Nr 562, marzec 2002 - Znak
Nr 562, marzec 2002 - Znak
Nr 562, marzec 2002 - Znak
- No tags were found...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
TEMATY _____ _ ___ [ REFLEKSJE<br />
_ _ _ ____ _ ______ J _ _ ______ __ _____ _ _______ _ _ ____ _____ _ ___ ____ _____ _______ _ _<br />
Gatunek stanowi najniisze piytro piramidy obserwacyjnej. 0 stopieD.<br />
wyiej sytuuj'l siy: narod, plemiy, grupa etniezna i wyznaniowa.<br />
U Ka puSciD.skiego Rosjanie pojawiaj'l siy obok szyitow i fedainow, Japonezyey<br />
obok Gruzinow, Ormian, Baszkirow ezy Grekow, Amerykanie<br />
obok plemion afrykanskieh: Langi, AehCli, Ka- Gatunek, p lemit( Sq<br />
kwa, Bari, Togo, Busoga ezy Nandi. Nie ehodzi tyl- niczym, jesli n ie<br />
ko 0 wyliezanky dziwnych, egzotycznych nazw, ale wdr apiemy sit( na<br />
o to, by poznac miano, ktorym narod sam siebie szczyt piramidy, by<br />
oehrzeit, jego symboliezne Imiy. Bo dopoki je pa- zobaczyc jednostkt(. <br />
m i~ tamy, nar6d istnieje w swej odrybnoSci kulturowej,<br />
mentalnej, w swym bogaetwie duehowym. Dekalog KapuScin<br />
skiego jest jasny i bezkompromisowy: nigdy nie zapominaj Imienia iad<br />
nego narodu, jdli nie eheesz zuboiyc sam siebie jako reportera <br />
i ezlowieka. Zawsze szanuj wol~ najmniejszej nawet grupy, jdli nazywa <br />
siebie wlasnym Imieniem - bo to znaczy, ie szuka swej toisamosei. Ni<br />
gdy nie ezyn z Imienia pretekstu do mordu i gwalcenia praw innyeh. <br />
Pi~tnuj naejonalizm. Piytnuj fanatyzm. <br />
Gatunek, plemiy - sprawy waine. Niezym s'l jednak, jeSli nie wdrapiemy<br />
si~ na szezyt piramidy, by zobaezyc jednostk~. Zasada detalu glosi<br />
przeeiei, ii kaide konkretne istnienie jest fenomenem, bez ktorego<br />
narodowi czy rasie brak raeji bytu. St'ld tei katalogi nazwisk ludzi wybitnyeh<br />
i dostrzeionyeh w t1u mie, artystow i pueybut6w, bogaezy i n~dzarzy.<br />
Pamiytaj imiy jednostki - ono wybiera j'l z masy jako istnienie<br />
autonomiezne i niepowtarzalne. To wlasnie pragnienie zrozumienia przez<br />
szezegol sprawilo, ie cesarz Hajle Sellasje oraz szach Iranu stali siy pretekstem<br />
do powstania ksiqzek, a Tania z Workuty i stary Indianin na<br />
meksykanskiej pustyni odkryei zostali jako ei, kt6rzy posiedli m'ldrosc<br />
("Ojeze - odezwalem siy w koneu - tu nie rna iadnej rzeki. - Stary milezal.<br />
- Sy nu - odpad po ehwili - ja jestem rzek'l i nie mog~ siy przeplyn'lC",<br />
WF).<br />
U Kapuseinskiego obserwator bywa rowniez obserwowany - przez<br />
samego siebie. W Lapidariach znajdujemy pewien epizod, ktory przytrafil<br />
si~ pisarzowi podezas zwiedzania Oksfordu. Nie zobaezyl nie z ealego<br />
rzadkiej urody kompleksu arehitektonicznego, nie uslyszal nie z wyezerpuj'lcyeh<br />
objasnien profesora - wszystko przeslonilo mu nagie udo<br />
odpoczywaj'leej na trawniku turystki. Jeden rueh nogi kobiecej przekre<br />
93
Change language