Nr 562, marzec 2002 - Znak
Nr 562, marzec 2002 - Znak
Nr 562, marzec 2002 - Znak
- No tags were found...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
~~<br />
: ~~~: _~ ! ~~ ~1~ ~__ _______ _,___________ ___________________ _______ ___ __ ___~<br />
niej dlugoSci iycia Polak6w, chor6b wyniklych z fatalnych warunk6w<br />
higienicznych, niedoro zw i n i ~ t ej infrastruktury, a takie jednostronnych<br />
wzorc6w wychowania - wyrastala polska nieproduktywnose<br />
i n i e um iej~tnosc pracowania, grzechy, kt6re Prus pi~tnowal ze<br />
szczeg6lnq konsekwencjq i uporem. Szczeg61nie cz~sto pisywal 0 nich<br />
w latach rewolucji 1905-1907, w czasie demonstracji, strajk6w i 10<br />
kaut6w, kiedy - zdawalo s i~ - nikt inny nie myslal 0 cnocie pracow!<br />
tosci. Prus przypominal w6wczas prawd~, kt6rq powtarzal czytelnikom<br />
od dzi es i~cioleci: ie "duszq calego wszechswiata, duszq nie tylko<br />
spoleczenstwa, lecz i natury jest - praca...". Narody ubogie<br />
i zacofane - jak nar6d polski - powinny przede wszystkim uswiadomic<br />
sobie t~ zasa d ~ i stosowae jq w praktyce, 0 ile aspirujq do osiqgni~ci<br />
a wyiszego stopnia rozwoju cywilizacyjnego i wyiszego poziomu<br />
iycia. W jej i mi~ Prus nie wahal si~ wyst~pow a c przeciw projektom<br />
skr6cenia czasu pracy i przeciwko strajkom, bez wzgl~ du na<br />
eel, w jakim bylyby one podejmowane. "Ci, kt6rzy zach~cajq nar6d,<br />
aieby mniej pracowal, oslabiajq jego sity fi zyczne i duchowe, pchajq<br />
go do n ~d z y i barbarzynsrwa" (XIX, 65).<br />
Program pozytywny Boleslawa Prusa, prezentowany r6wnolegle<br />
z pi~tn owa niem polskich grzech6w i z rownq wytrwalokiq, zestawic<br />
moina w liscie hasel wywolawczych: higiena, oswiata, opieka<br />
spoleczna, praca, troska 0 bliinich i uiytecznosc dla og6lu, wreszcie<br />
doskonalenie etyczne. Autor kronik wielokrotnie wzywal na ich lamach<br />
jui nie tylko, by "ucierac nos zasmolonemu dziecku", ale by<br />
zapewnic mu godziwe warunki i ycia od chwili narodzin, wlasciwie<br />
poj~tq e d ukacj~ i spolecznie uiytecznq prac~ po osiqgni~ciu dojrzalok<br />
i. Refleksje 0 charakterze og6lnym przeplatajq si~ w kronikach<br />
z apelami 0 popraw~ stanu zdrowotnosci spoleczensrwa, kanalizacj~<br />
Warszawy, zakladanie laini publicznych, dom6w noclegowych, przytulk6w<br />
dla ubogich poloinic, szk61 elementarnych i kas samopomocowych,<br />
0 fi nansowanie bezplatnego mleka dla niemowlqt i tanich<br />
obiad6w dla biedoty7. "Myjmy si~ - pisal Prus w 1894 roku - ale<br />
7 Prus nieograniczal si~ zreszt'! tylko do apeli. Byl mi~dzy inn ymi inicjatorem akcji<br />
"Higiena praktyczna" (z kt6rej vvyroslo Towarzystwo H igieny Praktycwej im. Boleslawa<br />
Prusa), wsp61zalozycielem Towarzystwa Kolonii Letnich, Warszawskiego Towarzysrwa Higienicznego,<br />
Seminarium Nauczycielskiego w Ursynowie oraz sieci do m6w nodegowych,<br />
21
Change language