Π Ε Ρ Ι Ε ΧΟ Μ Ε ΝΑ
Π Ε Ρ Ι Ε ΧΟ Μ Ε ΝΑ
Π Ε Ρ Ι Ε ΧΟ Μ Ε ΝΑ
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
232 Κωνσταντῖνος Ν. <strong>Π</strong>λαστήρας<br />
ἑλλαδικοῦ χώρου, ἀναζητώντας καλύτερη μοίρα 1 . Οἱ πρῶτοι πάροικοι δημιουργοῦν<br />
τίς προϋποθέσεις, μέσα ἀπό τήν οἰκονομική καί ἐμπορική τους δραστηριότητα,<br />
οἱ ὁποῖες θά ἀποτελέσουν πόλο ἕλξης γιά τήν ἐγκατάσταση πολλῶν ἄλλων<br />
συμπατριωτῶν τους, ἔτσι ὥστε στά τέλη τοῦ 19ου αἰώνα ἡ Ἀλεξάνδρεια καί τό<br />
Κάϊρο, σέ πρώτη φάση, νά σφύζουν ἀπό τή ζωντάνια τοῦ ἑλληνικοῦ στοιχείου, πού<br />
στό μεταξύ δημιούργησε ἐκεῖνες τίς κοινωνικές δομές καί συσσωματώσεις πού τοῦ<br />
ἐπέτρεψαν νά λειτουργεῖ συστηματικά, συλλογικά καί ὀργανωμένα.<br />
Ἡ οἰκονομική ἀνάπτυξη ἐπέφερε τήν κοινωνική καί πνευματική ἄνοδο τῶν<br />
Ἑλλήνων, ἐνῶ σταδιακά ἀναπτύχθηκε ἕνα φίλεργο πνεῦμα κοινωνικῆς ἀλληλεγγύης<br />
καί προστασίας μέ τήν ἵδρυση νοσοκομείων, γηροκομείων, ἱδρυμάτων, σχολείων<br />
καί σωματείων. Τό ἴδιο πνεῦμα ἀλληλεγγύης καί πατριωτισμοῦ διαφαίνεται στή<br />
βοήθεια πού ἡ Κοινότητα παρεῖχε στό ἑλληνικό κράτος μέ εὐεργεσίες κάθε εἴδους<br />
ἀλλά καί στήν οἰκονομική στήριξη ὅλων τῶν ἐθνικῶν ἀγώνων τοῦ ἑλληνισμοῦ.<br />
Τό 1904 στήν Ἀθήνα μιά ἔκδοση τοῦ Ἰωάννη Λαμπρίδη (1862-1914) 2 μέ τόν<br />
τίτλο Ὁ ἐν Αἰγύπτῳ σύγχρονος ἑλληνισμός μᾶς εἰσάγει στό θέμα καί τό κλίμα<br />
τοῦ σημερινοῦ συνεδρίου. Τό μελέτημα αὐτό τοῦ <strong>Ι</strong>. Λαμπρίδη ἀφιερώνεται στήν<br />
κόμισσα Λουΐζα <strong>Ρ</strong>ιανκούρ, γιά τήν ὁποία μεταξύ ἄλλων ὁ συγγραφέας ἀναφέρει<br />
στόν πρόλογό του: Ἄγνωστοι πρὸς ἀλλήλους, ὑμεῖς ἐν <strong>Π</strong>αρισίοις καὶ ἐγὼ ἐν<br />
Ἀθήναις ἐγνωρίσθημεν μακρόθεν διὰ τοῦ ἥρωος, ὃν κατὰ τὰς ἡμέρας ταύτας πενθεῖ<br />
σύμπαν τὸ ἑλληνικόν, τοῦ πολυθρηνήτου κοινοῦ φίλου ἀειμνήστου <strong>Π</strong>αύλου <strong>Μ</strong>ελᾶ,<br />
ἐν τῇ κοινῇ πίστει ὅτι ὁ νεώτερος ἑλληνισμὸς ἔχει νέαν ἱστορικὴν ἀποστολὴν νὰ<br />
ἐκπλήρωσῃ ἐν τῇ Ἀνατολῇ, τῇ πατροπαραδότῳ ταύτῃ κοιτίδι τῆς δόξης καὶ τῶν<br />
μαρτυρικῶν παθημάτων του... 3 .<br />
Ἡ ρήση αὐτή τοῦ Ἰωάννη Λαμπρίδη, ἠπειρώτη δικηγόρου καί ἐκδότη τῆς<br />
ἐφημερίδας Ἀγών 4 , πού πολλά προσέφερε στούς ἀγῶνες τοῦ ἑλληνισμοῦ, ἔχει<br />
ἰδιαίτερη σημασία, γιατί καταδεικνύει τή διάσταση τοῦ θανάτου τοῦ <strong>Π</strong>. <strong>Μ</strong>ελᾶ,<br />
τήν πρόσληψη τοῦ γεγονότος ἀπό τούς Ἕλληνες πού ζοῦν ἐκτός <strong>Μ</strong>ακεδονίας καί<br />
ἀναδεικνύει ὁρισμένα ἀπό τά προσδιοριστικά στοιχεῖα τῆς περιγραφῆς του: πανελλήνιο<br />
πένθος, πολυθρήνητος, ἀείμνηστος.<br />
<strong>Π</strong>ράγματι, εἶναι ποικίλα τά ἐπίθετα πού κοσμοῦν καί προσδιορίζουν στίς δημοσιεύσεις<br />
ἄρθρων καί ἀνταποκρίσεων, στόν δημιουργικό ἀλλά καί στόν δημόσιο<br />
λόγο τή γενναιότητα, τήν ἀρχοντιά, τήν ὀμορφιά, τό μεγαλεῖο ψυχῆς τοῦ ἥρωα, πού<br />
ἡ θυσία του σηματοδοτεῖ τήν ἔναρξη τῆς ἔνοπλης φάσης τοῦ <strong>Μ</strong>ακεδονικοῦ Ἀγώνα. Ὁ<br />
συνταρακτικός θάνατός του δημιούργησε τίς προϋποθέσεις ἔμπνευσης γιά τή δημι-<br />
1. Βλ. <strong>Ι</strong>. <strong>Μ</strong>. Χατζηφώτης, Ἀλεξάνδρεια: Δύο αἰῶνες τοῦ νεώτερου ἑλληνισμοῦ 19ος-20ός αἰών,<br />
Ἀθήνα, Α. <strong>Μ</strong>πάστας - Δ. <strong>Π</strong>λέσσας, 1991, σ. 48 κ.ἑ.· ἐπίσης, Ἀθανάσιος Γ. <strong>Π</strong>ολίτης, Ὁ ἑλληνισμὸς καὶ<br />
ἡ νεωτέρα Αἴγυπτος, τ. Α΄, Ἀλεξάνδρεια, Γράμματα, 1928, σ. 188 κ.ἑ.<br />
2. Γιά τόν <strong>Ι</strong>. Λαμπρίδη βλ. τό σχετικό λῆμμα στή <strong>Μ</strong>εγάλη Ἑλληνικὴ Ἐγκυκλοπαίδεια <strong>Π</strong>. Δρανδάκη,<br />
τ. 16, Ἀθῆναι 1926.<br />
3. Ἰωάννης Λαμπρίδης, Ὁ ἐν Αἰγύπτῳ σύγχρονος ἑλληνισμός: <strong>Μ</strong>ελέτη πολιτική, Ἐν Ἀθῆναις, <strong>Π</strong>.<br />
Δ. Σακελλαρίου, 1904, σ. 5.<br />
4. Ἀγών, Δημοσιογραφικὸν ὄργανον Ἠπειρωτῶν καὶ <strong>Μ</strong>ακεδόνων, Ἐν Ἀθῆναις.