Π Ε Ρ Ι Ε ΧΟ Μ Ε ΝΑ
Π Ε Ρ Ι Ε ΧΟ Μ Ε ΝΑ
Π Ε Ρ Ι Ε ΧΟ Μ Ε ΝΑ
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Κωνσταντίνος Γ. Σταλίδης<br />
ΑΝ<strong>Ε</strong><strong>Π</strong><strong>Ι</strong>ΤΥΧ<strong>Ε</strong><strong>Ι</strong>Σ <strong>Π</strong><strong>Ρ</strong>ΟΣ<strong>Π</strong>ΑΘ<strong>Ε</strong><strong>Ι</strong><strong>Ε</strong>Σ ΣΛΑΒ<strong>Ι</strong>ΚΗΣ Δ<strong>Ι</strong><strong>Ε</strong><strong>Ι</strong>ΣΔΥΣ<strong>Ε</strong>ΩΣ<br />
ΣΤΗΝ <strong>Ε</strong>Δ<strong>Ε</strong>ΣΣΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ <strong>Π</strong><strong>Ε</strong><strong>Ρ</strong><strong>Ι</strong>ΟΔΟ ΤΟΥ <strong>Μ</strong>ΑΚ<strong>Ε</strong>ΔΟΝ<strong>Ι</strong>ΚΟΥ ΑΓΩ<strong>ΝΑ</strong><br />
Κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας και κατά την εξέλιξη του <strong>Μ</strong>ακεδονικού Αγώνα<br />
(19ος–20ός αι.), σύμφωνα με την τότε οθωμανική διοικητική οργάνωση, η Έδεσσα, με το<br />
όνομα Βοδενά 1 , διοικητικώς υπαγόταν στο βιλαέτι 2 και το σαντζάκι 3 της Θεσσαλονίκης<br />
και ήταν πρωτεύουσα του τότε καζά 4 και του τότε ναχιγέ 5 Βοδενών 6 .<br />
<strong>Ε</strong>κκλησιαστικώς ήταν έδρα της τότε <strong>Ι</strong>εράς <strong>Μ</strong>ητροπόλεως Βοδενών, της σημερινής<br />
δηλαδή <strong>Ι</strong>εράς <strong>Μ</strong>ητροπόλεως <strong>Ε</strong>δέσσης, <strong>Π</strong>έλλης και Αλμωπίας, και υπαγόταν στο<br />
Οικουμενικό <strong>Π</strong>ατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως.<br />
Σύμφωνα με τις γνωστές μαρτυρίες, κατά την εξεταζόμενη περίοδο, ο συνολικός<br />
μικτός, χριστιανικός και μωαμεθανικός, πληθυσμός της πόλεως κυμαινόταν, κατά<br />
διαστήματα, από 8.000 έως 12.000 κατοίκους περίπου. Ο χριστιανικός πληθυσμός<br />
κυμαινόταν από 5.000 έως 7.000 κατοίκους περίπου 7 , ενώ η εκκλησιαστική περιφέρεια<br />
της τότε <strong>Ι</strong>εράς <strong>Μ</strong>ητροπόλεως Βοδενών περιελάμβανε περισσότερα από 100<br />
χωριά με κύριες πόλεις την Έδεσσα, τα Γιαννιτσά, τη Γουμένισσα και τη Γευγελή 8 .<br />
1. Για τα ονόματα της Έδεσσας βλ. ενδεικτ. Κ. Γ. Σταλίδης, Η Έδεσσα στα χρόνια της Τουρκοκρατίας.<br />
14ος αι. - 1912, Έδεσσα 1988, σσ. 13-43 (στο εξής: Έδεσσα).<br />
2. Η λ. βιλαέτι προέρχεται από την τουρκική λ. vilâyet: διοικητική περιφέρεια με διοικητή βαλή.<br />
3. Η λ. σαντζάκι προέρχεται από την τουρκική λ. sancak: 1. σημαία, λάβαρο, 2. νομός.<br />
4. Η λ. καζάς προέρχεται από την τουρκική λ. kaza: επαρχία.<br />
5. Η λ. ναχιγές προέρχεται από την τουρκική λ. nahiye: περιοχή, δήμος, επαρχία.<br />
6. Βλ. ενδεικτ. Δ. <strong>Π</strong>λαταρίδης, Ἔκθεσις τῆς κατὰ τὴν ἐπαρχίαν Βοδενῶν διανοητικῆς ἀναπτύξεως,<br />
Ἐν Κωνσταντινουπόλει 1874· V. Kănčov, Makedonija. Etnografija i statistika, Sofia 1 1900, 2 1996, σ.<br />
150· D. M. Brancoff, La Macédoine et sa population chrétienne, Paris 1905, σσ. 190-191· Ἀθ. Χαλκιόπουλος,<br />
Ἡ <strong>Μ</strong>ακεδονία. Ἐθνολογικὴ στατιστικὴ τῶν βιλαετίων Θεσσαλονίκης καὶ <strong>Μ</strong>οναστηρίου, ἐν<br />
Ἀθήναις 1910, σσ. 23-25· Χαρίσης <strong>Π</strong>ούλιος, «Διοικητικὴ διαίρεσις τῆς <strong>Μ</strong>ακεδονίας», <strong>Μ</strong>ακεδονικὸν<br />
Ἡμερολόγιον (<strong>Π</strong>αμμακεδονικοῦ Συλλόγου), ἔτος Δ΄ 1911, σσ. 162-165.<br />
7. Για τον πληθυσμό στην Έδεσσα βλ. ενδεικτ. Σταλίδης, Έδεσσα, ό.π., σσ. 268-278.<br />
8. Βλ. ενδεικτ. E. M. Cousinéry, Voyage dans la Macédoine, <strong>Ι</strong>, Paris 1831, σ. 77· εφ. Dunavski Lebed,<br />
Belgrad, έτος II, φ. 53/3.10.1861, σσ. 212-213· <strong>Π</strong>λαταρίδης, ό.π., σσ. 17-47· Kănčov, ό.π., σσ. 146-150·<br />
Χαλκιόπουλος, ό.π., σσ. 23-25· Αθ. <strong>Ε</strong>. Καραθανάσης - Αντ. Δ. Σατραζάνης, <strong>Π</strong>ρακτικά του Φιλεκπαιδευτικού<br />
Συλλόγου της Έδεσσας (1872-1874), Θεσσαλονίκη 1991, σσ. 118-121.
Change language