Π Ε Ρ Ι Ε ΧΟ Μ Ε ΝΑ
Π Ε Ρ Ι Ε ΧΟ Μ Ε ΝΑ
Π Ε Ρ Ι Ε ΧΟ Μ Ε ΝΑ
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
70 Σπυρίδων Σφέτας<br />
εξασφαλίσει επισκοπικές θέσεις στη <strong>Μ</strong>ακεδονία. Η επίσημη Βουλγαρία την περίοδο<br />
της διακυβέρνησης του ηγεμόνα Aleksander Battenberg (1879-1886) άφηνε αόριστα<br />
να εννοηθεί ότι δεν απέρριπτε προκαταβολικά την ιδέα της κατανομής της <strong>Μ</strong>ακεδονίας<br />
σε σφαίρες ελληνικής και βουλγαρικής επιρροής, αλλά επικαλούνταν πάντα την<br />
«εθνολογική γραμμή», χωρίς όμως να τη συγκεκριμενοποιεί. <strong>Ε</strong>κτός των παραλίων, η<br />
Βουλγαρία φαινόταν γενικά απρόθυμη να αναγνωρίσει ελληνικές διεκδικήσεις στη<br />
μακεδονική ενδοχώρα. Η πραξικοπηματική προσάρτηση της Ανατολικής <strong>Ρ</strong>ωμυλίας<br />
από τη Βουλγαρική Ηγεμονία (Σεπτέμβριος 1885) και η εφαρμοσθείσα πολιτική του<br />
εκβουλγαρισμού των <strong>Ε</strong>λλήνων ψύχραναν περισσότερο τις σχέσεις Αθήνας-Σόφιας.<br />
Η πολιτική της διατήρησης καλών σχέσεων με την Οθωμανική Αυτοκρατορία που<br />
εγκαινίασε ο Βούλγαρος <strong>Π</strong>ρωθυπουργός Stefan Stambulov (1887-1894) αποσκοπούσε<br />
στη βουλγαρική διείσδυση στη <strong>Μ</strong>ακεδονία μέσω της έκδοσης σουλτανικών<br />
βερατιών για Βούλγαρους επισκόπους και της κατασκευής της σιδηροδρομικής<br />
γραμμής Σόφιας-Κιούστεντιλ-Σκοπίων. Ο Stambulov αντιτάχθηκε στα ρωσικά σχέδια<br />
μετατροπής της Βουλγαρίας σε ρωσικό προτεκτοράτο και έτσι δεν αποκαταστάθηκαν<br />
οι ρωσο-βουλγαρικές διπλωματικές σχέσεις που διακόπηκαν στις 6 Νοεμβρίου<br />
1886, μετά την αποπομπή του Battenberg (Αύγουστος 1886) και την απόρριψη<br />
από τους Βούλγαρους του υποψηφίου της <strong>Ρ</strong>ωσίας ως ηγεμόνα της Βουλγαρίας,<br />
του γεωργιανού πρίγκιπα Nikolaj Migrieli. Η Βουλγαρία θα αποβεί το πεδίο του<br />
ανταγωνισμού Αυστρο-Ουγγαρίας-<strong>Ρ</strong>ωσίας. Λόγω ρωσικού βέτου η Υψηλή <strong>Π</strong>ύλη<br />
δεν αναγνώρισε τον Ferdinand του Σαξωνικού Κοβούργου ως ηγεμόνα της Βουλγαρίας,<br />
τον οποίο είχε εκλέξει η <strong>Μ</strong>εγάλη Βουλγαρική <strong>Ε</strong>θνοσυνέλευση (6.7.1887). Oι<br />
απειλές του Stambulov ότι θα εκδιώξει τους Έλληνες <strong>Μ</strong>ητροπολίτες από τη Βουλγαρία<br />
και δεν θα καταβάλει στην Υψηλή <strong>Π</strong>ύλη τον φόρο της Ανατολικής <strong>Ρ</strong>ωμυλίας,<br />
η κρίση στις σχέσεις Οικουμενικού <strong>Π</strong>ατριαρχείου και Υψηλής <strong>Π</strong>ύλης λόγω του γνωστού<br />
προνομιακού ζητήματος, η δυσαρέσκεια του Αβδούλ Χαμίτ από τις ταραχές<br />
στην Κρήτη (1889) και σε τελική ανάλυση η υποστήριξη της Βιέννης συνετέλεσαν<br />
ώστε το 1890 οι Βούλγαροι να αποκτήσουν εξαρχικούς επισκόπους στα Σκόπια<br />
και την Αχρίδα. Το πλήγμα που υπέστη το Οικουμενικό <strong>Π</strong>ατριαρχείο ήταν ισχυρό,<br />
διότι de-jure η Υψηλή <strong>Π</strong>ύλη αναγνώριζε τη δικαιοδοσία της βουλγαρικής <strong>Ε</strong>ξαρχίας<br />
στη <strong>Μ</strong>ακεδονία. Το 1894 οι Βούλγαροι απέκτησαν επίσης εξαρχικούς επισκόπους<br />
στα Βελεσσά και το Νευροκόπι. Ο Stambulov προωθούσε κυρίως το εκπαιδευτικόεκκλησιαστικό<br />
βουλγαρικό έργο στη <strong>Μ</strong>ακεδονία, εκτιμώντας ότι έπρεπε πρώτα να<br />
διαμορφωθεί βουλγαρική εθνική συνείδηση, και απέρριπτε κάθε πρόωρη επαναστατική<br />
ενέργεια που θα επιδείνωνε τις σχέσεις της Βουλγαρίας με την Οθωμανική<br />
Αυτοκρατορία. Οι επιτυχίες στο εκκλησιαστικό είχαν ενισχύσει την πεποίθηση των<br />
βουλγαρικών πολιτικών παραγόντων ότι το <strong>Μ</strong>ακεδονικό ήταν βουλγαρικό ζήτημα<br />
και μια χαμένη υπόθεση για τους Έλληνες και τους Σέρβους. Έτσι, οι βουλγαρικές<br />
κυβερνήσεις απέρριπταν κάθε συζήτηση για κατανομή της <strong>Μ</strong>ακεδονίας σε σφαίρες<br />
επιρροής και επιδίωκαν μονάχα τη λύση της αυτονομίας ως μέσου προσάρτησης<br />
στη Βουλγαρία, κατά το παράδειγμα της Ανατολικής <strong>Ρ</strong>ωμυλίας. Αλλά στη βουλγαρική<br />
πολιτική σκηνή δεν ήταν αμελητέα η επιρροή των Βουλγαρομακεδονικών<br />
κύκλων. Ένα σημαντικό τμήμα των αξιωματικών του βουλγαρικού στρατού προ-