Π Ε Ρ Ι Ε ΧΟ Μ Ε ΝΑ
Π Ε Ρ Ι Ε ΧΟ Μ Ε ΝΑ
Π Ε Ρ Ι Ε ΧΟ Μ Ε ΝΑ
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
12<br />
από την ηγεσία του σε αδιέξοδο, από το οποίο το εξήγαγε ένας πολιτικός ηγέτης<br />
με διαυγές εθνικό όραμα, ο <strong>Ε</strong>λευθέριος Βενιζέλος. Απολύτως ρεαλιστής και εξόχως<br />
καιροσκόπος, ήταν σε θέση να διακρίνει ο Βενιζέλος τις πραγματικές δυνατότητες<br />
της <strong>Ε</strong>λλάδος και να επιδιώξει την επέκταση των βορείων συνόρων της χώρας: έσυρε<br />
πίσω του την κοινή γνώμη της <strong>Ε</strong>λλάδος, την οποία είχαν οδηγήσει σε κατάσταση<br />
συγχύσεως οι θιασώτες του «ελληνοοθωμανισμού», συμμάχησε με τη Βουλγαρία<br />
εναντίον της Τουρκίας και άφησε άφωνους όλους εκείνους που πίστευαν πως το<br />
<strong>Ε</strong>λληνικό Κράτος ήταν καταδικασμένο να δώσει τη θέση του σε ένα πολιτικό μόρφωμα<br />
με επικεφαλής τον Οικουμενικό <strong>Π</strong>ατριάρχη. Ο πρόωρος θάνατος ασφαλώς<br />
έσωσε τον <strong>Π</strong>αύλο <strong>Μ</strong>ελά από τις οδύνες και τις ταπεινώσεις που υπέστη ο γυναικάδελφος<br />
του Ίων Δραγούμης την εποχή του Διχασμού.<br />
Ο <strong>Π</strong>αύλος <strong>Μ</strong>ελάς ευτύχησε και στην τελευτή του: νέος και ωραίος άνδρας φέρελπις<br />
αξιωματικός του <strong>Ε</strong>λληνικού Στρατού, πέθανε όπως θα εύχονταν να πεθάνουν οι<br />
περισσότεροι συνάδελφοι του, πολεμώντας κατά των εχθρών του έθνους. Ο ίδιος<br />
μάλιστα φρόντισε να φωτογραφηθεί με την κλέφτικη φορεσιά της <strong>Μ</strong>ακεδονίας,<br />
εισερχόμενος στην αλύτρωτη ελληνική χώρα για τελευταία φορά. Οι φωτογραφίες<br />
που ο ίδιος φιλοτέχνησε πριν από την έξοδό του στη <strong>Μ</strong>ακεδονία, φωτογραφίες<br />
του ίδιου με τη σύζυγο του Ναταλία και τα δύο του παιδιά, τον <strong>Μ</strong>ίκη και τη ζωή,<br />
οι τρυφερές και σπαρακτικές επιστολές του προς τη Ναταλία από τη <strong>Μ</strong>ακεδονία,<br />
τα σημειωματάρια του και τα διάφορα προσωπικά του αντικείμενα, τα όπλα του<br />
και η στολή του, όλα αυτά τα τεκμήρια του φλογερού <strong>Μ</strong>ακεδονομάχου, υπήρξαν<br />
όλα στοιχεία τα οποία ο ίδιος επέλεξε για να φιλοτεχνηθεί το πρόσωπο του<br />
Έλληνα <strong>Μ</strong>ακεδονομάχου. Ακόμη και η τελευταία και μοιραία έξοδος στη <strong>Μ</strong>ακεδονία<br />
φαντάζει δραματοποιημένο επεισόδιο της σκληρής συγκρούσεως που έμελλε να<br />
αρχίσει μετά τον θάνατό του στην τουρκοκρατούμενη <strong>Μ</strong>ακεδονία.<br />
Ήταν το ταιριαστό τέλος ενός παλικαριού, το οποίο και έγινε αμέσως ευρύτερα<br />
γνωστό και αποδεκτό και καθιερώθηκε έκτοτε. Τον ήρωα που χάρισαν οι Τούρκοι<br />
στην <strong>Ε</strong>λλάδα, τον Οκτώβρη του 1904, τον θρήνησε το <strong>Π</strong>ανελλήνιο. Ο πολύκλαυστος<br />
και πεφιλημένος των <strong>Ε</strong>λλήνων ήρωας επρόσφερε στην <strong>Ε</strong>λλάδα υπηρεσίες ανεκτίμητες<br />
με τον θάνατό του, περισσότερες ίσως από όσες θα επρόσφερε αν ζούσε.<br />
Αυτός υπήρξε ίσως ο λόγος, για τον οποίο οι διάφορες εκδοχές που επρόβαλαν τότε<br />
και εκ των υστέρων διάφοροι μάρτυρες, δεν εκλόνισαν τη θέση του στο πάνθεο των<br />
ηρώων του έθνους.<br />
Ο επισκέπτης στο χωριό <strong>Μ</strong>ελάς σήμερα νιώθει να τον πνίγει ένας λυγμός στη<br />
θέα του ταπεινού σπιτιού που έπεσε ο ήρωας και στο ψιθύρισμα του αργού μοιρολογιού<br />
που ακούγεται ακόμη στις σχολικές γιορτές του τόπου. Ο πόνος γίνεται<br />
αβάστακτος όταν αντικρύσει τα ερειπωμένα σπίτια, από τα οποία η ζωή παρασύρθηκε<br />
από τους χειμάρρους που προκάλεσε ο Β΄ <strong>Π</strong>αγκόσμιος <strong>Π</strong>όλεμος και ο <strong>Ε</strong>μφύλιος<br />
<strong>Π</strong>όλεμος στην περιοχή, ο οποίος άρχισε μια βροχερή ημέρα του φθινοπώρου<br />
του 1904.<br />
Θεσσαλονίκη 2006 <strong>Ι</strong>ΩAΝΝΗΣ Σ. ΚΟΛ<strong>Ι</strong>O<strong>Π</strong>ΟΥΛΟΣ<br />
Καθηγητής της <strong>Ι</strong>στορίας των Νεωτέρων Χρόνων<br />
Φιλοσοφική Σχολή του Α<strong>Π</strong>Θ
Change language