Π Ε Ρ Ι Ε ΧΟ Μ Ε ΝΑ
Π Ε Ρ Ι Ε ΧΟ Μ Ε ΝΑ
Π Ε Ρ Ι Ε ΧΟ Μ Ε ΝΑ
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
218 <strong>Ι</strong>ωάννης <strong>Π</strong>απαλαζάρου<br />
Η στρατηγική σημασία της θέσεως διαφαίνεται και από το σχέδιο δράσεως των<br />
Βαρχοβιστών που προέβλεπε την εγκατάσταση στη <strong>Μ</strong>ακεδονία μεγάλων στρατιωτικών<br />
τμημάτων, συγκροτημένων και οργανωμένων στη Βουλγαρία. Για τον σκοπό<br />
αυτό έπρεπε άμεσα να καταληφθούν δύο υψίστης σημασίας στρατηγικοί χώροι: η<br />
περιοχή του Οστρόβου και η κοιλάδα του Στρυμόνα, ώστε να υπάρχει απόλυτος<br />
έλεγχος του ευρύτερου μακεδονικού χώρου 2 .<br />
Η Άρνισσα αναφέρεται στον Θουκυδίδη (Δ΄-128) ως πόλη της <strong>Ε</strong>ορδαίας, όπου<br />
κατέφυγε ο στρατηγός των Λακεδαιμονίων Βρασίδας το 424 π.Χ. υποχωρώντας<br />
από τη Λυγκιστίδα, στον πόλεμο κατά των <strong>Ι</strong>λλυριών. Για την επακριβή θέση της<br />
αρχαίας πόλης διαφωνούν οι <strong>Μ</strong>. Δήμιτσας, Kiepert και N. Hammond 3 .<br />
Η πόλη καταστρέφεται περί τα τέλη του 10ου αιώνα από τους Βουλγάρους και<br />
την ίδια εποχή οικίζεται από τους ίδιους και οχυρώνεται νησίδα της λίμνης, το<br />
Όστροβο (σλαβική λέξη ostrov: νησί). Σύντομα το οχυρό Όστροβο ή Οστροβός αναπτύχθηκε<br />
σε αξιόλογη ομώνυμη πολίχνη, όπως αναφέρεται από βυζαντινούς χρονικογράφους.<br />
Όταν η περιοχή κατακτήθηκε από τους Τούρκους (1385-1389), το Όστροβο<br />
έγινε έδρα αγροτικού δήμου (<strong>Μ</strong>ουδιρλίκι) και έδρα <strong>Ι</strong>εροδίκη. Διοικητικά υπαγόταν<br />
στον καζά των Βοδενών και εκκλησιαστικά στη <strong>Μ</strong>ητρόπολη <strong>Μ</strong>ογλενών. Από<br />
το 1798 όλα τα χωριά της περιοχής του Οστρόβου περιήλθαν στην κυριαρχία του<br />
αιμοσταγούς Αλή <strong>Π</strong>ασά των <strong>Ι</strong>ωαννίνων, με τα γνωστά επακόλουθα. Σώζονται επιστολές<br />
των κατοίκων της Τσέγανης (1803), του Οστρόβου (1810) και του Γραμματικού<br />
(1813), γραμμένες στα ελληνικά, με τις οποίες εκλιπαρούν από τον Αλή <strong>Π</strong>ασά<br />
την ευνοϊκή ρύθμιση κάποιων τοπικών εκκρεμοτήτων τους 4 .<br />
Κατά τη διάρκεια της <strong>Ε</strong>λληνικής <strong>Ε</strong>πανάστασης δεκάδες παλικαριών από τα<br />
χωριά της περιοχής συμμετείχαν στα σώματα των Αγγελή Γάτσου και Καρατάσου<br />
στα γεγονότα της Νάουσας και του Βερμίου. Από το Γραμματικό και την Κατράνιτσα<br />
ο Ναουσαίος οπλαρχηγός Καραμήτσος τον <strong>Μ</strong>άρτη του 1822 στρατολόγησε 250<br />
νέους εθελοντές για τις επιχειρήσεις της Νάουσας. Κι ενώ εκινείτο προς το Βέρμιον,<br />
συνεπλάκη επί πεντάωρο με 1.000 Γιουρούκους και Γενίτσαρους στη θέση <strong>Μ</strong>ουχαρέμ<br />
Χάνι κοντά στην Άρνισσα. Ήρθε σώμα με σώμα με τους Τούρκους και μόλις<br />
κατάφερε να ξεφύγει, αφού έχασε τρεις από τους άνδρες του. Στράφηκε οργισμένος<br />
κατά της τουρκικής συνοικίας του γειτονικού Γραμματικού, έτοιμος να την πυρπολήσει,<br />
αλλά οι Τούρκοι, ειδοποιημένοι, είχαν διαφύγει προς την Κατράνιτσα 5 .<br />
Η ελληνική παιδεία και το θρησκευτικό συναίσθημα ήταν έντονα καλλιεργημένα<br />
στους κατοίκους της περιοχής, αν κρίνουμε από τους ναούς πολλών οικισμών<br />
που είναι κτίσματα του 17ου,18ου και 19ου αιώνα και διατηρούνται μέχρι σήμερα 6 :<br />
2. Ἱστορία τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους, Ἐκδοτική Ἀθηνῶν, τ. <strong>Ι</strong>Δ΄, Ἀθῆναι 1970, σ. 226· Douglas<br />
Dakin, <strong>Μ</strong>ακεδονικός Αγώνας, εκδ. Αθηνών-<strong>Ε</strong>.<strong>Μ</strong>.Σ., Αθήνα 1985, σ. 26.<br />
3. <strong>Μ</strong>εγάλη Ἑλληνική Ἐγκυκλοπαίδεια, τ. <strong>Ε</strong>΄, σ. 633.<br />
4. <strong>Ε</strong>ὐστ. Στουγιαννάκης, Ἱστορία <strong>Π</strong>όλεως Ναούσης, Ἔδεσσα 1924, σ. 74· Γ. Τουσίμης, περ.<br />
Ἐδεσσαϊκά Χρονικά, τ. 4/1973.<br />
5. Στουγιαννάκης, ὅ.π., σ. 146.
Change language