Π Ε Ρ Ι Ε ΧΟ Μ Ε ΝΑ
Π Ε Ρ Ι Ε ΧΟ Μ Ε ΝΑ
Π Ε Ρ Ι Ε ΧΟ Μ Ε ΝΑ
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Διαδρομές <strong>Μ</strong>ακεδονομάχων στη Δυτική <strong>Μ</strong>ακεδονία 137<br />
μας … μετὰ κοπιωδεστάτην καὶ ἐπίπονον πορείαν, κατὰ τὴν ὁποίαν καὶ ὅπλα καὶ<br />
κάπες καὶ σκοῦφοι ἐρρίπτοντο ἀπὸ τοὺς κλάδους τῶν δένδρων, ἐξήλθομεν καταματωμένοι<br />
ἀπὸ τὸ δάσος αὐτό (σ. 332). <strong>Π</strong>ιο κάτω περιγράφει άλλη νυκτερινή αναρριχητική<br />
διαδρομή: Κατερχόμεθα εἰς τὸ βάθος μιᾶς χαράδρας ἐπὶ κλίσεως 2:1 μὲ<br />
κίνδυνον νὰ κατακρημνισθῶμεν κάτω (300 - 400 μ.) ἢ νὰ φονευθῶμεν ἀπὸ τοὺς<br />
λίθους τοὺς ὁποίους ἀκουσίως οἱ ἄνωθι κυλίουν κάτω (σ. 341).<br />
Την επόμενη μέρα (2.9) προχώρησαν βόρεια, παρακάμπτοντας από τα δυτικά<br />
τον αυχένα ανάμεσα Γομάρα - Βασιλίτσα, όπου το σημερινό χιονοδρομικό κέντρο,<br />
και περνώντας έξω από τη Σαμαρίνα, έφτασαν (4.9) βορειοδυτικά του Κωστάντσικου<br />
(Αυγερινός). Από εκεί, ακολούθησαν τη διαδρομή (περνώντας έξω από τους<br />
οικισμούς) προς Κλεπίστι (<strong>Π</strong>ολυκάστανο) (5.9), ζάντσικο (ζώνη) (6.9), Λούτσιστα<br />
(Κερασώνα), ζηκόβιστα (Σπήλιος), Τσουκαλοχώρι (Σκαλοχώρι) (χάρτης 4), Βιτάνι<br />
(Βοτάνι) (7.9), Λάγουρη, όπου πέρασαν τον Αλιάκμονα πεζή, και κατέλυσαν στο<br />
Κωσταράζι (ο παλιός οικισμός των αρχών του 20ού αι. βρισκόταν ψηλότερα από<br />
τον σημερινό στα βορειοανατολικά), όπου βρέθηκαν στο κύριο πεδίο δράσης τους<br />
ως ανταρτικού σώματος.<br />
Από το Κωσταράζι έκαναν μια παράκαμψη προς τα νότια για να επισκεφθούν<br />
το Βογατσικό (11.9), και στη συνέχεια ακολούθησαν τη διαδρομή Κωσταράζι,<br />
<strong>Μ</strong>ονή Τσιριλόβου (12.9), δάσος πάνω από το Κουμανίτσοβο (Λιθιά), δάσος Λεχόβου<br />
(14.9), και δάσος πάνω από το Στρέμπενο (Ασπρόγεια) (15.9), όπου ο <strong>Π</strong>αύλος<br />
διορθώνει τα σφάλματα του αυστριακού χάρτη.<br />
Στη συνέχεια το σώμα του <strong>Π</strong>αύλου <strong>Μ</strong>ελά περιοδεύει στις ανατολικές πλαγιές<br />
της οροσειράς Νερέτσκα - Βίτσι (χάρτης 4), περνώντας, σε πολλές περιπτώσεις, και<br />
δύο φορές από το ίδιο χωριό. Αρχικά ακολουθεί το δρομολόγιο (χωρίς πάντοτε<br />
να διέρχεται μέσα από τους οικισμούς) Στρέμπενο (16.9), <strong>Π</strong>ρεκοπάνα (<strong>Π</strong>ερικοπή),<br />
δάσος <strong>Μ</strong>πελκαμένης (Δροσοπηγή), Έλοβο (<strong>Ε</strong>λατιά). Κατόπιν το σώμα χάνει τον<br />
προσανατολισμό του και περιπλανάται στα απέραντα δάση των ανατολικών κλιτύων<br />
του όρους Βίτσι, κατεβαίνοντας, από λάθος, μέχρι τον κάμπο της Φλώρινας,<br />
έξω από το τουρκικό χωριό <strong>Μ</strong>αχαλά (Τροπαιούχος), από όπου ανεβαίνει δυτικά<br />
προς το Νερέτι (<strong>Π</strong>ολυπόταμο) (φωτ.6). Ο <strong>Π</strong>αύλος γράφει ότι βρέχει συνεχῶς ἐπὶ 23<br />
ἡμέρας καὶ κοιμώμεθα ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον εἰς τὴν βροχήν (σ. 394).<br />
Ακολούθως το σώμα κινείται στη διαδρομή Νερέτι, <strong>Π</strong>ρεκοπάνα, Λέχοβο (25.9),<br />
και, πραγματοποιώντας μια κυκλική πορεία γύρω από το Βίτσι, πάνω από το<br />
<strong>Μ</strong>παπτσιόρι (<strong>Π</strong>οιμενικό), προς <strong>Μ</strong>πελκαμένη (2.10), Νεγοβάνη (Φλάμπουρο) (9.10),<br />
Νερέτι. Κατά την περιοδεία του αυτή στο ανατολικό Βίτσι, ο <strong>Π</strong>αύλος ορίζει ως<br />
κέντρα ἐνεργείας τῆς περιφερείας (σ. 398) τα χωριά Νεγοβάνη και Λέχοβο, ενώ τῶν<br />
δύο τούτων κέντρων ἐνεργείας ὡς διευθύνον κέντρον τὴν Νέβεσκαν (Νυμφαίο) (σ.<br />
399) (φωτ. 7). Από το Νερέτι το σώμα μετακινείται δυτικά του όρους Νερέτσκα,<br />
προς τα Κορέστια, με προορισμό το ζέλοβο. Διέρχεται από την Τούρια (Κορυφή)<br />
και καταλήγει στη Στάτιστα (<strong>Μ</strong>ελάς), όπου ο <strong>Π</strong>αύλος <strong>Μ</strong>ελάς φονεύεται (13.10)<br />
στην αυλή του σπιτιού, που σώζεται μέχρι σήμερα και λειτουργεί ως υποτυπώδες<br />
<strong>Μ</strong>ουσείο (φωτ. 8). Η κεφαλή του νεκρού ήρωα, για να μην περιέλθει στα χέρια<br />
των τουρκικών αρχών, μεταφέρεται αρχικά στο ζέλοβο και κατόπιν στο <strong>Π</strong>ισοδέρι,