Π Ε Ρ Ι Ε ΧΟ Μ Ε ΝΑ
Π Ε Ρ Ι Ε ΧΟ Μ Ε ΝΑ
Π Ε Ρ Ι Ε ΧΟ Μ Ε ΝΑ
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Ο νεαρός αξιωματικός μετέφερε από την ελεύθερη <strong>Ε</strong>λλάδα στην αλύτρωτη χώρα<br />
όλες τις επεξεργασμένες εθνικές απόψεις και βεβαιότητες για το ζήτημα της <strong>Μ</strong>ακεδονίας,<br />
καθώς και την πεποίθηση του ότι η δράση του εκεί ήταν αίτημα του έθνους.<br />
Σχημάτισε την ανταρτική του ομάδα από εντόπιους, Κρήτες και άλλους «αρματολούς»<br />
που προσφέρονταν την εποχή αυτή για ένοπλη μισθοφορική υπηρεσία στη<br />
<strong>Μ</strong>ακεδονία, ενδύθηκε δε και ο ίδιος την τοπική αρματολιτική φορεσιά και αισθανόταν<br />
περήφανος που ευτύχησε να υπηρετήσει την πατρίδα ως «αρματολός»· είχε<br />
την αίσθηση ότι όλη του τη ζωή προετοιμαζόταν για το αρματολιτικό στάδιο υπηρεσίας<br />
και δόξας. <strong>Ε</strong>ίχε, άλλωστε, ήδη στο ενεργητικό του «αρματολιτική» δράση,<br />
ως αρχηγός πολυπληθούς σώματος «αρματολών», την άνοιξη του 1897, όταν οι εν<br />
λόγω άτακτοι πέρασαν πρώτοι τα σύνορα στη <strong>Μ</strong>ακεδονία και πρώτοι διαλύθηκαν<br />
όταν αντιμετώπισαν τον Τουρκικό Στρατό. <strong>Μ</strong>ε αυτήν την ατυχή έφοδο του 1897, ο<br />
<strong>Π</strong>αύλος <strong>Μ</strong>ελάς είχε στο ενεργητικό του τέσσερις συνολικά εξόδους στη <strong>Μ</strong>ακεδονία,<br />
τρεις εντός του 1904. Δεν ήταν με άλλα λόγια άγνωστο το πεδίο στο οποίο εκαλείτο<br />
να δράσει για την <strong>Π</strong>ατρίδα. Αλλά δεν ήταν αρματολός, δεν ήταν «αυτής της δουλειάς»<br />
ο όμορφος Αρχηγός που στο αντάρτικο «σώμα» του ανήκαν σκληροτράχηλοι<br />
πολεμιστές, όπως ο <strong>Ι</strong>ωάννης Καραβίτης, από την Άνω <strong>Π</strong>όλη Σφακιών, από το<br />
χωριό της Κρήτης που έστειλε στη <strong>Μ</strong>ακεδονία 34 παλικάρια για να εκδικηθούν την<br />
εκτέλεση του Γεωργίου Σεϊμένη (από το ίδιο χωριό) από τους Βουλγάρους Κομιτατζήδες<br />
στο Λέχοβο της Φλώρινας! Ο Καραβίτης, ο <strong>Ε</strong>υθύμιος Καούδης, ο οποίος<br />
ανέμενε τον <strong>Μ</strong>ελά στο γειτονικό χωριό Ανταρτικό, αλλά εις μάτην, ο Ανδρουλής<br />
Δικωνυμάκης, ο μεσήλικας Κρητικός που δεν ήξερε άλλο να κάνει από τον πόλεμο,<br />
εθαύμαζαν την ανδρεία, την τόλμη και την «ψυχή» του Αρχηγού, εθαύμαζαν την<br />
απόφασή του να μην αποχωρίζεται την βρεγμένη και ασήκωτη κάπα του κλέφτη<br />
και τα βαριά τσαρούχια και να μοιράζεται με τους άνδρες της ομάδας την άθλια<br />
τροφή που ήσαν υποχρεωμένοι να καταναλώνουν, αλλά ήσαν σε θέση να διακρίνουν<br />
τη συντριβή του νέου αξιωματικού, όταν έπρεπε να αποφασίσει για τη ζωή ή<br />
τον θάνατο «καταδικασμένων» Βουλγάρων. <strong>Π</strong>αιδιά εικοσάχρονα οι περισσότεροι,<br />
είχαν ήδη αντικρίσει κατάματα τον θάνατο και δεν λογάριαζαν τη ζωή. Στα απομνημονεύματα<br />
και τα ημερολόγιά τους, ο θάνατος δεν φαντάζει επισκέπτης, αλλά<br />
σύντροφος καθημερινός. Έπαιζαν κρυφτό με τον θάνατο, πολλοί δε τον ακολούθησαν<br />
αγόγγυστα. Αυτά τα παλικάρια από την Κρήτη, όπως και από άλλα μέρη του<br />
ελληνικού κόσμου, ήσαν άνθρωποι αυτής της «δουλειάς».<br />
Ο <strong>Π</strong>αύλος <strong>Μ</strong>ελάς ήταν άνθρωπος της «δουλειάς» αυτής. Ωστόσο, αξιωματικοί<br />
όπως αυτός ελευθέρωσαν εν τέλει τη <strong>Μ</strong>ακεδονία στους Βαλκανικούς <strong>Π</strong>ολέμους του<br />
1912-1913, όχι «αρματολοί». Οι τελευταίοι είχαν παρατείνει την παρουσία τους στον<br />
βίο του έθνους, χάρη στις περιοδικές αλυτρωτικές αποδράσεις από την πραγματικότητα,<br />
κατά έναν αιώνα σχεδόν. Ο <strong>Π</strong>αύλος <strong>Μ</strong>ελάς ήταν πράγματι άνθρωπος της<br />
δουλειάς, αλλά τη «δουλειά» καθόριζε ο δημόσιος βίος της χώρας· ήταν εκπρόσωπος<br />
του σύγχρονου ελληνικού κράτους και του τακτικού στρατού, ο οποίος όμως<br />
είχε κληθεί να δράσει επικεφαλής ανδρών ατάκτων μιας άλλης εποχής και στο πλαίσιο<br />
ενός πολέμου για τον οποίο η εκπαίδευσή του τον καθιστούσε ακατάλληλο.<br />
Ήταν εν τέλει ο <strong>Π</strong>αύλος <strong>Μ</strong>ελάς τραγικός ήρωας ενός έθνους που είχε οδηγηθεί<br />
11