Nr 562, marzec 2002 - Znak
Nr 562, marzec 2002 - Znak
Nr 562, marzec 2002 - Znak
- No tags were found...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
~ - - ------------------------------- - ---------------------------- ~~~~ !~~~ <br />
najwainiejsze dziedziny iycia spolecznego, a socjalnie "wykorzenion'1",<br />
radykaln'1 i pos t~ pow '1 inteligencj'1, b ~d '1q nosicielk'1 tradycji<br />
narodowej oraz ustosunkowan,! krytycznie do panuj'1cego systemu<br />
wartosci i caloksztaltu stosunk6w spolecznych.<br />
Halina Janaszek-Ivanickova, badaj'1ca ksztaltowanie s i ~ poj ycia<br />
inteligencji u Zeromskiego, podkresla, ie jeszcze w okresie Dziennik6w<br />
wy1'1czyl on poza nawias "inteligencji wlasciwej" wyksztalconych<br />
przedstawicieli ziemianstwa i buriuazji, odnosz'1cych siy z oboj~tn<br />
oSci,! do kwestii narodowej i spolecznej. Miano to autor Ludzi<br />
bezdomnych zarezerwowal dla tych, kt6rzy kieruj'1c si ~ "poczuciem<br />
odpowiedzialnosci spolecznej i obowi'1zk6w moralnych, jakie naklada<br />
na jed n o stk~ posiadanie wiedzy i kul tury", zdolni S'1 do pelnienia<br />
specjalnej misj i, chq mianowicie "bye i ywym glosem sumienia epoki<br />
i (...) pelnie wytrwal'1 i ofiarn'1 s l uib~ narodow'1 i spoleczn'1"4 .<br />
Micinski jednostek takich nie znajduje w otaczaj'1cej go rzeczywistoSci<br />
i dlatego z jednakow'1 ni e ch~ci'1 odnosi si ~ do zasiadaj'1cych<br />
na katedrach i w redakcjach, na gieldzie i w kabaretach ,,:lr6del zatruwaczy,<br />
noq po Alejach jeidi,!cych z dziewkami" (XF, 202), jak<br />
i do wiod'1cych Iud "ciemnych magnetyzer6w", tworc6w ideologii<br />
lewicowej i autor6w "swistk6w rewolucyjnych", kt6re "S'1 z ducha<br />
materialistyczne, ideowo m~tne, etycznie niskie" (D, 141). Zacieraj'1C<br />
owe jaki e zasadnicze r6inice (choe bye moie w okresie porewolucyjnego<br />
regresu n ie byly one jui tak zasadnicze, sproletaryzowana<br />
inteligencja sw6j heroiczny okres, kt6ry J6zef Chalasinski okreslil<br />
terminem intel igenckiego prometeizmu, miala jui bowiem za sob'll<br />
- M icinski uog61nia i zarazem mitologizuje p o j~ c i e intelige ncji nawet<br />
w6wczas, kiedy usiluje je "precyzowae":<br />
M am tu na mysli ( ... ) nie rylko ob6z pewien, leez eale warstwy, niemal calq<br />
inreligencj ~ , kt6ra, zapomniawszy lot6w orlich, dzis karmi s i~ trawami blotny·<br />
mi lub jak u nas - drzemie chorobliwie, reagujqc tylko na ostre uklucia (XF,<br />
246).<br />
Uklue tych nie szc z ~ dz i pisarz owej warstwie - opatruj'1c mianem<br />
inteligencji wszystkich, kt6rzy z racji swego wyksztalcenia<br />
4 H. Jana szek-Ivanickowa, Swiat jako zadanie inteligencji. Studium 0 St e(anie Zerom ·<br />
skim, Warszawa 1971 , s. 37-38.<br />
48
Change language