Π Ε Ρ Ι Ε ΧΟ Μ Ε ΝΑ

More documents

Recommendations

Info

Ὁ Ἑλληνισμός τῆς Αἰγύπτου καί ὁ Μακεδονικός Ἀγώνας 233 ουργία λογοτεχνικῶν ἔργων, γεγονός πού σήμερα καθίσταται εὐκολότερα ἐμφανές ἐξαιτίας τῆς χρονικῆς ἀπόστασης ἀπό τά γεγονότα. Καί ἡ παροῦσα ἀνακοίνωση ἑστιάζει ἀκριβῶς σ’ αὐτό τό σημεῖο, ἐξετάζοντας τήν ἀπήχηση πού εἶχε ὁ Μακεδονικός Ἀγώνας καί οἱ ἡρωϊκές του στιγμές στόν ἑλληνισμό τῆς Αἰγύπτου. Γιά τήν ἔρευνά μας ἐπιλέξαμε ὡς ζωντανό δεῖγμα τῆς ἐποχῆς τό περιοδικό Νέα Ζωή πού καταγράφει γεγονότα, ἐνῶ παράλληλα δημοσιεύει καί κείμενα δημιουργικοῦ λόγου, συνεπικουρούμενοι καί ἀπό τίς αὐτοτελεῖς ἐκδόσεις Ἑλλήνων τῆς Αἰγύπτου σχετικές μέ τό θέμα μας. Ἡ Νέα Ζωή ξεκίνησε τήν ἔκδοσή της στήν Ἀλεξάνδρεια τό 1904 δημοσιεύοντας κείμενα κυρίως στήν καθαρεύουσα 5 . Λίγα χρόνια ἀργότερα, τό 1908, ἄρχισε νά διαφοροποιεῖται δημοσιεύοντας κείμενα στή δημοτική γλῶσσα σημαντικῶν λογοτεχνῶν τῆς ἐποχῆς, ὅπως τῶν Παπαδιαμάντη, Παλαμᾶ, Μαρτζώκη, Γρυπάρη, Καβάφη, Μαλακάση, Πολέμη, ζητουνιάτη, ἀλλά καί τῶν Βλαχογιάννη, Βουτυρᾶ, Νιρβάνα, Χρηστομάνου, Γκίκα καί Χόρν. Ἀναμφίβολα oἱ πιό ἐνδιαφέρουσες συνεργασίες εἶναι αὐτές τοῦ Α. Παπαδιαμάντη καί τοῦ Κ. Π. Καβάφη. Ἡ Νέα Ζωή συνέχισε νά ἐκδίδεται μέχρι τό 1927 μέ κάποια κενά ὅμως στήν ἐκδοτική της πορεία 6 . Τίς πρῶτες δημοσιεύσεις γιά τόν θάνατο τοῦ Π. Μελᾶ καί γιά τόν Ἀγώνα πού διεξάγεται στή Μακεδονία συναντοῦμε στή Νέα Ζωή σχεδόν ἀμέσως μέ τήν ἔναρξη τῶν γεγονότων. Ἤδη στό τχ. 3 (Νοέμβριος 1904) δημοσιεύεται νεκρολογία μέ τόν τίτλο Μίκης Ζέζας τοῦ Πέτρου Ι. Συμεωνίδη. Ἡ νεκρολογία αὐτή πού ἐμφανίζεται σχεδόν ἀμέσως μετά τόν θάνατό του (13.10.1904) ἀποτελεῖ πέρα ἀπό ἀναγγελία καί μιά ἀκόμα ἐπιβεβαίωση τῆς ταυτότητας τοῦ νεκροῦ Μακεδονομάχου, ὅτι δηλαδή ὁ Μίκης ζέζας καί ὁ Παῦλος Μελᾶς εἶναι τό ἴδιο πρόσωπο, ἐνῶ, ἴσως ἀπό ἐλλειπῆ πληροφόρηση, ἀναφέρει γιά τόν τάφο τοῦ ἥρωα: Ἔλθετε ἐδῶ εἰς τὸ μικρὸν χωρίον, εἰς τὴν Στάτισταν τῆς Μακεδονίας, εἰσέλθετε εἰς τὸ πτωχὸν ἐκκλησίδιον καὶ γονατίσατε πρὸ τοῦ Σταυροῦ τούτου. Εἶνε ὁ τάφος τοῦ Παύλου Μελᾶ «τοῦ Καπετὰν 5. Γιά τήν ἔκδοση τοῦ περιοδικοῦ Νέα Ζωή, τόν Σύλλογο πού τό ἵδρυσε καί τήν ἐν γένει πορεία καί δράση του βλ. Κ. Ν. Κωνσταντινίδης, Ἡ Ζωὴ τῆς Νέας Ζωῆς, Ἀλεξάνδρεια 1963, σ. 9 κ.ἑ., σ. 12 κ.ἑ. Χαρακτηριστικά ἀναφέρει στή σ. 10 σημ. 1, ὅτι οἱ ἱδρυτές του ἐφιλοδοξοῦσαν νὰ χαρίσουν σ’ ἕνα κατ’ ἐξοχὴν ἐμπορικὸ περιβάλλον μίαν ἁρμονικὴ συναυλία φωνῶν, ταιριασμένη μὲ τὶς φωνές ποὺ δέν ἄφηναν ν’ ἀκουστοῦν εὐκρινῶς oἱ γύρω ἀλαλαγμοὶ τῶν ὑλικῶν ἐπιδόσεων, τὶς ξεμοναχιασμένες φωνὲς τοῦ Καβάφη, τοῦ Γκίκα, τοῦ Γνευτοῦ. Γιά τό περιοδικό παρέχουν πληροφορίες καί oἱ Μανόλης Γιαλουράκης, Ἡ Αἴγυπτος τῶν Ἑλλήνων: Συνοπτικὴ ἱστορία τοῦ ἑλληνισμοῦ τῆς Αἰγύπτου, Ἀθήνα 1967, σσ. 568-569, σημ. 5, σσ. 570, 573· Ἀθανάσιος Γ. Πολίτης, Ὁ ἑλληνισμὸς καὶ ἡ νεωτέρα Αἴγυπτος, τ. Β΄, Ἀλεξάνδρεια, Γράμματα, 1930, σσ. 436-439· Χατζηφώτης, ὅ.π., σσ. 202-203, προφανῶς ἀντλώντας τά στοιχεῖα του ἀπό τόν Κ. Ν. Κωνσταντινίδη. 6. Ἡ Νέα Ζωή ἐξέδωσε τούς τόμους: Α΄ (1904-1905), Β΄ (1905-1906), Γ΄ (1906-1907), Δ΄ (1907- 1908), Ε΄ (1908-1909)· περίοδος Β΄: τ. VΙ (1909-1910)· περίοδος Γ΄: τ. VII (1911-1912), VIII (1912- 1913), IX (1914)· περίοδος Δ΄: τ. Χ (1915), XI (1922-1923), XII (1924), ΧΙΙΙ (1926), XIV (1927). Βλ. σχετικές πληροφορίες στούς: Ε. Μιχαηλίδης, Πανόραμα ἤτοι εἰκονογραφημένη ἱστορία τοῦ δημοσιογραφικοῦ περιοδικοῦ τύπου τῆς Αἰγύπτου ὑπὸ Αἰγυπτιωτῶν Ἑλλήνων (1862-1972), Ἀλεξάνδρεια, Κέντρο Ἑλληνικῶν Σπουδῶν, 1972, σ. 161 (στό ἑξῆς: Πανόραμα)· Γιαλουράκης, ὅ.π., σσ. 568-575.
234 Κωνσταντῖνος Ν. Πλαστήρας Μίκη Ζέζα». Εἶναι γνωστό ὅτι τό ἀκέφαλο σῶμα τοῦ Π. Μελᾶ ἐνταφιάστηκε ἀρχικά στή Στάτιστα, οἱ τουρκικές ἀρχές τό βρῆκαν καί τό μετέφεραν στήν Καστοριά, ὅπου ὁ Γερμανός Καραβαγγέλης τό ἐνταφίασε στήν αὐλή τῆς Μητροπόλεως. Ἀντίθετα, τό κεφάλι τοῦ ἥρωα ἐνταφιάστηκε στό Πισοδέρι. Ἔχοντας πλέξει τό ἐγκώμιο τοῦ ἥρωα, τοῦ χαρακτήρα καί τῆς θυσίας του, ὁ Π. Συμεωνίδης θά κλείσει λέγοντας: Τὸ σῶμα τοῦ Π. Μελᾶ δὲν ἔχει ἀνάγκην μεγαλοπρεποῦς τάφου, πολυδάπανων μνημείων, τάφος του εἶνε ἡ εὐγνώμων φλέγουσα καρδία τῶν ὑποδούλων, τάφος του εἶνε σύμπασα ἡ δεινοπαθὴς μὲν καὶ αἱματόβρεκτος, ἀλλ’ ἔνδοξος χώρα ὑπὲρ ἧς ἀπέθανεν 7 . Πρόκειται γιά κείμενο γραμμένο ἐν θερμῷ καί ἐξ ἀποστάσεως, πού δέν ἐλέγχει τήν ὀρθότητα τῶν πηγῶν του, ἀλλά κινεῖται κυρίως ἀπό τή συγκινησιακή φόρτιση. Ἀλλά ἡ Νέα Ζωή δέν ἀσχολεῖται μόνο μέ τόν θάνατο τοῦ Π. Μελᾶ· κατά τόν ἴδιο τρόπο ἀνακοινώνει καί σχολιάζει τή θυσία καί ἄλλων Μακεδονομάχων, ὅπως, λ.χ., τόν Ἰούνιο τοῦ 1906 δημοσιεύει τήν εἴδηση πώς: Ὁ Χρῆστος Πραντούνας, ὁ Ἀντώνιος Βλαχάκης, ὁ Λεωνίδας Πετροπουλάκης εἶναι τρεῖς νέαι ὑπέροχοι μορφαὶ ποὺ εἰσέρχονται θριαμβευτικαὶ εἰς τὸ Μακεδονικόν Πάνθεον, εἶναι τρεῖς νέαι ἐνθαρρύνσεις διὰ τὴν ἐθνικὴν ψυχήν 8 . Λίγο ἀργότερα ἀνακοινώνει τούς θανάτους τοῦ καπετάν Φούφα καί τοῦ καπετάν Ἄγρα (Τέλλου Ἀγαπηνοῦ). Γιά τόν Ἄγρα εἶναι πιό ἀναλυτική ἡ εἴδηση· ἀρχικά παραθέτει μικρό βιογραφικό σημείωμα καί συνεχίζει: Ἐπιστρέψας εἰς Ἀθήνας κατὰ τὰς ἀρχὰς Ἰουνίου 1906 παρῃτήθη τῶν τάξεων τοῦ στρατοῦ καὶ ἐπεδόθη εἰς τὴν ἐκμάθησιν τῆς βουλγαρικῆς γλώσσης. Ἀνεχώρησε περὶ τὰ τέλη Σεπτεμβρίου, ἡγούμενος σώματος ἀνταρτῶν ἐκ 30 περίπου ἀνδρῶν, διὰ τὴν Μακεδονίαν, πρὸς ὑπεράσπισιν τῶν σφαζομένων ἐκεῖ ἀδελφῶν μας. Ὁ τόσον ἐπιτυχῶς καὶ ἡρωϊκῶς δράσας νεαρὸς Ἄγρας ἐπέπρωτο νὰ γίνῃ θῦμα ἀτίμου καὶ μυσαρᾶς προδοσίας, συλληφθεὶς κατὰ τὴν 3 Ἰουνίου ὑπὸ βουλγαρικῆς συμμορίας καὶ μαρτυρικῶς δολοφονηθείς 9 . Ἐκτός ἀπό τό αὐστηρά εἰδησεογραφικό μέρος, δηλαδή τίς ἀνακοινώσεις τῶν σημαντικότερων ἀπωλειῶν Μακεδονομάχων, ἡ Νέα Ζωή ὡς περιοδικό λόγου καί καλλιτεχνίας περιέχει καί κείμενα δημιουργικῆς λογοτεχνίας, δημοσιεύοντας ποιήματα καθώς καί ἕνα διήγημα ἐμπνευσμένο ἀπό τόν Μακεδονικό Ἀγώνα. Ἀξίζει νά ἀναφέρουμε ὅτι ὁ πρῶτος ἑλλαδίτης συνεργάτης στή Νέα Ζωή, ὁ ἄγνωστος Κ. Σταματόπουλος, ὅπως σημειώνει ὁ Μ. Γιαλουράκης 10 , εἶναι ὁ πρόωρα χαμένος Θεσσαλονικιός ποιητής Κωστῆς Σταματόπουλος (ci. 1867-1906), αὐτός πού στά 1903 συνέγραψε τό ποίημα «Δὲν θὰ τὴν πάρουν ὦ ποτὲ τὴν γῆν τῶν Μακεδόνων», τό ὁποῖο μελοποιημένο ὡς ἐμβατήριο συνεχίζει νά ἀκούγεται ὥς σήμερα 11 . 7. Νέα Ζωή, Ἔτ. Α΄ (1904-1905) τχ. 3, σ. 40 κ.ἑ. 8. Νέα Ζωή, Ἔτ. Β΄ (1905-1906) τχ. 22, σ. 408. 9. Νέα Ζωή, Ἔτ. Γ΄ (1906-1907) τχ. 34, σ. 616. 10. Γιαλουράκης, ὅ.π., σ. 569. 11. Κ. Ν. Πλαστήρας, Λογοτεχνική κίνηση στή Θεσσαλονίκη: Πρῶτες αἰσθητές διαμορφώσεις (1897-1912), Διδακτορική Διατριβή, Θεσσαλονίκη 1998, ὑπό ἔκδοση.
Page 1 and 2:
Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α Π
Page 3 and 4:
ΕΙΣΑΓΩΓΗ Σαν τέτοι
Page 5 and 6:
Ο νεαρός αξιωματικ
Page 7 and 8:
XAIPETIΣMOΣ TOY YΠOYPΓOY MAKEΔ
Page 9 and 10:
XAIPETIMOΣ TOY ΔHMAPXOY κ. BAΣ.
Page 11 and 12:
XAIPETIΣMOΣ TOY NOMAPXH κ. ΠAN.
Page 13 and 14:
24 Κωνσταντῖνος Βαβ
Page 15 and 16:
Page 17 and 18:
Page 19 and 20:
Page 21 and 22:
Page 23 and 24:
Page 25 and 26:
Page 27 and 28:
Page 29 and 30:
Constantinos A. Vavouskos HISTOIRE
Page 31 and 32:
42 Μητροπολίτης Αὐσ
Page 33 and 34:
Page 35 and 36:
Page 37 and 38:
Michael Metropolit von Austria DER
Page 39 and 40:
50 Μητρ. Αρκαλοχωρίο
Page 41 and 42:
Page 43 and 44:
Page 45 and 46:
Page 48 and 49:
Ελευθέριος Μαυρουδ
Page 50 and 51:
Μακεδονία και ο ακή
Page 52 and 53:
Μακεδονία και ο ακή
Page 54:
Eleftherios Mavroudis MACEDONIA AND
Page 57 and 58:
70 Σπυρίδων Σφέτας ε
Page 59 and 60:
72 Σπυρίδων Σφέτας τ
Page 61 and 62:
74 Σπυρίδων Σφέτας σ
Page 63 and 64:
76 Σπυρίδων Σφέτας π
Page 65 and 66:
78 Σπυρίδων Σφέτας δ
Page 67 and 68:
80 Σπυρίδων Σφέτας Μ
Page 69 and 70:
82 Σπυρίδων Σφέτας τ
Page 71 and 72:
84 Σπυρίδων Σφέτας Α
Page 74 and 75:
Κωνσταντίνος Γ. Στα
Page 76 and 77:
Ανεπιτυχείς προσπά
Page 78 and 79:
Page 80 and 81:
Page 82 and 83:
Page 84 and 85:
Page 86 and 87:
Page 88 and 89:
Page 90 and 91:
Page 92 and 93:
Page 94 and 95:
Page 96 and 97:
Page 98 and 99:
Page 100 and 101:
Page 102 and 103:
Page 104 and 105:
Page 106 and 107:
Page 108 and 109:
Page 110 and 111:
Page 112 and 113:
Page 114 and 115:
Page 116 and 117:
Γεώργιος Π. Τσότσος
Page 118 and 119:
Διαδρομές Μακεδονο
Page 120 and 121:
Page 122 and 123:
Page 124 and 125:
Page 126 and 127:
Page 128 and 129:
Page 130 and 131:
Page 132 and 133:
Page 134 and 135:
Page 136 and 137:
Page 138:
Page 141 and 142:
154 Ἀθανάσιος Ε. Καρ
Page 143 and 144:
Page 145 and 146:
Page 147 and 148:
Page 149 and 150:
Athanasios E. Karathanasis GUIDES E
Page 151 and 152:
Page 153 and 154:
Page 155 and 156:
168 Ιάκωβος Δ. Μιχαηλ
Page 157 and 158:
Page 159 and 160:
Page 162 and 163:
Χρήστος Π. Ίντος ΚΕ
Page 164 and 165:
Κέντρα οργάνωσης, δ
Page 166 and 167: Κέντρα οργάνωσης, δ
Page 176: Christos P. Intos CENTRES OF ORGANI
Page 179 and 180: 194 Νικόλαος Δημ. Σιώ
Page 201 and 202: Nikolaos D. Siokis THE FIGHTER OF T
Page 203 and 204: 218 Ιωάννης Παπαλαζά
Page 211 and 212: Ioannis Papalazarou THE MACEDONIAN
Page 215: 232 Κωνσταντῖνος Ν.
Page 219 and 220: 236 Κωνσταντῖνος Ν.
Page 230 and 231: Παντελής Κ. Λέκκου
Page 232 and 233: Η βοήθεια του Αιγυπ
Page 242 and 243: Πασχάλης Βαλσαμίδη
Page 244 and 245: Πρόσφυγες ἀπό τήν
Page 264: Πρόσφυγες ἀπό τήν
show all

Π Ε Ρ Ι Ε ΧΟ Μ Ε ΝΑ

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?