Ocena postępowania diagnostycznego i terapeutycznego w ...

ak zahamowania syntezy DNA, czyli. zjawisko tzw. radioopornej syntezy DNA (ang.
Radioresistant DNA synhesis; RDS) [14]. W 1985 roku Seemanová i wsp. [15] opisali jako
nowy zespół chorobowy (Seemanová syndrome II) kilkoro pacjentów z małogłowiem i
niedoborami odporności, u których często występowały nowotwory. Równolegle
przeprowadzone testy in vitro w komórkach pacjentów holenderskich i czeskich wykazały, Ŝe
dotknięci oni byli tą samą chorobą [16].
W ciągu prawie 30 lat od momentu zidentyfikowania zespołu Nijmegen jako nowej
jednostki chorobowej dokonał się ogromny postęp. Sklonowano gen NBS1 (zgodnie z obecną
nomenklaturą NBN) oraz zidentyfikowano dziedziczne mutacje będące podłoŜem zachorowań
na NBS, co umoŜliwiło wgląd w molekularną patogenezę choroby [17,18].
Wykazano takŜe częstsze występowanie NBS w Europie Środkowej i Wschodniej niŜ
w innych częściach świata [15,19,20,21]. W populacji słowiańskiej wykryto mutację
załoŜycielską (ang. founder effect) polegającą na utracie 5 nukleotydów w egzonie 6. genu
NBN, c.657_661del5, która okazała się być przyczyną ponad 90% zachorowań [10]. W trzech
populacjach: polskiej, czeskiej i ukraińskiej, w których zidentyfikowano najwięcej pacjentów
z NBS częstość występowania heterozygotycznego nosicielstwa tej mutacji oszacowano na
~0,5% [18].
Pierwsza grupa 11 polskich pacjentów z zespołem Nijmegen została opisana w roku
1995 [19]. Obecnie w Polskim Rejestrze Chorych z NBS prowadzonym w Poradni
Genetycznej IPCZD znajdują się dane 120 pacjentów [inf. własna, 2010], którzy stanowią
około połowę pacjentów zidentyfikowanych na świecie [Rejestr ESID – inf. własna].
1.1.2. Manifestacja kliniczna zespołu Nijmegen
Na obraz kliniczny zespołu Nijmegen składają się: małogłowie z charakterystycznym
wyglądem twarzy (niskie, pochyłe czoło, wydatny nos, cofnięta broda), niedobór wzrostu i
masy ciała, nawracające infekcje spowodowane złoŜonymi niedoborami odporności oraz
niezwykła predyspozycja do rozwoju nowotworów złośliwych, zwłaszcza wywodzących się z
układu limfoidalnego [11,12,15,20,21,22,23].
Małogłowie jest wiodącym objawem zespołu Nijmegen, obecnym praktycznie u
wszystkich pacjentów w chwili urodzenia lub wkrótce po, z pojedynczymi wyjątkami [20,24],
ale opisywano takŜe wodogłowie i zaburzenia rozwojowe mózgu pod postacią schizencefalii,
torbieli pajęczynówkowych, czy pachygyrii [11,25]. Mimo wybitnego małogłowia u chorych
z NBS nie występują objawy neurologiczne, ani opóźnienie rozwoju psychoruchowego, a
rozwój intelektualny w pierwszych latach Ŝycia z reguły mieści się w granicach szerokiej
8