24.01.2015 Views

Nr 562, marzec 2002 - Znak

Nr 562, marzec 2002 - Znak

Nr 562, marzec 2002 - Znak

SHOW MORE
SHOW LESS
  • No tags were found...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

'~~~~T!! ~~ ~~1~ ~ ________ ,__________ __ _______ ____ _____ __ ___ _____________ _~<br />

te Sq na mitach, ale aurora zdajq si~ bardziej zajmowac slady mitu<br />

w egzystencji swieckiej i w mysleniu. Jakby te odpryski sakralnosci<br />

posr6d nas byly w jego oczach bardziej plodne nii sacrum w ramach<br />

zorganizowanego systemu religijnego. Dopiero rozprawka<br />

Religia (jesli Boga nie ma... ) zostala w calosci poswi~cona wierze<br />

religijnej - w zwi~ zlyc h rozdzialkach przesuwajq si~ przed nami<br />

najwainiejsze problemy intelektualno-duchowe, z kt6rymi borykajq<br />

si~ religie. Zasadniczo sty I myslenia Kolakowskiego pozostal niezmieniony;<br />

religia (wiara) to najdalej posuni~te doswiadczanie przez<br />

czlowieka istoty i granic swego czlowieczenstwa - dalej jui pojse<br />

nie moina. W przeciwienstwie do ateistycznych mistykow i teologow<br />

szalejqcych we Francji w latach 30. i 40. (Georges Bataille i jego<br />

przyjaciele) Kolakowskiego nie pociqga szczeg61nie ekstaza egzystencjalna<br />

nieumocowana w absolucie, zwiqzana z erotyzmem<br />

i transgresjq j~zykowq. Interesuje go najpierw powszechny fenomen<br />

kulturalny - religia - dopiero potem to, co znaczy ona dla<br />

egzystencji. Nie analizuje tei doktryn, rytow, swoistoSci kaidej<br />

z wielkich religii - chce umiejscowie ich wsp6lny projekt, to znaczy<br />

odczytanie losow czlowieka w swiecie i umieszczenie czlowieka<br />

wobec (by tak rzec) jego najsilniejszego przeciwienstwa: Boga.<br />

Rozdzialki majq znamienne tytuly: Bog pokonanych przez zycie: teodycea;<br />

Bog rezonerow; Bog mistykow -Eros i religia; Sacrum i smierc;<br />

If!zyk i swif!tosc - potrzeba tabu. Filozof powtarza, jak wiele razy<br />

przedtem i potem, swe przekonanie, ie najtrafniejszq definicjq wiary<br />

jest uznanie przez jednostk~ wlasnej kl~ski - "kl~skowosci" istnienia<br />

jako takiego - pokonania przez iycie. Poniewai kl~sk~ moina<br />

zauwaiye tylko w stosunku do czegos, co kl~skq by nie bylo, filozof<br />

zaklada obecny w umysle (w swiadomoSci czy podswiadomosci)<br />

stan logicznie moiliwego sukcesu, powodzenia, antykl~ski. To<br />

znaczy po prostu przyznaje si~ do wiary w grzech pierworodny<br />

i stan, ktory ten grzech poprzedzal - ta podstawowa przedracjonalna<br />

przeslanka czyni moiliwq jego filozofi~ religii. To sarno rozumowanie<br />

wyrazil Pascal- ale Pascal od poczqtku odslania czytelnikom,<br />

ie jest filozofem wierzqcym.<br />

Ksiqika jest tei wyznaniem gl~bokiego szacunku dla religii - najzuchwalszego<br />

tworu ludzkiego ducha. Wielokrotnie pisal tei 0 tym<br />

83

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!