Nr 562, marzec 2002 - Znak
Nr 562, marzec 2002 - Znak
Nr 562, marzec 2002 - Znak
- No tags were found...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
TEMAT MlESII\CA<br />
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -t - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - <br />
nymi komentarzami chwi l ~ po opublikowaniu, ale tez wywady<br />
ogromny wplyw na mysl teatraln,! w Polsce w calym na st~p nym stuleciu.<br />
Studium 0 "Hamlecie", traktowane pozniej przez laboratoryjne<br />
zespoly teatralne (Redu t~, Grotowskiego) jako "ewangelia polskiego<br />
teatru", bylo zreszt'! jednym z najpowazniejszych argumentow<br />
o r~down ik ow Wyspianskiego walcz,!cych 0 oddanie mu<br />
stanowiska dyrektora krakowskiego Teatru M iejskiego. I ono okazalo<br />
si~ argumentem bezskutecznym. Pisarz znowu nie dostal warsztatu,<br />
ktory bylby calkowicie podporz,!dkowany jego zamierzeniom<br />
tworczym.<br />
Mozna wi~c uznac, ze tylko splot wielu bardzo niekorzystnych<br />
okolicznoSci sprawil, ze dzis mowimy 0 Wyspianskim przede wszystkim<br />
jako 0 ~ ra~ a top i sarzu i .w. doda.tku cz~sto.<br />
zdarza s~~, ze ~ ad a~z.e, a. I. ms c~lllzator zy,<br />
pOlr y~owa lll s~b h wos~Ia~ll }ego J~zyka. ~ o-<br />
etycklego, usdu!,! oddzleiIc pisarza od WIZJOnera<br />
teatru i tym samym neguj,! wartosc myslow,!<br />
i artystyczn,! jego literackiego dorobku.<br />
Wygl,!da w i ~c tak, jakbysmy dzis mieli do czynienia<br />
z najslabsz,! stron'! osobowoSci Wyspianskiego,<br />
ktorego niekwestionowany talent<br />
powinien spelnic si~ w innych dziedzinach<br />
sztuki. "Paradoks Wyspianskiego", chcialoby<br />
si ~ powtorzyc za Zbigniewem Raszewskim,<br />
ktory tak zatytulowal programowy artykul<br />
Bezradnose j~zyka<br />
w docieraniu do istoty<br />
r zeczy i zniewalaj,!ce<br />
ograniczenia, ktorym<br />
trzeba ulegae, jezeli nie<br />
chce sil( utracie mozliwosci<br />
porozumiewania<br />
- to jeden z najwazniejszych,<br />
ci,!gle nie<br />
dose dokladnie opracowanych<br />
tematow<br />
Wyspianskiego.<br />
opublikowany w jubiIe uszowym numerze "Pam i~tnika Teatrainego"<br />
w p i ~ cdz ies i'!t'! roczn ic~ smierci artysty, artykul przypominaj,!cy jego<br />
reformatorsk,! r ol~ w zakresie sztuki rearru i kwestionuj,!cy jego<br />
sprawnosc poetyck,!. Konwencje tearraine srarzej,! si~ jednak szybciej<br />
niz j~zyk literarury, gdyby wi~c chodzilo tylko 0 jego projekty<br />
inscenizacji, bylby dzis Wyspianski rworq juz anachronicznym. Natomiasr<br />
jego zmagania z j~zyk owym szabionem, proby odnawiania<br />
znaczen przez gwalr zadawany slowom i konstrukcjom gramatycznym<br />
- istnieje wysrarczaj'!co duzo dowodow, by s,!dzic, ze podejmowane<br />
z wielk,! swiadomosci,!, chociaz czasami z rozpaczliwie myi,!<br />
cym brakiem wyczucia - pokazuj,!, ze poera doskonale zdawal sobie<br />
33
Change language