Π Ε Ρ Ι Ε ΧΟ Μ Ε ΝΑ
Π Ε Ρ Ι Ε ΧΟ Μ Ε ΝΑ
Π Ε Ρ Ι Ε ΧΟ Μ Ε ΝΑ
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Κέντρα οργάνωσης, δράσης και αντίστασης των <strong>Ε</strong>λλήνων στον Ν. Κιλκίς 189<br />
έξω από τη Γουμένισσα στις 20 <strong>Ι</strong>ουνίου 1907. Τη δράση του επαινεί σε έκθεσή του<br />
ο <strong>Π</strong>ρόξενος Θεσσαλονίκης Κοντογούρης 45 . Τη συμπλοκή με τον τουρκικό στρατό<br />
αναφέρει ο Αυστριακός <strong>Π</strong>ρόξενος Θεσσαλονίκης Bridge.<br />
Το επόμενο έτος ο Κορομηλάς αναφέρει στο Υπουργείο <strong>Ε</strong>ξωτερικών τη διανομή<br />
περιστρόφων και όπλων εκ των οποίων 138 διανεμήθηκαν στις περιοχές Κιλινδίρ<br />
και Γουμέντσης 46 .<br />
<strong>Μ</strong>ικρότερα κέντρα του αγώνα και η δράση ντόπιων οπλαρχηγών<br />
Στα μικρότερα κέντρα υπάγονται τα <strong>Μ</strong>εγάλα Λιβάδια και ο Άγιος <strong>Π</strong>έτρος,<br />
χωρίς βέβαια να παραμελείται και να αγνοείται η μεγάλη προσφορά άλλων οικισμών,<br />
όπως ήταν το Σκρα, η <strong>Ε</strong>ιδομένη, τα <strong>Ρ</strong>ύζια, το Ίσωμα, η Αξιούπολη, η Γρίβα,<br />
οι <strong>Ε</strong>ύζωνοι, η Καστανερή και η Κάρπη. Στα μικρότερα κέντρα που προαναφέρθηκαν<br />
είχαμε τη δράση πολιτοφυλάκων, την ανάδειξη πολλών οπλαρχηγών. <strong>Μ</strong>πορεί<br />
ο βοεβόδας Αποστόλης να κατάγονταν από την Αξιούπολη, αλλά στην ίδια κωμόπολη<br />
πολλοί ήταν οι πρόκριτοι που εργάστηκαν δραστήρια, οι πράκτορες, οι οδηγοί,<br />
οι σύνδεσμοι και οι πολιτοφύλακες.<br />
Από την Καστανερή προέρχονταν οι καπεταναίοι Λάζος και Γκόνος Δογιάμας,<br />
από την Κάρπη ο Αθανάσιος <strong>Μ</strong>πέτσης, από τα Λειβάδια οι Στέργιος Ναούμ και<br />
Νικόλαος Νέσιος. Ο Γεώργιος Καραϊσκάκης από τη Βογδάντσα, ο Γκόνος <strong>Π</strong>ελτέκης<br />
από τον Αρχάγγελο, ο <strong>Μ</strong>ιχαήλ Σιωνίδης από τους <strong>Ε</strong>υζώνους, ο Γεώργιος <strong>Ρ</strong>άμναλης<br />
από το Ίσωμα, ο <strong>Π</strong>αντελής <strong>Π</strong>απαϊωάννου από το Κολέσινο της Στρώμνιτσας. Όλοι<br />
έδρασαν όχι μόνο στον σημερινό Ν. Κιλκίς αλλά και ευρύτερα. Από το <strong>Π</strong>άικο και<br />
την Κερκίνη ως τον Βάλτο των Γιαννιτσών.<br />
Ο Γκόνος <strong>Π</strong>ελτέκης από τον Αρχάγγελο εντάχθηκε στο σώμα του Καπετάν<br />
Κόδρου (<strong>Μ</strong>. <strong>Μ</strong>ωραΐτη) και γρήγορα αναδείχθηκε ομαδάρχης και διμοιρίτης. <strong>Π</strong>ήρε<br />
μέρος σε πολλές μάχες και σε μεγάλη συμπλοκή με τον τουρκικό στρατό το 1906<br />
μεταξύ Λιβαδίων και Σκρα έχοντας μαζί του τον οπλαρχηγό Νικόλαο Νέσιο από<br />
τα Λιβάδια. Φυλακίσθηκε στο <strong>Ε</strong>πταπύργιο Θεσσαλονίκης και αποφυλακίσθηκε το<br />
1908. Συνέχισε τη δράση του και στα μετέπειτα χρόνια 47 .<br />
Όλοι οι οπλαρχηγοί που προαναφέρθηκαν ήταν γηγενείς, δίγλωσσοι, ελληνόφωνοι-σλαβόφωνοι,<br />
ελληνόφωνοι-βλαχόφωνοι, με πίστη και αφοσίωση στο <strong>Π</strong>ατριαρχείο<br />
και την ελληνική ιδέα. Κάποιοι μπορεί στην πρώιμη περίοδο του αγώνα να<br />
ακολούθησαν ομάδες κομιτατζήδων από ενθουσιασμό, γιατί υπήρξε η αντίληψη<br />
και η πρώτη εντύπωση πως ο αγώνας ήταν εναντίον των Τούρκων. Όταν όμως<br />
έγιναν φανερές οι προθέσεις των κομιτατζήδων και ιδιαίτερα μετά το Ίλιντεν, δημι-<br />
45. Η τελευταία φάση της ένοπλης αναμέτρησης στη <strong>Μ</strong>ακεδονία (1907-1908), 100 έγγραφα<br />
από το Αρχείο του Υπουργείου των <strong>Ε</strong>ξωτερικών της <strong>Ε</strong>λλάδος, έκδ. <strong>Μ</strong>ουσείο <strong>Μ</strong>ακεδονικού Αγώνα,<br />
Θεσσαλονίκη 1998, σσ. 92-93.<br />
46. ΑΥ<strong>Ε</strong> 1905, ΑΑΚ/Β, «<strong>Π</strong>ροξενεῖο Θεσσαλονίκης, ἀρ. ἰδιαίτ. πρωτ. 115», Η <strong>Ε</strong>λληνική αντεπίθεση<br />
στη <strong>Μ</strong>ακεδονία (1905-1906), ό.π., σσ. 127-128.<br />
47. <strong>Ι</strong>. Γ. ξάνθου, Ἱστορία τῆς Γευγελῆς καὶ ἐθνικὴ δρᾶσις τῶν κατοίκων καὶ τῶν πέριξ χωρίων,<br />
Θεσσαλονίκη 1954, σ. 113.
Change language