Π Ε Ρ Ι Ε ΧΟ Μ Ε ΝΑ
Π Ε Ρ Ι Ε ΧΟ Μ Ε ΝΑ
Π Ε Ρ Ι Ε ΧΟ Μ Ε ΝΑ
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
74 Σπυρίδων Σφέτας<br />
σκοπήσει τη στάση της <strong>Ε</strong>λλάδας. Η απόρριψη επίσης και των ρωσικών προτάσεων<br />
το 1896 για την άρση του βουλγαρικού σχίσματος 7 , όπως και η συνεχής εκδίωξη<br />
του <strong>Ε</strong>λληνισμού της Ανατολικής <strong>Ρ</strong>ωμυλίας με την υφαρπαγή των σχολείων του και<br />
των εκκλησιών του και τον εξαναγκασμό του να προσχωρήσει στην <strong>Ε</strong>ξαρχία είχαν<br />
οξύνει περισσότερο τις διμερείς σχέσεις.<br />
Στις αρχές του 20ού αιώνα η ελληνική εξωτερική πολιτική σε σχέση με τη Βουλγαρία<br />
ήταν πλέον σαφής: καμιά περαιτέρω προσπάθεια συνεννόησης, καμιά πρωτοβουλία<br />
για άρση του σχίσματος, διατήρηση της υπάρχουσας κατάστασης στη<br />
<strong>Μ</strong>ακεδονία και καλλιέργεια φιλικών σχέσεων με την Οθωμανική Αυτοκρατορία.<br />
<strong>Π</strong>ρος την ίδια πολιτική προσανατολίστηκε και το Οικουμενικό <strong>Π</strong>ατριαρχείο. Οι<br />
φόβοι της κυβέρνησης Θεοτόκη ότι η επανεκλογή του <strong>Ι</strong>ωακείμ του Γ΄ στον πατριαρχικό<br />
θρόνο θα ήταν επιζήμια για τα ελληνικά εθνικά συμφέροντα λόγω των<br />
φιλορωσικών του αισθημάτων δεν δικαιώθηκαν. <strong>Ε</strong>πανεκλεγείς στον Οικουμενικό<br />
Θρόνο τον <strong>Μ</strong>άιο του 1901 ο <strong>Ι</strong>ωακείμ ο Γ΄, λόγω των νέων πολιτικών συγκυριών,<br />
εφάρμοσε μια μετριοπαθή εθνική πολιτική, συνάδουσα πλήρως με τα ελληνικά συμφέροντα.<br />
Η Αθήνα παρακολουθούσε τις κινήσεις των Βουλγαρομακεδονικών κομιτάτων<br />
και δεν απέκλειε βουλγαρική εξέγερση στη <strong>Μ</strong>ακεδονία. <strong>Μ</strong>ιλώντας στις 19 <strong>Μ</strong>αΐου<br />
1902 με τον πρέσβη της Αυστρο-Ουγγαρίας στην Αθήνα, Burian, ο πρωθυπουργός<br />
ζαΐμης αναφέρθηκε στην προπαγάνδα της V.M.R.O. για μια υπερεθνική εξέγερση<br />
όλων των Χριστιανών της <strong>Μ</strong>ακεδονίας ώστε να αυτονομηθεί η <strong>Μ</strong>ακεδονία. Η προπαγάνδα<br />
αυτή, συνέχισε ο ζαΐμης, παρέσυρε και μερικούς Έλληνες, που άρχισαν να<br />
πιστεύουν ότι ήρθε η στιγμή μιας κοινής ενέργειας με τους Σλάβους για την απελευθέρωση,<br />
αλλά η ελληνική κυβέρνηση μέσω των προξενείων της τους προειδοποίησε<br />
για τις οδυνηρές συνέπειες, διότι «αυτοί θα βγάλουν τα κάστανα από τη φωτιά αντί<br />
για τους Βούλγαρους» 8 . <strong>Ι</strong>διαίτερα επισήμανε ο ζαΐμης ότι η Θεσσαλία είχε καταστεί<br />
κέντρο λαθρεμπορίου όπλων από Βουλγάρους που εγκαθίσταντο εκεί δήθεν ως εργάτες,<br />
αλλά ο πραγματικός τους σκοπός ήταν η αγορά όπλων, που είχαν εγκαταλειφθεί<br />
από τον ελληνικό στρατό μετά την ήττα του 1897. Οι ελληνικές αρχές, όταν τους<br />
συνελάμβαναν, τους αφόπλιζαν και τους απέλαυναν, κατέληξε ο ζαΐμης 9 .<br />
7. Οι προτάσεις του <strong>Ρ</strong>ώσου πρέσβη στην Κωνσταντινούπολη Nelidov ήταν οι ακόλουθες: ο Έξαρχος<br />
να εγκατασταθεί στη Σόφια και η δικαιοδοσία του να περιοριστεί στην Ηγεμονία, να συμμετέχει<br />
στις εργασίες της <strong>Π</strong>ατριαρχικής Συνόδου της Κωνσταντινουπόλεως, ο <strong>Π</strong>ατριάρχης να διορίζει<br />
Βούλγαρους μητροπολίτες στη <strong>Μ</strong>ακεδονία από τους υποψηφίους που θα πρότεινε ο Έξαρχος, αλλά<br />
μονάχα στις επαρχίες όπου οι Βούλγαροι αποτελούσαν την πλειοψηφία. Στις επαρχίες όπου οι Βούλγαροι<br />
ήταν μειοψηφία, θα υπήρχε Βούλγαρος <strong>Ε</strong>πίσκοπος. Ο Nelidov ισχυριζόταν ότι η ελληνική<br />
κυβέρνηση, το Οικουμενικό <strong>Π</strong>ατριαρχείο και η <strong>Ρ</strong>ωσική Σύνοδος δέχονταν αυτούς τους όρους. Βλ. P.<br />
Popov, Balkanskata Politika na Bâlgarija 1894-1898, Σόφια 1984, σ. 82. Η <strong>Ρ</strong>ωσία ενδιαφερόταν περισσότερο<br />
για την ενότητα της ορθοδοξίας, ώστε να μην επωφελείται η ουνιτική και η προτεσταντική<br />
προπαγάνδα από τη διάσπαση της. Η <strong>Ε</strong>λλάδα δεν ήταν αρνητική στη ρωσική πρωτοβουλία, διότι<br />
περιείχε τη βασική γραμμή της οροθέτησης του ελληνισμού από τον σλαβισμό.<br />
8. Βλ. τη συλλογή εγγράφων Osvoboditelnata Borba na Bâlgarite v Makedonija i Odrisko<br />
1902/1904. Diplomatičeski Dokumenti, ἐπιμ. ἔκδοσης N. Todorov, Σόφια 1978, σ. 35.<br />
9. Βλ. ό.π., σ. 36.
Change language