Nr 562, marzec 2002 - Znak
Nr 562, marzec 2002 - Znak
Nr 562, marzec 2002 - Znak
- No tags were found...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
~ --------------------------------------------------------------!~~-~ ! ~~~ <br />
srednictwem Maga Litwora do pr6by skonstruowania programu<br />
pozytywnego.<br />
W Nietocie Micinski ograniczyl si~ do przedstawienia klyski, jak~<br />
zakonczyly si~ autentyczne usilowania realizacji podobnego programu<br />
w warunkach 6wczesnej rzeczywistoSci galicyjskiej - co z jednej<br />
strony swiadczyc by moglo 0 swoistej ideologicznej bezradnoSci autora,<br />
z drugiej wszakie dowodziloby jego przenikliwoSci i braku zludzen<br />
co do rzeczywistego poziomu i jakosci iycia zbiorowego. W rozbudowanym<br />
epizodzie powiesciowym ukazane zostaly mianowicie<br />
okolicznosci glosnej katastrofy, jak'l zakonczyly si~ reformatorskie<br />
poczynania Stanislawa Szczepanowskiego, publicysty i spolecznika,<br />
pioniera przemyslu naftowego w Galicji i rzecznika intensywnej industrializacji<br />
kraju.<br />
Autor N~dzy w Galicji w cyfrach byl nie tylko ekonomisq i iniynierem,<br />
ale takie dzialaczem politycznym i krytykiem literackim,<br />
wychowawcq i ideologiem formuluj'lcym program "odrodzenia narodowego".<br />
Program ten, byd'lcy wedlug Tomasza Weissa, "ciekawym<br />
konglomeratem doswiadczen polskiego pozytywizmu z nauk~<br />
plyn'lcq z mistycznych pism wielkich romantyk6w"7, za podstaw~<br />
przeobraienia narodu i zarazem warunek odzyskania przezen niepodleglosci<br />
uznawal moraine przeobraienie jednostek, odrodzenie<br />
ducha i charakteru Polak6w. Polska upadla bowiem nie tyle na skutek<br />
wad ustrojowych szlacheckiej Rzeczypospolitej, ile przede wszystkim<br />
z powodu oslabienia ducha narodowego, deprawacji umysl6w<br />
i charakter6w jej obywateli. Szczepanowski, entuzjasta idei niepodlegloSciowej,<br />
przekonany byl, ii wsp6lczeSnie upadek ten pogt~bia-<br />
10 oddzialywanie konserwatywnej ideologii stronnicrwa stanczyk6w,<br />
odwodz'lcej nar6d od poszukiwan sposob6w odbudowy niezawislej<br />
panstwowoSci. Dlatego, aby Polska mogla spelnic wyznaczon'l jej<br />
dziejow'l misj~ i wraz z reszt'l Slowianszczyzny przyczynit siy do<br />
odrodzenia calej wsp6lczesnej cywilizacji, konieczne jest stworzenie<br />
"systemu wychowania narodowego, obywatelskiego, dostosowanego<br />
i do tradycji polskich, i do polskich potrzeb"8 .<br />
7 T. Weiss, Romantyczna gel1ealogia polskiego modernizmu. Rekonesans, Warszawa<br />
1974, s. 68 .<br />
B Ibidem, s. 73.<br />
58
Change language