Π Ε Ρ Ι Ε ΧΟ Μ Ε ΝΑ
Π Ε Ρ Ι Ε ΧΟ Μ Ε ΝΑ
Π Ε Ρ Ι Ε ΧΟ Μ Ε ΝΑ
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
92 Κωνσταντίνος Γ. Σταλίδης<br />
ρικής <strong>Ε</strong>κκλησίας. 2. ζητούν στα σχολεία τους να διδάσκεται η βουλγαρική και η<br />
τουρκική γλώσσα, και μετά κάποια άλλη γλώσσα, αν κριθεί αναγκαίο. 3. ζητούν<br />
να τελείται η θεία λατρεία στους ναούς στη βουλγαρική γλώσσα 24 .<br />
<strong>Μ</strong>άλιστα οι βουλγαρίζοντες της Έδεσσας, τριάντα συνολικά, έφεραν στην<br />
Έδεσσα κάποιον παράνομο ιερέα από το Κιλκίς και στις 28 Οκτωβρίου 1870, έξι<br />
απ’ αυτούς είχαν παρουσιαστεί στον μητροπολίτη Αγαθάγγελο Α΄ και του ζήτησαν<br />
ν’ αναγνωρίσει τον ιερέα τους και να τους δώσει και μιαν εκκλησία, όπου θα ψάλλουν<br />
στα σλαβικά.<br />
Φυσικά ο Αγαθάγγελος Α΄ τους απάντησε ότι πρέπει πρώτα να δηλώσουν ότι<br />
αναγνωρίζουν την <strong>Ε</strong>κκλησία και τον ίδιον και ὅτι τὸ ζήτημά των εἶναι γλώσσης<br />
μόνον ζήτημα καὶ οὐχὶ θρησκευτικόν, καὶ τότε, ἀφοῦ γίνῃ σύσκεψις μετὰ τῶν<br />
προυχόντων τῆς πόλεως, ἂν θὰ κριθῇ εὔλογον, ἠμπορεῖ νὰ τοὺς δοθῇ ἄδεια 25 .<br />
Οι βουλγαρίζοντες όμως, με διάφορα προσχήματα, αρνήθηκαν κάτι τέτοιο και<br />
τα επεισόδια, σχετικά με τις εκκλησίες, συνεχίστηκαν 26 .<br />
Το θέμα της γλώσσας είχε κατανοήσει πολύ καλά ο τότε αξιωματικός του <strong>Ε</strong>λληνικού<br />
Στρατού Νεόκοσμος Γρηγοριάδης, ο οποίος, το έτος 1908, είχε αναλάβει, κατ’<br />
εντολήν, υπηρεσία ως διευθυντής 27 στο τότε Ἡμιγυμνάσιον Ἐδέσσης και ο οποίος,<br />
για το θέμα της γλώσσας, αναφέρει: Ζήτησα καὶ ἐπέμεινα στὸν Δεσπότη 28 νὰ μοῦ ἐπιτρέψει<br />
νὰ κάνω κήρυγμα στὴν ἐκκλησία. <strong>Ε</strong>ἴχαμε δύο ἐκκλησίες ἐμεῖς. Ὁ Δεσπότης<br />
ἐγέλασε χλευαστικὰ καὶ μοῦ εἶπεν· ἂν ἐπιμένεις σοῦ δίνω τὴν ἄδειαν. <strong>Μ</strong>ὰ μοῦ φαίνεται<br />
πὼς θὰ πέσεις ἔξω. Ἐγὼ ἐπέμεινα καὶ συμφωνήσαμε στὴν ἐκκλησία τῆς <strong>Μ</strong>ητρόπολης<br />
29 νὰ κηρύσσῃ ὁ Δεσπότης κάθε Κυριακὴ καὶ ἑορτή, κι’ ἐγὼ στὴν ἐκκλησία<br />
τῆς Ἁγίας Ἐλεούσης 30 . Ὅταν ἄρχισα τὸ κήρυγμα τὸ δικό μου, ἔγινε ἔκπληξις τοῦ<br />
ἀκροατηρίου γιατὶ ἐκήρυσσα στὴ δημοτικὴ τὴν ὁποία καταλάβαιναν ὅλοι. Καὶ<br />
ἄρχισε νὰ τρέχῃ κόσμος ποὺ νὰ μὴν τὸν χωρῇ ἡ μικρὴ ἐκκλησούλα τῆς Ἁγίας Ἐλεούσης,<br />
ἐγέμιζε καὶ τὸ προαύλιο ἀκροατὲς καὶ κατόπιν παρετήρησαν ὅλοι, ὅτι στὴ<br />
24. Macedonia. Dokuments and Material, Sofia 1978, σσ. 267-268, No 113.<br />
25. Καράντζαλης - Γόνης, ό.π., σσ. 62-66.<br />
26. Ό.π.<br />
27. Α. Mazarakis-Ainian, Mémoires, Thessaloniki 1979, σ. 60· <strong>Π</strong>. <strong>Π</strong>απατζανετέας, «Ὁ <strong>Μ</strong>ακεδονικὸς<br />
Ἀγών. Ἀπομνημονεύματα», Αρχείο <strong>Μ</strong>ακεδονικού Αγώνα <strong>Π</strong>ηνελόπης Δέλτα. Απομνημονεύματα,<br />
Θεσσαλονίκη, <strong>Ι</strong>.<strong>Μ</strong>.Χ.Α., 1984, σ. 251.<br />
28. <strong>Π</strong>ρόκειται για τον μητροπολίτη Στέφανο, για τον οποίο βλ. ενδεικτ. Κ. Γ. Σταλίδης, «Ο μητροπολίτης<br />
Στέφανος Δανιηλίδης (29 Ἰαν. 1904 - 13 <strong>Μ</strong>αΐου 1910)», εφ. <strong>Ε</strong>δεσσαϊκή, φ. 1548/1.5.1993, σ. 6<br />
έως φ. 1554/12.6.1993, σ. 6.<br />
29. Βλ. ενδεικτ. Κ. Γ. Σταλίδης, «Οι ιεροί ναοί της Αγίας Σοφίας και <strong>Π</strong>αναγίας της Γαβαλιωτίσσης<br />
στην Έδεσσα. <strong>Ι</strong>στορική συμβολή και συγκριτική θεώρηση», <strong>Π</strong>ρακτικά Α΄ <strong>Π</strong>ανελληνίου <strong>Ε</strong>πιστημονικού<br />
Συμποσίου. Η Έδεσσα και η περιοχή της. <strong>Ι</strong>στορία και <strong>Π</strong>ολιτισμός (Έδεσσα 4, 5 και 6 Δεκεμβρίου<br />
1992), Έδεσσα 1995, σσ. 185-209.<br />
30. Βλ. ενδεικτ. Ν. Γ. Τσαϊλακόπουλος, «Αρχαιότητες <strong>Ε</strong>δέσσης. ζ. Η Αγία <strong>Ε</strong>λεούσα», εφ. <strong>Ε</strong>λεύθερος<br />
Λόγος, φ. 18/24.2.1935, σ. 1· Γ. Κ. Σταλίδης, «Ο <strong>Ι</strong>ερός Ναός της <strong>Π</strong>αναγίας <strong>Ε</strong>λεούσας στην Έδεσσα<br />
(1817-1944)», <strong>Ι</strong>ΣΤ΄ <strong>Π</strong>ανελλήνιο Συνέδριο (26-28 <strong>Μ</strong>αΐου 1995), <strong>Π</strong>ρακτικά, τ. <strong>Ι</strong>ΣΤ΄, Θεσσαλονίκη<br />
1996, σσ. 255-268· Κ. Γ. Σταλίδης, «Κῶδιξ λογαριασμῶν ἐπιτρόπων τῆς Ἱερᾶς Ἐκκλησίας τῆς <strong>Π</strong>αναγίας<br />
Ἐλεούσης, Ἔδεσσα 1823 ἕως 1910», <strong>Ι</strong>Ζ΄ <strong>Π</strong>ανελλήνιο Συνέδριο (31 <strong>Μ</strong>αΐου-2 <strong>Ι</strong>ουνίου 1996), τ. <strong>Ι</strong>ζ΄,<br />
Θεσσαλονίκη 1997, σσ. 97-158.
Change language