Π Ε Ρ Ι Ε ΧΟ Μ Ε ΝΑ
Π Ε Ρ Ι Ε ΧΟ Μ Ε ΝΑ
Π Ε Ρ Ι Ε ΧΟ Μ Ε ΝΑ
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Η πορεία προς το Ίλιντεν 79<br />
του <strong>Ε</strong>λληνισμού ή κατά πόσο οι <strong>Μ</strong>εγάλες Δυνάμεις και ο Σουλτάνος μπορούσαν να<br />
σώσουν τον <strong>Ε</strong>λληνισμό. Ο αρθρογράφος διαισθάνθηκε τον ελλοχεύοντα κίνδυνο για<br />
τον <strong>Ε</strong>λληνισμό. Το κίνημα των Βουλγάρων ήταν καταδικασμένο σε αποτυχία, ωστόσο<br />
οι Βούλγαροι στη δίνη των ταραχών εξανάγκαζαν τους κατοίκους πατριαρχικών<br />
χωριών να μεταστραφούν στην εξαρχία. <strong>Μ</strong>έχρι τις αρχές του 1904 περίπου 65 πατριαρχικά<br />
χωριά είχαν προσχωρήσει με τη βία στη σχισματική βουλγαρική εκκλησία 21 .<br />
Έτσι, θα μπορούσαν ίσως να ισχυριστούν οι Βούλγαροι ότι πληθυσμιακά υπερείχαν.<br />
<strong>Ε</strong>πρόκειτο για μια τακτική που ήδη εφαρμοζόταν στην Ανατολική <strong>Ρ</strong>ωμυλία. <strong>Ε</strong>ιδήσεις<br />
στον ελληνικό τύπο για βιαιοπραγίες κατά <strong>Ε</strong>λλήνων ιερέων στη Καστοριά από τις<br />
ομάδες του Vasil Cekalarov ερέθιζαν περισσότερο την κοινή γνώμη στην Αθήνα 22 .<br />
Η εξέγερση του Ίλιντεν συνέπεσε με την έναρξη του προεκλογικού αγώνα για<br />
τη δημαρχία Αθηνών με υποψηφίους τον Σπυρίδωνα <strong>Μ</strong>ερκούρη, που διεκδικούσε<br />
μια δεύτερη θητεία, και τον Αγγελόπουλο. Τα κομματικά πάθη και τα συνηθισμένα<br />
στην <strong>Ε</strong>λλάδα προεκλογικά έκτροπα επισκίασαν προσωρινά τα τεκταινόμενα στη<br />
<strong>Μ</strong>ακεδονία. Αλλά η είδηση για την καταστροφή του Κρουσόβου και την ύπαρξη<br />
θυμάτων μεταξύ των <strong>Ε</strong>λλήνων της πόλης δεν άφησε ασυγκίνητο τον πληθυσμό της<br />
Αθήνας. Συγκροτήθηκε αμέσως μια «<strong>Ε</strong>πίκουρος των <strong>Μ</strong>ακεδόνων <strong>Ε</strong>πιτροπή» για τη<br />
συλλογή εράνων υπέρ των δεινοπαθούντων <strong>Ε</strong>λλήνων της <strong>Μ</strong>ακεδονίας με <strong>Π</strong>ρόεδρο<br />
τον <strong>Μ</strong>ητροπολίτη Αθηνών Θεόκλητο και μέλη του <strong>Π</strong>ροεδρείου τον <strong>Ι</strong>. Βαλαωρίτη,<br />
τον Δ. Βικέλα, τον <strong>Μ</strong>. Δραγούμη, τον <strong>Ι</strong>. Καυτατζόγλου, τον Κ. <strong>Ρ</strong>ακτιβάν και τον Γ.<br />
Στρέιτ. Στην έκκληση της επιτροπής αναφερόταν χαρακτηριστικά:<br />
Βαρεῖα συμφορὰ ἐνέσκηψεν ἐπὶ τὴν <strong>Μ</strong>ακεδονίαν. Ξένοι ἐπιδρομεῖς, τὴν<br />
ἐλευθερίαν ἔχοντες ἀνὰ στόμα, ἀλλὰ πῦρ καὶ σίδηρον ἀνὰ χείρας φέροντες,<br />
ἐπιδιώκουσιν τὴν ἐξόντωσιν τοῦ Ἑλληνικοῦ καὶ Ὀρθόδοξου πληθυσμοῦ, ληστεύοντες,<br />
καίοντες οἰκίας, σχολεῖα καὶ ναούς, σφάζοντες ἄνδρας, γυναίκας, παιδία,<br />
ἱερεῖς, ὅλους τοὺς μὴ στέργοντας ν’ ἀπαρνηθῶσιν τὴν ἑλληνικὴν καταγωγὴν καὶ<br />
τὴν πατρώαν πίστιν.<br />
Ὕψιστον εἶνε καθῆκον τῶν ἁπανταχοῦ Ἑλλήνων νὰ ἔλθωσιν ἀρωγοὶ εἰς τὴν<br />
τοσαύτην τῶν ὁμαιμόνων καὶ ὁμοθρήσκων κακοδαιμονίαν, νὰ ἐπουλώσωσι τὰ<br />
τραύματα, νὰ ἐνισχύσωσιν τὸ ἐθνικὸν φρόνημα καὶ ματαιώσωσι τὰς κατὰ τοῦ<br />
<strong>Μ</strong>ακεδονικοῦ Ἑλληνισμοῦ ἐπιβουλάς 23 .<br />
Στη συλλογή των εράνων, με πρόταση του <strong>Ι</strong>. <strong>Π</strong>εσμαζόγλου, Διευθυντού της Τράπεζας<br />
της <strong>Ε</strong>λλάδας, πρωτοστάτησαν οι τράπεζες 24 , αλλά συγκινητική υπήρξε και<br />
η συνεισφορά του απλού κόσμου 25 , που τώρα άρχισε να ευαισθητοποιείται στο<br />
21. Βλ. <strong>Π</strong>αράρτημα της έκθεσης του Δ. Καλλέργη προς τον Αθ. <strong>Ρ</strong>ωμάνο, <strong>Μ</strong>οναστήρι 20.2.1904,<br />
στη συλλογή εγγράφων Οι Απαρχές του <strong>Μ</strong>ακεδονικού Αγώνα (1903-1904). 100 έγγραφα από το<br />
Αρχείο του Υπουργείου <strong>Ε</strong>ξωτερικών της <strong>Ε</strong>λλάδας, <strong>Ε</strong>ισαγωγή Βασίλης Γούναρης, <strong>Ε</strong>πιμέλεια-Σχολιασμός<br />
<strong>Π</strong>. Καραμπάτη – <strong>Π</strong>. Κολτούκη – Χρ. <strong>Μ</strong>ανδατζής – <strong>Ι</strong>ακ. <strong>Μ</strong>ιχαηλίδης – Άγγ. Χοτζίδης, <strong>Μ</strong>ουσείο<br />
<strong>Μ</strong>ακεδονικού Αγώνα, Θεσσαλονίκη 1996, σ. 139.<br />
22. Βλ. Τὸ Ἄστυ, 4.8.1903.<br />
23. Βλ. ό.π., 10.8.1903.<br />
24. Βλ. ό.π., 18.8.1903.<br />
25. Βλ. ό.π., 24.8.1903.
Change language