Π Ε Ρ Ι Ε ΧΟ Μ Ε ΝΑ
Π Ε Ρ Ι Ε ΧΟ Μ Ε ΝΑ
Π Ε Ρ Ι Ε ΧΟ Μ Ε ΝΑ
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>Π</strong>εράσματα καί ὁδηγοί τοῦ <strong>Μ</strong>ακεδονικοῦ Ἀγῶνος 159<br />
25 Ἀπριλίου 1905 ἀπό τουρκικό ἀπόσπασμα καί πῆρε τήν κατεύθυνση νότια πρός<br />
τό χωρίο Καβάκι (Λευκούδα) καί μεταξύ τοῦ διαδρόμου τῶν λιμνῶν Βόλβης καί<br />
Ἁγ. Βασιλείου κατευθύνθηκε στά Βασιλικά, ἀλλά στό χωρίο Λιβάδι δέχθηκε νέα<br />
τουρκική ἐπίθεση καί κατέφυγε στή <strong>Μ</strong>ονή τῆς Ἁγίας Ἀναστασίας Φαρμακολυτρίας<br />
καί μέσῳ Θεσσαλονίκης ἐπέστρεψε στήν Ἀθήνα. Ἔτσι ἀπέτυχε ἡ προσπάθεια<br />
ἐγκαταστάσεως ἑλληνικοῦ ἀνταρτικοῦ σώματος στήν περιοχή Νιγρίτας-Σερρών 15 .<br />
Θαλάσσιο δρομολόγιο ἀκολούθησε τό σῶμα τοῦ ἀνθυπολοχαγοῦ <strong>Π</strong>απαγακῆ,<br />
μέ δέκα πέντε ἄνδρες καί τόν λοχία <strong>Π</strong>απατζανετέα ἔφθασε στά μέσα <strong>Μ</strong>αρτίου 1907<br />
στήν κάτω λίμνη Γιαννιτσῶν· ξεκίνησε ἀπό τό Τσάγεζι μέσῳ τοῦ ποταμοῦ Λουδία 16 .<br />
Ἀλλά τό πλέον ἀσφαλές θαλάσσιο δρομολόγιο ἦταν αὐτό Στόμιο-Θερμαϊκός, ἀπ’<br />
ὅπου κανείς ἀπέφευγε τίς δυσκολίες τοῦ ὀρεινοῦ ὄγκου τοῦ Ὀλύμπου. Τό Τσάγεζι<br />
(Στόμιο) ἦταν ἄλλωστε κρίσιμο στρατηγικό σημεῖο καί τό ἑλληνικό κράτος συνέστησε<br />
εἰδική ὑπηρεσία, ἡ ὁποία ἄρχισε νά συγκεντρώνει μεγάλες ποσότητες ὅπλων<br />
καί πυρομαχικῶν.<br />
Ὁ Γεώργιος Τσόντος-Βάρδας στό ἡμερολόγιό του περιγράφει τή δεύτερη, κατά<br />
σειράν, νομίζω, ἄνοδό του στή <strong>Μ</strong>ακεδονία τόν Ἰούνιο τοῦ 1906. Σημειώσαμε, παραπάνω,<br />
τήν πρώτη παρουσία του στή <strong>Μ</strong>ακεδονία ἀπό τόν Νοέμβριο τοῦ 1904. Καί<br />
σ’ αὐτήν τήν περίπτωση, ὁ Κρητικός <strong>Μ</strong>ακεδονομάχος εἶναι πολύ περιγραφικός στό<br />
ἡμερολόγιό του, ἀπό τό ὁποῖο παρακολουθοῦμε, στίς γενικές γραμμές του, τούς<br />
πλέον χαρακτηριστικούς σταθμούς τοῦ δρομολογίου του. Ἀπό τόν Βόλο ἔφθασε<br />
στά Τρίκαλα καί ἀπ’ ἐκεῖ, στίς 6 Ἰουνίου 1906 στή <strong>Μ</strong>ονή Βησσαρίωνος (Ντοῦσκο),<br />
κοντά στό χωρίο <strong>Π</strong>όρτα· στίς 7 Ἰουνίου ἀνεχώρησε γιά τήν Καλαμπάκα, στίς 8<br />
ἐπανῆλθε στά Τρίκαλα, στίς 10 Ἰουνίου ἀπεφάσισε νά μεταβεῖ μέ τούς ἄνδρες του<br />
στό <strong>Ρ</strong>ίγκλοβο κοντά στό Γάβροβο, σκεπτόμενος νά ἀκολουθήσει ἐκεῖθεν τό δρομολόγιο<br />
πρός χωρία Φυλή καί <strong>Π</strong>αλαιόκαστρο. <strong>Π</strong>άντως, στίς 13 Ἰουνίου 1906 πλησίασε<br />
τήν ὁροθετική γραμμή κοντά στό γνωστό, καί ἀπό ἄλλες παρόμοιες περιπτώσεις,<br />
Βελεμίστι καί στίς 14 - 15 τοῦ ἰδίου μηνός κατευθύνθηκε πρός τό χωρίο Ὄστροβο,<br />
γιά νά φθάσει, πάντα μέ τούς ἄνδρες του, στό Γεωργίτσι. Στίς 16 Ἰουνίου ἔφθασαν<br />
στό χωρίο ζαπάντε, ὅπου πληροφορήθηκαν τήν ἔξοδο ἀπό τό χωρίο Κηπουριό<br />
τουρκικοῦ στρατοῦ καί ἀφοῦ κατῆλθαν καί ἀνῆλθαν τίς ἀπότομες ὄχθες τοῦ Βενέτικου,<br />
σταμάτησαν στίς 7.30 μ.μ. στό χωρίο ζάλοβο μέ σκοπό νά κινηθοῦν πρός τό<br />
<strong>Π</strong>αλιοχώρι, ἀλλά ἡ κίνηση τουρκικοῦ στρατοῦ στήν περιοχή του τούς ἀνάγκασε νά<br />
κατευθυνθοῦν πρός τό Σπήλαιο (17 Ἰουνίου 1906) καί τήν ἑπομένη πρός τό χωρίο<br />
Τίτσα· εἶχαν εἰσέλθει πλέον στό ἔδαφος τῆς <strong>Μ</strong>ακεδονίας. Ὁδηγοί ἦσαν οἱ γνωστοί<br />
15. Ὁ <strong>Μ</strong>ακεδονικὸς Ἀγών, ἔκδ. Γ.<strong>Ε</strong>.Σ./Δ.<strong>Ι</strong>.Σ., ὅ.π., σ. 173. Ὁ <strong>Μ</strong>ακεδονικός Ἀγώνας, ἔκδ. <strong>Ι</strong>.<strong>Μ</strong>.Χ.Α.,<br />
ὅ.π., σ. 210, ὅπου ἀπαξιωτικές κρίσεις γιά τόν Νταφώτη. Διαφορετικό δρομολόγιο δίδει γιά τόν Νταφώτη<br />
- <strong>Μ</strong>πουκουβάλα ἡ Ἀγγελική <strong>Μ</strong>εταλλινοῦ, ὅτι δηλαδή ἀπό τό Τσάγεζι ἔφθασαν στόν Ἅγιο Νικόλαο<br />
Χαλκιδικῆς μέ ὁδηγό τόν ὁπλίτη Κατσαντώνη ἀπό τό Ἀσβεστοχώρι καί ὅτι ἡ ἀτυχής μάχη ἐδόθη<br />
στή <strong>Μ</strong>ονή τῆς Ἁγίας Ἀναστασίας Φαρμακολυτρίας· ὁ <strong>Π</strong>αν. <strong>Μ</strong>αυρίκος, «Κώστας <strong>Μ</strong>πουκουβάλας», Α΄<br />
<strong>Π</strong>ανελλήνιο Ἱστορικό Συνέδριο, Ὁ Ἀγώνας στόν Βάλτο τῶν Γιαννιτσῶν, Γιαννιτσά 8-10 <strong>Μ</strong>αΐου 1998,<br />
Δῆμος Γιαννιτσῶν - Ἑταιρεία <strong>Μ</strong>ακεδονικῶν Σπουδῶν, σσ. 101-102, γράφει ὅτι ὁ <strong>Μ</strong>πουκουβάλας<br />
διέφυγε καί προχώρησε πρός τή λίμνη τῶν Γιαννιτσῶν. Βλ. χάρτη ἀριθ. 3/4.<br />
16. Ὁ <strong>Μ</strong>ακεδονικὸς Ἀγών, ἔκδ. Γ.<strong>Ε</strong>.Σ./Δ.<strong>Ι</strong>.Σ., ὅ.π., σ. 259. Βλ. χάρτη ἀριθ. 1/5.
Change language