επεχείρησε να διανυκτερεύσει με το σώμα των 35 ανδρών<br />
του σε περιοχή της <strong>Π</strong>ατετσίνας στις 15 <strong>Μ</strong>αΐου 1905. Δέχτηκε σφοδρή επίθεση από<br />
60-70 κομιτατζήδες, κρυμμένους στα σπίτια <strong>Ρ</strong>ουμανιζόντων του χωριού κι αν δεν τη<br />
διέκοπτε τουρκικό απόσπασμα που έσπευσε από την Άρνισσα, τα αποτελέσματα<br />
της θα ήταν οδυνηρά. Χρειάστηκε η ψυχραιμία του υπαρχηγού του <strong>Μ</strong>ανόλη Κατσίγαρη<br />
και η ετοιμότητα του Ακρίτα για να διασωθεί ο Σπυρομήλιος και να μεταφερθεί<br />
στη Νάουσα με δεκάωρη ολονύκτια πορεία επάνω σε φορείο 10 .<br />
Οι πιέσεις της βουλγαρικής προπαγάνδας δεν άργησαν να μεθοδευτούν και να<br />
εξελιχτούν σε λυσσώδη προσπάθεια εξαγοράς συνειδήσεων και εκβουλγαρισμού<br />
των κατοίκων με χρηματισμούς, απειλές, εκβιασμούς και τρομοκρατικές επιθέσεις.<br />
Στις περιοχές των χωριών Τσέγανης (Αγίου Αθανασίου), Κάτω Γραμματικού και<br />
<strong>Ρ</strong>οσίλοβου (ξανθογείων) έχουμε δεκάδες περιπτώσεις δολοφονικών επιθέσεων.<br />
Ο εκκλησιαστικός διαχωρισμός, που άρχισε να εκδηλώνεται από το 1872 και<br />
οδήγησε αρχικά στη δημιουργία των γνωστών κινήσεων των πιστών στο Οικουμενικό<br />
<strong>Π</strong>ατριαρχείο και των οπαδών της βουλγαρικής <strong>Ε</strong>ξαρχίας, δεν άργησε να<br />
εξελιχτεί σε άγρια εθνική διαπάλη επικράτησης των βουλγαριζόντων από τη μια<br />
και των ελληνοφρόνων ή γραικομάνων από την άλλη, με χώρους αναμέτρησης, σε<br />
πρώτη φάση, τις εκκλησίες και τα σχολεία. Από το Κομιτάτο χειροτονήθηκαν και<br />
τοποθετήθηκαν εξαρχικοί ιερείς, ενώ εστέλλοντο συνεχώς και βούλγαροι δάσκαλοι<br />
για να ανοίξουν εκκλησίες και σχολεία ή να τα καταλάβουν βιαίως όπου οι συνθήκες<br />
δεν τους ευνοούσαν.<br />
Αξιοσημείωτο είναι πάντως το γεγονός ότι οι κινήσεις αυτές σε ελάχιστες περιπτώσεις<br />
πέτυχαν τον σκοπό τους: να προσηλυτίσουν δηλαδή και να μεταστρέψουν<br />
προς την <strong>Ε</strong>ξαρχία ολοκληρωτικά κάποιο χωριό. Τουλάχιστον στην περιοχή του<br />
Οστρόβου τέτοιο φαινόμενο δεν συναντάμε. Στην κωμόπολη της Άρνισσας, λόγω<br />
της θέσης της και της συχνής επικοινωνίας της με τα Κέντρα του Αγώνα Θεσσαλονίκης,<br />
Βοδενών και <strong>Μ</strong>οναστηρίου, υπήρχε ισχυρή και οργανωμένη άμυνα από<br />
τοπικούς παράγοντες. <strong>Π</strong>αρ’ όλα αυτά όμως οι εξαρχικοί κατέλαβαν βιαίως τη μια<br />
από τις δύο εκκλησίες του χωριού και με δικό τους ιερέα τελούσαν λειτουργίες και<br />
μυστήρια στη βουλγαρική γλώσσα. Για μεγάλο χρονικό διάστημα μάλιστα λειτούργησε<br />
και βουλγαρικό σχολείο. Στο Κάτω Γραμματικό ήταν ριζωμένη η παράδοση<br />
9. Ο <strong>Μ</strong>ακεδονικός Αγώνας – Απομνημονεύματα, <strong>Ι</strong>.<strong>Μ</strong>.Χ.Α., Θεσσαλονίκη 1984, σ. 251.<br />
10. <strong>Ι</strong>. Κ. <strong>Μ</strong>αζαράκης–Ἀινιάν, Ὁ <strong>Μ</strong>ακεδονικὸς Ἀγώνας, <strong>Ε</strong>.<strong>Μ</strong>.Σ., Θεσσαλονίκη 1963, σ. 83· Γ. <strong>Μ</strong>όδης,<br />
Ὁ <strong>Μ</strong>ακεδονικὸς Ἀγώνας καὶ ἡ νεώτερη <strong>Μ</strong>ακεδονικὴ Ἱστορία, <strong>Ε</strong>.<strong>Μ</strong>.Σ., Θεσσαλονίκη 1967, σ. 251· Ἀ.<br />
Ἀνεστόπουλος, Ὁ <strong>Μ</strong>ακεδονικὸς Ἀγὼν 1903-1908, τ. Γ΄, Θεσσαλονίκη 1969, σ. 35· Ὁ <strong>Μ</strong>ακεδονικὸς<br />
Ἀγὼν καὶ τὰ εἰς Θράκην γεγονότα, ὅ.π., σ. 179.
Change language