Nr 562, marzec 2002 - Znak

More documents

Recommendations

Info

TEM AT MI ESL,\CA Jerzy lUg Rozprawa z Polskq inteligenckomieszczanskq Po odcedzeniu modernistycznej emfazy i zastl:! pieniu emocjonalnej metaforyki bardziej zdyscyplinowanym intelektualnie i j~zykowo dyskursem okazaloby s i~, ze wiele sformulowanych przez Micinskiego diagnoz i zarzut6w dotyczl:!cych polskiego inteligenta zachowuje bolesnl:! celnosc A.D. <strong>2002</strong>. Pani Profesor M arii Podrazie-Kwiatkowskiej z wdzi~ czno Sc i,! i szacunkiem Tadeusz M ici6.ski naleiy wlaSciwie nieprzerwanie - jeSli nie liczyc fascynacji nielicznych wtajemniczonych i okres6w przejsciowego zainteresowania (na przyklad po ujawnieniu w latach 20. okolicznosci tragicznej smierci pisarza w czasie rewolucji pazdziernikowej czy po roku 1956, kiedy wreszcie moina jui by too nim pi sac) do grona tych tw6rc6w M lodej Polski, kt6rych jeszcze za iycia umieszczono w panopticum osobliwosci czy tei w literackirn czysccu I . Mirno I Do cytowanych w tekScie utwor6w Miciiiskiego odsytajq n as t~pujqce skr6ty: N - Nietota. Ksifga tajemna Tatr, Warszawa-Krak6w, b.d. (19 10); XF -Xiqdz Faust. PowieSc, Kral:6w 1913; W - Wita. Powiesc, Warszawa 1926; M - Me ne, Mene, Thekel, Upharisim ... Quasi una fantasia, W: Lucyfer. Pisma posmiertne, Warszawa 1931 (towarzysz'lca sk r6towi rzymska cyfra I lub II oznacza jednq Z dw6ch redakcji dziela); D - Do b odel duszy polskiej, Lw6w 1906. 42
TEMAT MIESII\C A __ _________ _ _ _ __________ l _ __________ _ ___________ _ _____ _ ___ ___ _______ _ ____ ___ ____ _ wydania w latach 70. jego Dramat6w zebranych oraz kilku ksiqzek poswit;:conych mu przez badaczy niewiele wskazuje na to, by czysciec ten udalo mu sit;: w przewidywalnej przyszlosci 0puScic. Po czt;: Sci winien jest temu nasz stosunek do tej epoki, jej zainteresowan, wybor6w ideowych i estetycznych, a przede wszystkim - jt;:zyka. Z drugie j strony wint;: ponosi sam Micinski, formulujqcy swoje postulaty ideowe i artystyczne w spos6b ekstremalny, nawet gdy zestawiac je z rezultatami eksperyment6w i transformacji, jakim konwencje Iiterackie M lodej Polski poddawano w schylkowej fazie okresu, fa zie, na kt6rq przypada tw6rczosc powieSciowa M icinskiego, niewznawiana od lat i nieslusznie dzis zapomniana. Z czterech powiesci Micinskiego tylko dwie ukazaly sit;: za jego zycia: Nietota (1910) i Xiqdz Faust (1913 ). Pozostale weszly w krwiobieg Iiteracki nastt;: pnej juz epoki: pisana w latach 19 12-1913 Wita ukazala si t;: dwukrotnie - w roku 1926 i 1930, natomiast powstajqca w latach 1913-1914 Mene, Mene, Thekel, Upharisim! ... Q uasi una fantasia wyszla jako tom pierwszy (i ostatni!) Pism posmiertnych M icinskiego w roku 1931. Utwory te stanowiq frapujqcy dokument ideowego i artystycznego przelomu zachodzqcego w latach nastt;:pujqcych po upadku rewolucji 1905 roku, a poprzedzajqcych I wojnt;: swiatowq. O kres kryzysu swiadomosci, stagnacji duchowej i r6wnoczesnie nabrzmiewajqcych konflikt6w politycznych, narodowosciowych i spolecznych byl wielkim tyglem, w kt6rym pod wysokim cisnieniem nastt;:powal rozpad dotychczasowych struktur swiatopoglqdowych, system6w filozoficznych, a takZe kierunk6w artystycznych oraz form literackich. N owe znajdowaly sit;: w stanie wrzenia, dalekie byly od ostatecznej krystalizacji, stanowily przedmiot ryzykownych niekiedy eksperyment6w i poszukiwan. Powieki Micinskiego - zwlaszcza rozpatrywane na tie 6wczesnej produkcji powiesciowej - stanowiq bez wqtpienia oryginalne i odosobnione pr6by zamknit;:cia obrazu wsp6kzesnosci w formie powieSciowej, kt6ra, aby zadaniu temu mogla podolac, poddana musiala zostac radykalnym transformacjom. Liczne antynomie i kontrasty, a takZe cechujqcy tt;: tw6rczosc synkretyzm tematyczny, rodzajowy, gatunkowy i stylistyczny, b~d qce dla jednych "tygrysim skokiem w przyszlosc nowej sztuki calego swiata" 43
Page 2: Jan Kanty Wojnarowski, Lekarz, apte
Page 5 and 6: KOSCIOt - MOJ DOM 114. Janusz Ponie
Page 7 and 8: DlAGNOZY Zdzislaw Krasnodybski Spof
Page 9 and 10: srytucyjnego", bez kryrycznej recep
Page 11 and 12: Religia nie jest po prostu wypieran
Page 13 and 14: ~ ______________ _____ ____ L _____
Page 15 and 16: ~~~~! _~ ~~~ ~1.~~______ ___ ______
Page 17 and 18: TEMAT MIESI1\CA wankaI. Wreszcie cz
Page 19 and 20: ~~~~! _~~ ~~~1 ~ ~____ __ __ ._____
Page 21 and 22: TEM AT MI ESlf\ CA za pomocq dorazn
Page 23 and 24: ~~ : ~~~: _~ ! ~~ ~1~ ~__ _______ _
Page 25 and 26: ~~~~~ _1>!!~~~1~~_ ____ __.________
Page 27 and 28: sledzenia. Przenikliwy obserwator,
Page 29 and 30: ~~~~! _~ !~ ~ ~1~ ~___ ____.__ __ _
Page 31 and 32: TE MAT MIESII\CA 1- - - - - - - - -
Page 33 and 34: ~~ TE MAT MIESII\CA ~ niegdys bohar
Page 35 and 36: TEMAT MlESII\CA - - - - - - - - - -
Page 37 and 38: TEMAT MIESII\CA tylko przykre. Powi
Page 39 and 40: ~~ ~:~~ _~ ~~~ ~1~ ~______ ____ .__
Page 41 and 42: ozwija siy nic dramaturgiczna wiyks
Page 43: TE __ _ MAT _ _ _______ MIESII\CA _
Page 47 and 48: topoglqdy, stan wsp6tczesnej kultur
Page 49 and 50: TEMAT MIESlf\CA byszewskiego oraz s
Page 51 and 52: TEMAT __ _ _____ MIESIt\CA _ __ _ _
Page 53 and 54: ~~~!~~ _~ !~ ~ ~1 ~ ~ ___ _____ J _
Page 55 and 56: TEMAT MIESl r\CA - - -- -------- -
Page 57 and 58: ~~ ~~~~~ _~ ! ~ ~1 ~~__________ ,__
Page 59 and 60: zbudowanie solidnych, takZe gospoda
Page 61 and 62: UClelesnlenie tradyc)l naJszczytnle
Page 63 and 64: TEMAT MIESII\CA 1- - - - - - - - -
Page 65 and 66: TEMAT MI ESli\CA Plotka towarzyska
Page 67 and 68: '~~ ~~! _~!! ~~:1 ~~\ __ _____ __ ~
Page 69 and 70: !~~~! _~ !~~ ~1~ ~____________ L ~~
Page 71 and 72: TEMAT MIESli\CA gnql w latach 80. W
Page 73 and 74: MALGORZATA SZPAKOWSKA, ur. 1940, pr
Page 75 and 76: ' ~~ !'!~! _~ !~~ ~1 ~~______ ____
Page 77 and 78: ~ ~~~~ _~!~~1~~______ _____. ______
Page 79 and 80: !~~~! _~ !~~~1~~_ ______ ___. _____
Page 81 and 82: TEMAT MIESIJ\CA metejskiego", moze
Page 83 and 84: ! ~!'!~! _~ !~~ ~1 ~ ~_________.__
Page 85 and 86: '~~~~T!! ~~ ~~1~ ~ ________ ,______
Page 87 and 88: ~ ~~~~~~~~ J_~ ~~__ ____ _____ , __
Page 89 and 90: TEMAT MIESIJ\CA - - - -- - - - - -
Page 91 and 92: TEMAT MIESIl\CA , r - - - - - - - -
Page 93 and 94: TEMATY I REFLEKSJE "Moim lasem sq l
Page 95 and 96:
TEMATY _____ _ ___ [ REFLEKSJE _ _
Page 97 and 98:
TEMATY I REFLEKSJE 1[1 wie nic nie
Page 99 and 100:
TEMATY I REFLEKSJE nem. Albo - jui:
Page 101 and 102:
TEM ATY I REFLEKSJE rue h u kielkow
Page 103 and 104:
TEMATY I REFLEKSJE _ __ - ___ - - -
Page 105 and 106:
II TEMATY __ _____ __ [ REFLEKSJ __
Page 107 and 108:
~ TEMATY I REFLEKSJE ~ ____ ______
Page 109 and 110:
TEMATY [ REFLEKSJE - - - - - - - -
Page 111 and 112:
TEMATY ________ I ___ REFLEKSJE ___
Page 113 and 114:
TEMATY I REFLEKSJE probuje wyjasnic
Page 115 and 116:
• TEMATY I REFLEKSJ E - - - -- -
Page 117 and 118:
TEMATY I REFLEKSJE godni Iyonskiego
Page 119 and 120:
!iffi§! TEM ATY I REFLEKSJE ~ ----
Page 121 and 122:
TEMATY I REFLEKSJE "Tylko ty jesteS
Page 123 and 124:
go to dzielo wymagajqce od nas wysi
Page 125 and 126:
ZD"RZENIA C KSIAlKI CL UpZIE . ....
Page 127 and 128:
niem czynilby bezprzedmiotow'l, a o
Page 129 and 130:
diem mysli Balthasara byly nie tylk
Page 131 and 132:
sarna kiedys w "Znaku" pisalam. I c
Page 133 and 134:
pejskiej milczenie odgrywa przeciez
Page 135 and 136:
W eseju Balon pelen Spinozy proponu
Page 137 and 138:
~~!\~~ ~_I~_ ~ _~~I~~~ =-_~~~~Z_I~_
Page 139 and 140:
~ __ _ ____ _ ZDARZE __ ______ NIA
Page 141 and 142:
lOA.RZENIA CKSIAiKIC.LU~ZIE .......
Page 143 and 144:
~ ZOARZE NIA - KSlAZKI - ______ __
Page 145 and 146:
___ _ _ ~ __ _ _ __________________
Page 147 and 148:
ZOAHZENIA.C .KSI>\ZKI C.LUU,ZIE....
Page 149 and 150:
ZDARZE NIA - KSI1}iKI - LU QZIE cza
Page 151 and 152:
_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _
Page 153 and 154:
ZDARZENIA - KSIJ1lKI - LyOZIE -----
Page 155 and 156:
~~:'-_~~~~J~_ ~ _~~I~ ~~ =-~ ~!_Z_I
Page 157:
ZDARZE NIA - KSll}iKI - LU DZIE ,,
show all

Nr 562, marzec 2002 - Znak

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?