Nr 562, marzec 2002 - Znak
Nr 562, marzec 2002 - Znak
Nr 562, marzec 2002 - Znak
- No tags were found...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
~ ZDARZENIA - KSII\ZKI - LUDZIE<br />
nalnej (1933), ktorej Mackiewicz byl wspolautorem. (Wydawnictwo<br />
Kontra wznowilo t~ ksiqik~ kilka lat temu w opracowaniu Wadawa<br />
Lewandowskiego).<br />
Autor ksiqiki podjql si~ proby obrony emigracyjnej publicystyki<br />
Mackiewicza. \X1ywody te nie trafiajq mi do przekonania, choc Lewandowski<br />
stara si~ ostabic radykalizm poglqdow pisarza. Odnosz ~ wraienie,<br />
ie autor Drogi donikqd w wielu tekstach zabrnqt jednak w slepy<br />
zaulek. Artykuly polityczne Mackiewicza zdradzajq post ~ pujqce z aw ~<br />
ienie perspektywy, bezradnosc wobec nowych sytuacji i faktow. Pisarz<br />
negowal sens opozycji demokratycznej w krajach komunistycznych,<br />
uwaiajqc, ie jest ona ruchem reformistycznym, nie walczy z komunizmem,<br />
lecz stara si~ go zhumanizowac, poprawic; niewykluczone, ie<br />
w ogole sterowana jest przez parti~ komunistycznq. Na przyklad NSZZ<br />
"SolidarnosC" w 1981 - glosil Mackiewicz - zamiast obalic system,<br />
staje si~ jego cZ~Sciq, akceptuje dyktat partii, iqda tylko reform. Ko<br />
Sciol zas wyspecjalizowal si~ we wspolpracy z komunistami, nie rozumiejqc,<br />
ie tego wroga oblaskawic si~ nie da, i.e trzeba go zwalczac na<br />
kaidym kroku etc., etc. Autor znakomitych powieSci realistycznych,<br />
swietny psycholog i wnikliwy obserwator iycia spolecznego nie potrafil<br />
zdobyc si~ na dystans wobec wlasnego przeiywania problemu komunizmu.<br />
Nie napisat ani jednego utworu ideologicznego, ani jedna<br />
powidc Mackiewicza nie szelesci papierem, nie obwieszcza jak megafon<br />
propagandowych hasel i frazesow; Mackiewicz-pisarz wyszedl z tej<br />
proby zwyci~sko, Mackiewicz-publicysta nie osiqgnql tego poziomu,<br />
odmowil analizy rzeczywistoSci, formulowal bezsensowne iqdania (np.<br />
zaprzestania pomocy emigracji dla opozycji w kraju). W 1977 pisal:<br />
"z »Wielkiej Emigracji« Mickiewiczowskiej przeistaczamy si~ w Bucharino-Trockistowskq".<br />
Przecieramy oczy ze zdumienia: czy to moiliwe,<br />
aby znakomity Mackiewicz pisal takie glupstwa Ze po kilk ud ziesi~ciu<br />
latach pobytu na emigracji nie rozpoznal calej jej bezsilnosci, ie<br />
odrzucal najwainiejsz,! dla emigracji politycznej strategi~ inspirowania<br />
kraju i wspoldzialania z krajowq opozycjq Waclaw Lewandowski<br />
odpowie, ie znow dokonuj~ sztucznego podzialu na Mackiewicza-pisarza<br />
i Mackiewicza-publicyst~. Tak, bo nie mog~ si~ pogodzic z tym,<br />
ie ten sam czlowiek napisal Drog donikqd czy Nie trzeba glosno mowic,<br />
naleiqce do najwainiejszych polskich powiesci II polowy XX wieku,<br />
i tekst gloszqcy, ie wszystkie "zmiany kursu" w krajach komunistycznych,<br />
wszystkie rewolucje, Pazdziernika 1956 i "SolidarnoSci" nie<br />
wylqczajqc, to prowokacje partii. Jak widac, lylackiewicz pisal 0 poli<br />
136
Change language