Π Ε Ρ Ι Ε ΧΟ Μ Ε ΝΑ
Π Ε Ρ Ι Ε ΧΟ Μ Ε ΝΑ
Π Ε Ρ Ι Ε ΧΟ Μ Ε ΝΑ
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Ανεπιτυχείς προσπάθειες σλαβικής διεισδύσεως στην Έδεσσα 93<br />
<strong>Μ</strong>ητρόπολη δὲν πήγαιναν πολλοὶ ν’ ἀκούσουν τὰ «τέκνα μοι ἐν Χριστῷ ἀγαπητὰ<br />
καὶ περιπόθητα» ποὺ ἔλεγε ὁ Δεσπότης [...] Ἐπὶ τέλους κατάλαβε ὅτι τὸ δικό μου<br />
κήρυγμα στὴ δημοτική, τὴν λιγοστὴ διάρκεια καὶ τὴν ἁπλούστευση τῶν ἐννοιῶν,<br />
ἄρεσε πολὺ στὰ πλήθη καὶ μ’ ἄφησε νὰ κάνω ὅ,τι θέλω σ’ αυτὸ τὸ ζήτημα 31 .<br />
Γ. <strong>Π</strong>αράγοντες, συντελέσαντες στην προσπάθεια σλαβικής διεισδύσεως<br />
Την κατάσταση αυτή, η οποία επικρατούσε τότε στην Έδεσσα, είχε προκαλέσει<br />
και, φυσικά, είχε εκμεταλλευθεί ο πανσλαβισμός. Και άρχισε να δραστηριοποιείται<br />
δεόντως.<br />
Ο Έλληνας προξενικός υπάλληλος Γεώργιος Τσορμπατζόγλου σε έκθεσή του, με<br />
ημερομηνία 12 <strong>Μ</strong>αΐου 1904, προς το Υπουργείο <strong>Ε</strong>ξωτερικών της <strong>Ε</strong>λλάδας αναφέρει<br />
ότι είχε επισκεφθεί την Έδεσσα ὡς κύριον κέντρον τῆς ἑλληνικῆς <strong>Μ</strong>ακεδονίας καὶ<br />
διαρκῆ στόχον τῶν παντοίων βελῶν τοῦ <strong>Π</strong>ανσλαυϊσμοῦ ἢ Βουλγαρισμοῦ 32 .<br />
<strong>Ε</strong>πίσης υπάρχει μαρτυρία του έτους 1908, σύμφωνα με την οποία δηλώνονται<br />
τα εξής: ἀρξαμένου τοῦ ἔργου τῶν (πανσλαβιστῶν) ἀπὸ τοῦ 1860 καὶ προτήτερα<br />
μάλιστα, ὡς πολὺ καλῶς ἐνθυμούμεθα. Συχνὰ τότε ἐπεσκέπτοντο αὐτὴν <strong>Ρ</strong>ῶσοι<br />
πρόξενοι, ποικίλοι ἀπόστολοι Σλάβοι, ὁ <strong>Μ</strong>λαδενώφ, ἀποθανὼν μετὰ ταῦτα ἐν ταῖς<br />
φυλακαῖς Κων/πόλεως, ὁ ἐντόπιος τυχοδιώκτης Γῶγος, ἐγκατασταθεὶς ἐπὶ τέλους<br />
ἐν Ἐδέσσῃ, πρῶτος αὐτὸς ὑψώσας τὴν σημαίαν τοῦ βουλγαρισμοῦ καὶ ἀνοίξας ἐν<br />
τῇ οἰκίᾳ του τὸ πρῶτον βουλγαρικὸν σχολεῖον καὶ ἄλλοι 33 .<br />
Έτσι, σύμφωνα με τις μαρτυρίες, οι σπουδαιότεροι παράγοντες οι οποίοι επιχειρούν<br />
να εισαγάγουν τη σλαβική πολιτική και να αφυπνίσουν τη σλαβική, κυρίως<br />
βουλγαρική, εθνική συνείδηση 34 στους κατοίκους της Έδεσσας είναι οι παρακάτω:<br />
1. Dimităr Hr. Miladinov (1810-1862) 35<br />
α. Καταγωγή - σπουδές: O Dimităr Hr. Miladinov είχε γεννηθεί στη Στρούγκα το<br />
1810 και πέθανε το 1862 στις φυλακές της Κωνσταντινουπόλεως.<br />
Ήταν ελληνοδιδάσκαλος και δίδαξε στην Αχρίδα, στο Κιλκίς, στο <strong>Μ</strong>οναστήρι,<br />
στον <strong>Π</strong>ερλεπέ, στη Στρούγκα. <strong>Ε</strong>νδεικτικά αναφέρουμε ότι σε επιστολή του, με ημε-<br />
31. Νεόκ. Γρηγοριάδης, Ἀπομνημονεύματα, Ἀθῆναι 1966, σσ. 40-41.<br />
32. Γ. Τσορμπατζόγλου, Ἔκθεσις περὶ τῶν διαμερισμάτων Βοδενῶν καὶ Βεροίας, 1 Ἰουνίου<br />
1904, Ὑ. Ἐξ. 1973, σ. 2, βλ. και σ. 38.<br />
33. Ἐδεσσαίου, «Ἔδεσσα (τέως Βοδενά)», <strong>Μ</strong>ακεδονικόν Ἡμερολόγιον, ἔτος 1908, σ. 215.<br />
34. Για το θέμα αυτό βλ. ενδεικτ. Ἀντ.-Αἰμ. Ταχιάος, Ἡ ἐθνικὴ ἀφύπνισις τῶν Βουλγάρων καὶ ἡ<br />
ἐμφάνισις βουλγαρικῆς ἐθνικῆς κινήσεως ἐν <strong>Μ</strong>ακεδονίᾳ, Θεσσαλονίκη 1974, όπου και βιβλιογραφία.<br />
35. Για τον Dimităr Hr. Miladinov βλ. ενδεικτ. A. P. Stoilov, Bălgarski knižovnici ot Makedonija,<br />
I. 1704-1878, Sofia 1922, σσ. 37-47 (στο εξής: Bălgarski knižovnici)· Makedonija. Album, Sofia 1931, σ.<br />
64· Hr. Popov, «Danni po văzraždaneto v Makedonija», Duhovna Kultura (Sofia 1938) Χ<strong>Ι</strong>Χ/5, σσ. 136-<br />
145, για Έδεσσα σ. 139· Arhiv na G. S. Rakovski (Sofia 1957) 2, σσ. 130, 363, 401, 410, 425, 427, 433,<br />
436, 437, 443, 460, 461, 797, 822· τ. 3(1966), σσ. 106, 162, 193, 263, 314, 330, 339, 512, 538, 555, 605,<br />
606, 645, 646, 748, 802, 819, 849, 851· I. Traikov, Bratja Miladinovi. Prepiska, Sofia 1964· M. Arnaudov,<br />
Bratja Miladinovi, Život i deinost (1810, 1830-1868), Sofia 1969 (στο εξής: Bratja Miladinovi)· K.<br />
Ireček, Istorija na Bălgarite, Popravki ot samija avtor, Sofia 1839, σ. 420· Bratja Miladinovi, Bălgarski<br />
narodni pesni, Sofia 1961· Ταχιάος, ό.π., σσ. 25-39.
Change language