Π Ε Ρ Ι Ε ΧΟ Μ Ε ΝΑ
Π Ε Ρ Ι Ε ΧΟ Μ Ε ΝΑ
Π Ε Ρ Ι Ε ΧΟ Μ Ε ΝΑ
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
222 <strong>Ι</strong>ωάννης <strong>Π</strong>απαλαζάρου<br />
Ηλία του 1903 (το γνωστό Ίλιντεν) από τις περιοχές <strong>Μ</strong>οναστηρίου και Κρουσόβου,<br />
κι ενώ οι ενέργειες και τα οφέλη της επανάστασης ήταν ελάχιστα, τα αποτελέσματά<br />
της ήταν οικτρά: 25 χωριά χριστιανικά πυρπολήθηκαν από τον τουρκικό στρατό,<br />
με 3.000 περίπου νεκρούς και 25.000 άστεγους.<br />
Η ζέρβη ήταν ένα από τα τραγικά χωριά της περιοχής του Οστρόβου που<br />
πλήρωσε με πολύ αίμα την εκδικητική μανία των Τούρκων, αφού τον Σεπτέμβρη<br />
του 1903 εισέβαλαν στο χωριό στρατιώτες και τουρκικός όχλος από το γειτονικό<br />
Όσλοβο (σημερινή <strong>Π</strong>αναγίτσα), πυρπόλησαν πολλά σπίτια του και σκότωσαν ή έκαψαν<br />
περίπου 40 κατοίκους του, ανάμεσά τους αρκετά γυναικόπαιδα. Η αντίδραση<br />
του γηγενούς πληθυσμού απέναντι στη μεθόδευση διωγμών του ελληνικού φρονήματος<br />
και στην τακτική του βίαιου εκβουλγαρισμού του ήταν άμεση και δυναμική.<br />
Συγκροτήθηκαν στην Άρνισσα, στον Άγιο Αθανάσιο, στο Γραμματικό και στα<br />
ξανθόγεια <strong>Ε</strong>πιτροπές Αμύνης με σκοπό την ενίσχυση του ηθικού των πατριαρχικών,<br />
την προστασία και αποτροπή επεισοδίων εις βάρος τους, την οργάνωση και<br />
τον εξοπλισμό της τοπικής άμυνας. Ντόπιοι δάσκαλοι και παπάδες, αλλά και απλοί<br />
χωρικοί, βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή του αγώνα.<br />
Οι πρώτες ομάδες δράσης οργανώθηκαν από το <strong>Ε</strong>λληνικό <strong>Π</strong>ροξενείο Θεσσαλονίκης<br />
το φθινόπωρο του 1904, με επικεφαλής εμπειροπόλεμους Κρήτες ή <strong>Μ</strong>ανιάτες,<br />
που είχαν αρχίσει να εισέρχονται κρυφά στη <strong>Μ</strong>ακεδονία, ή εντόπιους καπετάνιους<br />
που γνώριζαν καλύτερα παντός άλλου τις ιδιόμορφες συνθήκες του αγώνα. Οι ομάδες<br />
αυτές ήταν: του <strong>Μ</strong>ανόλη Κατσίγαρη για την περιοχή Βλάδοβου – <strong>Μ</strong>εσημερίου,<br />
του Λεωνίδα Τσώρη στα χωριά της Νάουσας και του <strong>Μ</strong>παρμπα–Γιοβάνη στην περιοχή<br />
του Οστρόβου. <strong>Ε</strong>πρόκειτο για τον 60χρονο ασπρομάλλη καπετάνιο <strong>Ι</strong>ωάννη<br />
Φιστόπουλο από τη Σλήμνιτσα της Καστοριάς, με παλιά αντάρτικη δράση 12 .<br />
Από τον <strong>Μ</strong>άιο του 1905 συγκροτήθηκαν μεγαλύτερα σώματα που τα διοικούσαν<br />
αξιωματικοί και τα πλαισίωναν υπαξιωματικοί και εθελοντές. Στην περιοχή<br />
του Βερμίου, με κέντρο τη Νάουσα και δράση προς Όστροβο και Έδεσσα, δρούσε<br />
το σώμα του Καπετάν Ακρίτα (Κων/νου <strong>Μ</strong>αζαράκη). <strong>Π</strong>υρήνες αντίστασης οργανώθηκαν<br />
σε όλους τους οικισμούς. <strong>Π</strong>ολλοί νέοι συντάχθηκαν στα ελληνικά σώματα<br />
της περιοχής των Καπ. Ακρίτα, Καραβίτη, Νικολούδη και Βολάνη, ως οδηγοί, πράκτορες,<br />
πληροφοριοδότες, αλλά και ως πολεμιστές που έλαβαν μέρος σε εκκαθαριστικές<br />
επιχειρήσεις.<br />
Στην Άρνισσα, στα τέλη του 19ου αιώνα, ζούσαν περίπου 250 χριστιανικές<br />
οικογένειες και περί τις 100 μουσουλμανικές. Στο χωριό στάθμευε μικρή δύναμη<br />
τουρκικού στρατού υπό τον λοχαγό Σαλή εφέντη. Για τους λόγους αυτούς και οι<br />
οργανωτικές κινήσεις της ελληνικής μερίδας έπρεπε να είναι πολύ προσεκτικές. Την<br />
<strong>Ε</strong>πιτροπή Αμύνης αποτελούσαν ο Χατζη-Γιώργης Χατζηκωνσταντίνου, ο ιερέας π.<br />
<strong>Ε</strong>υάγγελος Θεοδώρου και ο Χρ. Στογιαννίδης, δάσκαλος. <strong>Π</strong>ράκτορας και σύνδεσμος<br />
με το <strong>Π</strong>ροξενείο ήταν ο Σταύρος Χατζηχαρίσης επίσης δάσκαλος.<br />
Η στρατηγική θέση που κατείχε η κωμόπολη και η σιδηροδρομική της σύνδεση<br />
από το 1892 της προσέδιδαν ιδιαίτερη βαρύτητα στον Αγώνα. Συνθηματικά τη<br />
12. <strong>Μ</strong>όδης, ὅ.π., σ. 332· Ὁ <strong>Μ</strong>ακεδονικὸς Ἀγὼν καὶ τὰ εἰς Θράκην γεγονότα, ὅ.π., σ. 152.
Change language