Morfina taldea - Euskara

2
Doktore-Tesia
Sarrera
zibilak eta guda Franko-Prusiarrak hainbat soldadu bidali zituela etxera morfinarekiko
izugarrizko menpekotasunarekin, “soldaduaren gaitza“ bezala ezagutua garai haietan.
XX. Mendean opiazeoekiko menpekotasuna izurrite bat izan dela esan genezake
baina arduradun nagusia heroina izan da eta ez morfina. Deribatu erdisintetiko hau 1875-an
sortu zen eta Bayer farmazi enpresak eztulkontrako botika bezala merkaturatu zuen
1898an. Ia 25 urtetan ez zen neurririk hartu heroina erabiltzearen aurka, beharbada ahotik
hartzen zen eztulkontrako botikak efektu psikoaktiborik sortzea espero ez zutelako.
60.hamarkadan Estatu Batuetan eta 70. hamarkadan Europan heroinaren erabilpena
asko hedatu zen. Garai haietan emandako drogekiko jarrera aldaketak eta hasiera bateko
heroinaren prezio baxuak heroinazale kopurua nabarmen handitzea ekarri zuen (%1000)
(Escohotado, 1999). Azkenengo hamarkadan heroinaren erabilpena asko jaitsi da. EAEan
adibidez, 1986an 15-24 urteko gazteen artean %2.8ak noizbait heroina probatu zuen,
1996an ordea, %0.6ak (Elzo eta lank., 2000).
Hala ere, hasi berria den XXI. mende honetan opiazeoekiko menpekotasunak
gizartearentzat arazo larri bat izaten jarraitzen du.
1.2. Opioaren konposaketa:
Opioa lo-belarraren (Papaver Somniferum) fruituetatik ateratako erretxina da eta bere
ondorioen arduradun nagusia, morfina (Lorenzo eta lank., 1999). Merkaturatze bide legalek
daramaten opio kantitatea munduko ekoizpenaren erdira baino ez da iristen. Asiaren
hegoekialdean dauden eta “Urrezko Triangelua“ izenaz ezagutzen ditugun lurraldeak
(Laos, Tailandiaren iparraldea eta Birmaniaren iparmendebaldea) dira legez kanpoko
opioaren ekoizle nagusiak.
Oro har lo-belar landare batek eman dezakeen opio gordineko kantitatea 5-10
gramokoa da. Opioaren % 75-80-a substantzi inaktiboak dira eta beste % 20-25a substantzi
aktiboek osatzen dute. Garrantzitsuenak morfina (% 10), narkotina (% 6), papaverina (%
1) eta kodeina (% 0.5) dira.