Π Ε Ρ Ι Ε ΧΟ Μ Ε ΝΑ
Π Ε Ρ Ι Ε ΧΟ Μ Ε ΝΑ
Π Ε Ρ Ι Ε ΧΟ Μ Ε ΝΑ
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Ανεπιτυχείς προσπάθειες σλαβικής διεισδύσεως στην Έδεσσα 103<br />
το έτος 1852, στο εξώφυλλο του οποίου αναφέρεται: <strong>Ε</strong>ΥΑΓΓ<strong>Ε</strong>Λ<strong>Ι</strong><strong>Ε</strong> / <strong>ΝΑ</strong> ΓΟΣ<strong>Π</strong>ΟΔΑ<br />
<strong>Μ</strong><strong>Π</strong>ΟΓΑ Η Σ<strong>Π</strong>ΑΣΑ <strong>ΝΑ</strong> Σ<strong>Ε</strong>ΓΟ <strong>Ι</strong>ΗΣΟΥΣΑ Χ<strong>Ρ</strong><strong>Ι</strong>ΣΤΩ, Σ<strong>Ι</strong>ΓΑ ΝΟΒΟ / ΤΥ<strong>Π</strong>ΟΣΑΝΟ<br />
<strong>ΝΑ</strong> <strong>Μ</strong><strong>Π</strong>ΟΓΑ<strong>Ρ</strong>ΣΚΟ<strong>Ι</strong>Γ<strong>Ε</strong>Ζ<strong>Ι</strong>Κ. ΖΑ Σ<strong>Ε</strong>ΚΟΑ Ν<strong>Ε</strong>Δ<strong>Ε</strong>Λ<strong>Ι</strong>Α / ΟΤ ΓΟΔ<strong>Ι</strong><strong>ΝΑ</strong> ΔΟΓΟΔ<strong>Ι</strong><strong>ΝΑ</strong><br />
ΣΟ<strong>Ρ</strong><strong>Ε</strong>Τ. / <strong>Π</strong><strong>Ρ</strong><strong>Ε</strong><strong>Π</strong><strong>Ι</strong>ΣΑΝΟ Η Δ<strong>Ι</strong>Ο<strong>Ρ</strong>ΤΩΣΑΝΩ ΟΤ <strong>Μ</strong><strong>Ε</strong>Ν<strong>Ε</strong> / <strong>Π</strong>ΑΥ<strong>Ε</strong>Λ <strong>Ι</strong><strong>Ρ</strong>Ο<strong>Μ</strong>Ο<strong>ΝΑ</strong>Χ,<br />
/ <strong>Μ</strong><strong>Π</strong>ΟΖ<strong>Ι</strong>Γ<strong>Ρ</strong>Ο<strong>Π</strong>ΣΚΗ <strong>Π</strong><strong>Ρ</strong>ΩΤΟΣΥΓΓ<strong>Ε</strong>Λ, <strong>Ρ</strong>ΟΔΟ<strong>Μ</strong> ΒΟΔ<strong>Ε</strong>ΝΣΚΑ (Ἐπαρχία) /<br />
ΟΤ Σ<strong>Ε</strong>ΛΟ ΚΟΝ<strong>Ι</strong>ΚΟΒΩ. / ΣΟΛΟΝ, / ΣΤΑ<strong>Μ</strong><strong>Π</strong>Α ΚΥ<strong>Ρ</strong><strong>Ι</strong>ΑΚΟΒΑ ΔΑ<strong>Ρ</strong>ΖΗΛ<strong>Ε</strong>Ν. /<br />
1852 122 .<br />
2. <strong>Ε</strong>πίσης το έτος 1865, ο Pavel Božigrobski εξέδωσε στην Κωνσταντινούπολη,<br />
στο τυπογραφείο του Aleksandăr Ekzarh, επιλογές από τις <strong>Π</strong>ράξεις τῶν<br />
Ἀποστόλων 123 .<br />
Όπως παρατηρεί κανείς, αποδίδει το <strong>Ε</strong>ὐαγγέλιον και τις <strong>Π</strong>ράξεις τῶν Ἀποστόλων<br />
σε ιδιωματική βουλγαρική γλώσσα, αλλά με ελληνική γραφή. Έτσι, με το συγγραφικό<br />
του έργο αρχίζει μια προσπάθεια στις περιοχές της Έδεσσας και αλλού,<br />
ώστε να αφυπνίσει βουλγαρική συνείδηση στους κατοίκους, όπως προσπάθησε,<br />
κατά τον 18ο αιώνα, με το έργο του Slavjano – Bălgarska Istorija (1762), ο Βούλγαρος<br />
μοναχός Paisij Hilendarski (±1720/1722-1773/1798) γι’ αυτούς που θεωρούσε<br />
Βουλγάρους 124 .<br />
γ. Η παρουσία και η δράση του στην Έδεσσα: Σύμφωνα με τις γνωστές μαρτυρίες,<br />
η παρουσία και η δράση του Pavel Božigrobski στην Έδεσσα είναι έντονη.<br />
1. Το έτος 1866 αφήνει την <strong>Ι</strong>ερουσαλήμ, έρχεται στη Θεσσαλονίκη κι από εκεί<br />
αναλαμβάνει δράση στην περιοχή και την πόλη της Έδεσσας, όπου εγκαθίσταται<br />
125 . <strong>Μ</strong>άλιστα, με τη βοήθεια μιας μειοψηφίας <strong>Ε</strong>δεσσαίων με πρωταγωνιστή τον<br />
<strong>Ε</strong>δεσσαίο Georgi Gogov, καταλαμβάνουν, κατά την πρώτη του αυτή παρουσία<br />
122. Ivanov, Bălgarski starini, ό.π., σ. 182, όπου φωτογραφία του τίτλου, βλ. και Makedonski<br />
Pregled, <strong>Ι</strong>Χ/3 και 4, σσ. 110-112· J. Ivanov, Bălgarite v Makedonija, Sofia 1917, σ. 267. Οι Βούλγαροι<br />
το κείμενο αυτό το έχουν αποδώσει ως εξής (μεταφορά από τη βουλγαρική γλώσσα): «Evangelie<br />
na gospoda boga i spasa našego Isusa Hrista, siga novo tiposano na bogarski jezik za sekoja nedelja<br />
ot godina do godina so red. Prepisano i diortosano ot mene Pavel ieromonah božigrobski protosingel,<br />
rodom ot Bodenska eparhija, ot selo Konikovo, Solun, Štampa Kyrjakova Daržilen, 1852» (Arhiv G. S.<br />
Rakovski, τ. 2, Sofia 1957, σ. 625). Η δική μου μετάφραση είναι: «<strong>Ε</strong>υαγγέλιο του Κυρίου Θεού και<br />
Σωτήρος Ημών <strong>Ι</strong>ησού Χριστού, τώρα εκ νέου τυπωμένο στη βουλγαρική γλώσσα. Για κάθε εβδομάδα<br />
από έτος εις έτος στη σειρά. Αντιγεγραμμένο (ξαναγραμμένο) και διορθωμένο από μένα τον ιερομόναχο<br />
<strong>Π</strong>αύλο, αγιοταφίτη, πρωτοσύγκελλο, γεννημένο στην <strong>Ε</strong>παρχία της Έδεσσας, από το χωριό<br />
Κονίκοβο, Θεσσαλονίκη, Τυπογραφείο Κυριάκου Δαρζίλεν, 1852»).<br />
123. Ivanov, Bălgarski starini, ό.π., σ. 184.<br />
124. Βλ. ενδεικτ. Hilendarski Paisij, Slavjano – Bălgarska Istorija, Sofia 1972· Mih. Arnaudov, Paisij<br />
Hilendarski. Ličnost – Delo - Epoha, Sofia 2 1972 (στο εξής: Paisij Hilendarski)· Ταχιάος, ό.π., σσ. 7-<br />
25· Βαΐτσα Χανή-<strong>Μ</strong>ωυσίδου, Σλαβοβουλγαρική <strong>Ι</strong>στορία του <strong>Π</strong>αΐσιου Χιλανδαρινού, Θεσσαλονίκη<br />
2003· της ίδιας, «<strong>Ε</strong>ίναι ανθελληνικό το πνεύμα του <strong>Π</strong>αΐσιου Χιλανδαρινού στη Σλαβοβουλγαρική<br />
<strong>Ι</strong>στορία;», <strong>Ε</strong>λληνική <strong>Ι</strong>στορική <strong>Ε</strong>ταιρεία, ΚΔ΄ <strong>Π</strong>ανελλήνιο <strong>Ι</strong>στορικό Συνέδριο (30-31 <strong>Μ</strong>αΐου–1 <strong>Ι</strong>ουνίου<br />
2003), <strong>Π</strong>ρακτικά, Θεσσαλονίκη 2004, σσ. 195-206.<br />
125. Απ’ αυτή την περίοδο που δείχνει τα σχέδια και τις σχέσεις του με την Έδεσσα, έχουμε την πληροφορία,<br />
η οποία είχε δημοσιευθεί στη βουλγαρική εφημερίδα της Κωνσταντινουπόλεως Makedonija,<br />
με ημερομηνία 31 Δεκεμβρίου 1866, και στην οποία αναφέρεται ότι ο Pavel Božigrobski δωρίζει αντίτυπα<br />
της εφημερίδας αυτής στην Έδεσσα (<strong>Ε</strong>φ. Makedonija, Carigrad, <strong>Ι</strong>, 5/31.12.1866, σ. 4).
Change language