Ocena postępowania diagnostycznego i terapeutycznego w ...

Translokacje w chłoniakach z dojrzałych limfocytów B
Największe zmiany cytogenetyczne zachodzą w chłoniakach z dojrzałych limfocytów B.
W populacji dziecięcej dotyczy to chłoniaka Burkitta i DLBCL.
W patogenezie chłoniaka Burkitta kluczowe znaczenie ma aktywacja onkogenu c-myc.
Najczęściej występuje translokacja t(8;14)(q24;q32) (85% przypadków BL), w wyniku której
onkogen c-myc zostaje przeniesiony w region promotora genu kodującego łańcuchy cięŜkie
immunoglobulin (IGH) na chromosomie 14, rzadziej (10%) w region genu dla łańcuchów
lekkich λ (IGL) na chromosomie 22 - t(8;22)(q24;q11), czy genu dla łańcuchów lekkich κ
(IGK) na chromosomie 2 - t(2;8)(p12;q24) stanowiąca około 5%. Skutkuje to aktywacją
protoonkogenu c-myc i zwiększoną ekspresją jego produktu białkowego – białka c-Myc
stymulującego procesy proliferacji limfocytów poprzez aktywację fazy G2 cyklu
komórkowego [105]. Translokacje onkogenu c-myc towarzyszą głównie chłoniakowi Burkitta
[92], rzadziej DLBCL (15%) czy B-ALL [106, 107].
W około 30% przypadków chłoniaka typu DLBCL stwierdza się translokację
t(14;18)(q32;q21), w wyniku której dochodzi do nadekspresji inhibitora apoptozy, genu bcl-2,
znajdującego się na chromosomie 18q21. WzmoŜona synteza białek Bcl-2 zapobiega
programowanej śmierci limfocytów B, a więc działa jak czynnik immortalizujący komórki B,
niezaleŜnie od sygnałów promujących apoptozę [92]. Nieco rzadziej stwierdza się
translokacje t(8;14)(8q24;14q32) i t(3q27;14q32), zaburzające ekspresję genów c-myc (8q24)
i bcl-6 (3q27) [106,107]. Białko Bcl-6, poprzez działanie supresyjne na proces apoptozy,
pozwala na przeŜycie komórkom z niewielką ilością pęknięć DNA. Nadekspresja Bcl-6
związana z translokacją onkogenu bcl-6 z chromosomu 3 (3q27) w pobliŜe genów dla
łańcuchów cięŜkich IGH - t(3;14) lub lekkich IGL t(3;22) i IGL t(2;3) moŜe prowadzić do
przeŜywania komórek pomimo istniejących zaburzeń w obrębie DNA i ich zwiększonej
proliferacji [108]. Translokacje te są wykrywane w 30-40% przypadków chorych z DLBCL
[109].
Translokacje w chłoniakach T-komórkowych
W chłoniakach T-komórkowych typowym przykładem translokacji jest t(2;5)(p23;q35),
częsta w przypadku ALCL, skutkująca pojawieniem się białka hybrydowego (fuzyjnego)
NPM-ALK. Na skutek fuzji NPM-ALK, ALK posiada konstytutywną aktywność kinazy
tyrozynowej co moŜe skutkować fosforylacją substratów mitogennych i prowadzić do
transformacji nowotworowej [110].
W TLBL, najczęstszym chłoniaku z komórek T w populacji dziecięcej, dochodzi do wielu
zaburzeń cytogenetycznych, obejmujących liczne protoonkogeny (TAL1, TAL2, LMO1,
18