Π Ε Ρ Ι Ε ΧΟ Μ Ε ΝΑ
Π Ε Ρ Ι Ε ΧΟ Μ Ε ΝΑ
Π Ε Ρ Ι Ε ΧΟ Μ Ε ΝΑ
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Ο <strong>Μ</strong>ακεδονικός Αγώνας στην περιοχή του Οστρόβου 219<br />
Άγιος Γεώργιος Γραμματικού (1667), Ανάληψη Αγίου Αθανασίου (1700), Άγιος<br />
Γεώργιος ζέρβης (1850), Κοίμηση Θεοτόκου Άρνισσας (1860), Αγία Τριάδα Άρνισσας<br />
(1865), Άγιος Δημήτριος ξανθογείων (1884). Αξιοσημείωτο είναι επίσης ότι από<br />
το Γραμματικό καταγόταν ο Οικουμενικός <strong>Π</strong>ατριάρχης Χρύσανθος (1768–1834)<br />
και ότι στους οικισμούς αυτούς λειτουργούσαν ελληνικά σχολεία αποδεδειγμένα<br />
από τα μέσα του 19ου αιώνα 7 με τοπικούς δασκάλους, όπως τους Σταύρο Χατζηχαρίση<br />
και Χρίστο Στογιαννίδη από την Άρνισσα, τον Θωμά Γουσόπουλο από το<br />
Γραμματικό, τον Βασίλειο Δουΐτση και τον Αθανάσιο <strong>Π</strong>απαλαζάρου από τον Άγιο<br />
Αθανάσιο κ.ά.<br />
Β΄ <strong>Μ</strong>ακεδονικός Αγώνας<br />
Η σύνθεση του πληθυσμού της περιοχής του Οστρόβου δεν ήταν ομοιογενής.<br />
Δύο από τα χωριά της, το Όσλοβο (<strong>Π</strong>αναγίτσα) και τα Κότσανα (<strong>Π</strong>εραία) ήταν<br />
αμιγώς μουσουλμανικά. Στα υπόλοιπα κατοικούσαν χριστιανοί, γηγενείς <strong>Μ</strong>ακεδόνες.<br />
Στο Άνω Γραμματικό και στην <strong>Π</strong>ατετσίνα (<strong>Π</strong>άτημα) ζούσαν βλαχόφωνοι, ενώ<br />
στο Όστροβο (Άρνισσα),Τσέγανη (Άγ. Αθανάσιο), Κάτω Γραμματικό, <strong>Ρ</strong>οσίλοβο<br />
(ξανθόγεια), ζέρβη και Δρούσκα (Δροσιά) σλαβόφωνοι. Οι δύο τελευταίοι οικισμοί<br />
ήταν τσιφλίκια τούρκων μπέηδων.<br />
Τα γλωσσικά ιδιώματα της περιοχής προσπάθησαν να εκμεταλλευθούν η βουλγαρική<br />
και η ρουμανική προπαγάνδα από το 1870 για να μεταστρέψουν τη βούληση<br />
και το εθνικό φρόνημα των κατοίκων, ώστε να αποκτήσουν την απαραίτητη<br />
πλειονότητα και την κυριαρχία των περιοχών, σύμφωνα με τον σουλτανικό κανονισμό<br />
του 1860. Αποτέλεσμα ήταν να οργανωθούν πυρήνες βουλγαριζόντων ή ρουμανιζόντων<br />
στους αντίστοιχους οικισμούς, οι οποίοι αργότερα, με την καλοσχεδιασμένη<br />
τακτική του Βουλγαρικού Κομιτάτου, δημιούργησαν σοβαρά προβλήματα<br />
στην ύπαιθρο.<br />
<strong>Ε</strong>ιδικά οι <strong>Ρ</strong>ουμανίζοντες είχαν γίνει ο κακός δαίμονας της περιοχής με την ύποπτη<br />
στάση τους. <strong>Ε</strong>πρόκειτο περί μειονότητας βλαχοφώνων που έβλεπαν εχθρικά<br />
τις ελληνικές κινήσεις και τις κατέδιδαν πότε στις τουρκικές αρχές και πότε στις<br />
τσέτες των κομιτατζήδων 8 . <strong>Π</strong>ολλά περιστατικά επιβεβαιώνουν του λόγου το αληθές.<br />
<strong>Ε</strong>ίναι γνωστός ο ρόλος του <strong>Ρ</strong>ουμανίζοντα <strong>Μ</strong>ήτρου Βλάχου στη δολοφονία του<br />
<strong>Π</strong>αύλου <strong>Μ</strong>ελά, όπως και ο ρόλος των <strong>Ρ</strong>ουμανιζόντων Κασάπτσε και ζλατάν από<br />
την Γκολεσάνη της Νάουσας που με δόλο συνέλαβαν και απαγχόνισαν τον Καπετάν<br />
Άγρα, αλλά και των <strong>Ρ</strong>ουμανιζόντων της περιοχής των Γρεβενών στη δολοφονία<br />
του <strong>Μ</strong>ητροπολίτη Αιμιλιανού. Σχετικά επισημαίνω δύο περιστατικά που διαδραματίσθηκαν<br />
στην περιοχή του Οστρόβου: Στο πρώτο κινδύνεψε σοβαρά ο Καπετάν<br />
Ακρίτας (Κωνστ. <strong>Μ</strong>αζαράκης) με την ομάδα του στα καλύβια του Άνω Γραμματικού<br />
όπου είχε μεταβεί στις 4 Αυγούστου 1905 για να συναντηθεί με τους προκρίτους του<br />
6. Ν. <strong>Μ</strong>ουτσόπουλος, Οι εκκλησίες του Ν. <strong>Π</strong>έλλης, έκδ. <strong>Ι</strong>.<strong>Μ</strong>.Χ.Α.<br />
7. Κ. Σταλίδης, περ. Ἐδεσσαϊκά Χρονικά, τ. 4/1973.<br />
8. Ὁ <strong>Μ</strong>ακεδονικὸς Ἀγὼν καὶ τὰ εἰς Θράκην γεγονότα, ἔκδ. Γ.<strong>Ε</strong>.Σ./Δ.<strong>Ι</strong>.Σ., Ἀθῆναι 1979, σσ. 177-<br />
179.
Change language