Nr 607, grudzień 2005 - Znak

TEMAT MIESIĄCA
Gdy wypowiedział tę prośbę, raczył odezwać się Wzniosły: „Będę
chronić twój ród!”. A powstawszy, wydobył z rozpadliny w zboczach
góry Sumeru 14 nasiona jęczmienia, pszenicy, grochu, gryki i so-ba 15
i cisnął je na ziemię. I miejsce to, bez uprawy, napełniło się urodzajem.
Wtedy małpierz-Bodhisattwa powiódł tam małpiątka i pokazawszy
im urodzaj, powiedział: „Jedzcie, oto jedzenie z Wysokiej Góry!”.
A gdy małpiątka zjadły to pożywienie i nasyciły się, ich włosy stały się
krótkie, takoż ich ogony; nauczyły się mówić i zmieniły się w ludzi.
Jadły to, co zrodziła nieuprawiana ziemia, odziewały się zaś w liście
drzew. W taki oto sposób mieszkańcy Śnieżnego Tybetu, wywodząc
się od ojca-małpierza i matki-górskiej wiedźmy, dwojakiego są rodu:
te, które wdały się w ojca, małpierza-Bodhisattwę, odznaczają się wielką
wytrzymałością, miłosierdziem i pilnością, znajdują upodobanie w pobożności
i uprzejmej mowie, a wysłowienie ich jest piękne; taki był
ród z ojca. Te zaś, które wdały się w matkę, górską wiedźmę, były
pożądliwej i popędliwej natury, rozmiłowane w handlu i zysku, wielce
przekorne i namiętne. Lubiły się śmiać, a ciała i dusze miały bardzo
silne. Nawet przez chwilę niezdolni wytrwać w bezczynności, z głowami
zawsze pełnymi różnych myśli, w działaniu zręczni i szybcy,
hołubiący pięć trucizn 16 , radujący się, gdy słyszą o występkach innych
ludzi – tacy są ci z rodu matki, gniewni i popędliwi.
A potem góry pokryły się lasami, wszystkie zaś rzeki napełniły
się wodą. I uczynił się otwór w ziemi, dokąd spłynęły wszystkie wody
i znikły w otchłani. Później wszystkie równiny zmieniły się w pola
i powstało wiele miast. Niedługo potem królem Tybetu został gŃa’-
-K‘ ri. Taki był początek króla i poddanych.
Przekład z tybetańskiego, przypisy i komentarz
Ireneusz Kania
14
Najważniejsza ze świętych gór w mitologii indyjskiej, znajduje się bowiem w centrum
świata i sięga niebios (a więc pełni rolę axis mundi).
15
Nie wiadomo dokładnie, o jakie zboże chodzi. W świetle długoletnich badań etnobotanicznych
prowadzonych przez prof. T. Marszewskiego z UJ wydaje się, że mogłaby
to być kukurydza (obecna więc w Starym Świecie jeszcze przed odkryciem Ameryki!).
16
Według buddystów są to trucizny moralne: żądza, nienawiść, ignorancja, pycha,
zawiść.
95